Co to są polifenole?
Co to są polifenole? Są to organiczne związki chemiczne z grupy fenoli, zawierające przynajmniej dwie grupy hydroksylowe. Naturalnie występują w roślinach. Choć można je uzyskać w sposób syntetyczny, to naturalne polifenole roślinne mają większą biodostępność i lepsze działanie na ludzki organizm. Znane są przede wszystkim z silnego działania antyoksydacyjnego. Wyróżniamy wśród nich flawonoidy, kwasy fenolowe i związki fenolowe. Polifenole odgrywają istotną rolę w funkcjonowaniu roślin, odpowiadają za pobudzanie i hamowanie hormonów wzrostu, chronią rośliny przed promieniowaniem UV, odstraszają roślinożerców i owady, spełniają funkcję ochronną przed grzybami i wirusami, zapobiegają infekcjom drobnoustrojowym, są również odpowiedzialne za zabarwienie roślin.
Polifenole: właściwości
Jakie działanie mają polifenole? Właściwości tych związków chemicznych są istotne nie tylko dla roślin, ale także dla spożywających je ludzi. Polifenole słyną przede wszystkim z działania przeciwutleniającego i niszczącego wolne rodniki, są antyoksydantami. Mają jednak szerszy wpływ na ludzkie zdrowie, zapobiegają infekcjom, działają przeciwalergicznie, przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Polifenole wykazują działanie przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, ściągające i hamujące krwawienie. Korzystnie wpływają na funkcje naczyniowo-mózgowe oraz poznawcze. Wykazują działanie żółciopędne, przeciwwrzodowe i wspomagające pracę wątroby. Odznaczają się właściwościami spazmolitycznymi (rozkurczowymi), sedatywnymi (uspokajającymi), przeciwbólowymi i diuretycznymi (moczopędnymi). Działają przeciwcukrzycowo i przeciwmiażdżycowo, wpływają na poprawę parametrów lipidowych: wzrost poziomu dobrego cholesterolu HDL oraz obniżenie LDL-cholesterolu. Badania wykazały także działanie prebiotyczne polifenoli.
Polifenole: gdzie najwięcej można ich znaleźć?
Gdzie występują polifenole? Gdzie najwięcej ich znajdziemy? Polifenole obecne są w większości roślin jadalnych, przede wszystkim w owocach i warzywach, przy czym największe ich stężenie występuje w skórkach owoców. Znaleźć je można jednak także w nasionach zbóż i rodzin strączkowych, w orzechach i niektórych napojach. Filiżanka herbaty zawiera 100 mg polifenoli, zaś owoce (jabłka, gruszki, winogrona, jagody czy wiśnie) od 200 do 300 mg polifenoli na 100 gramów masy.
Produkty bogate w polifenole
Produkty bogate w polifenole to:
- owoce: jabłka, gruszki, jagody, aronia, czerwone i czarne porzeczki, jeżyny, maliny, truskawki, morele, brzoskwinie, nektarynki, śliwki, wiśnie, cytryny, grapefruity, winogrona, granaty;
- warzywa: cebula, szalotka, szpinak, marchew, ziemniaki, karczochy, brokuły, szparagi;
- rośliny strączkowe: biała fasola, soja i produkty sojowe;
- ziarna: żyto, owies;
- nasiona i orzechy: orzechy włoskie, laskowe, pekan, migdały, kasztany jadalne, siemię lniane;
- przyprawy i zioła: szałwia, tymianek, rozmaryn, kminek, oregano, goździki, pietruszka, majeranek, bazylia, mięta, cynamon, imbir, anyż, curry;
- czarna i zielona herbata;
- kawa;
- kakao;
- gorzka czekolada;
- olej rzepakowy;
- oliwa z oliwek;
- ocet winny.
Czy polifenole są zdrowe?
Czy polifenole są zdrowe? Oczywiście, z uwagi na swoje liczne właściwości prozdrowotne mają one pozytywne znaczenie dla zdrowia i urody. Stanowią istotny element diety, z racji tego, że zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób układu krwionośnego oraz powstawania nowotworów. Polifenole odgrywają ważną rolę w procesach oczyszczenia i regeneracji organizmu, dzięki działaniu przeciwutleniającemu i niszczącemu wolne rodniki. Wykazując działanie antyoksydacyjne wywierają dobroczynny wpływ na układ sercowo-naczyniowy oraz immunologiczny. Odgrywają znaczącą rolę w uszczelnieniu naczyń krwionośnych i ochronie mięśnia sercowego. Mogą obniżać ciśnienie, wykazują działanie przeciwnowotworowe, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwmiażdżycowe. Polifenole mogą być stosowane w leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, a także wspomagająco w leczeniu przerostu gruczołu krokowego, trądziku młodzieńczego, a nawet wypadania włosów. W przypadku występowania chorób wprowadzenie diety bogatej w produkty zawierające polifenole należy skonsultować z lekarzem.
Nadmiar polifenoli: czy szkodzi?
Nadmiar polifenoli może mieć niestety negatywny wpływ na organizm. Przedawkowanie polifenoli, zwłaszcza w postaci suplementów, może skutkować problemami z pracą tarczycy oraz z nerkami. Uważać powinny osoby z ryzykiem wystąpienia anemii, a także małe dzieci, bowiem nadmiar tanin może przyczynić się do znacznego obniżenia poziomu żelaza we krwi. Warto też wiedzieć, że duża zawartość polifenoli w codziennej diecie może skutkować dezaktywacją enzymów trawiennych, owrzodzeniem ust czy biegunką. Niektóre polifenole, jak na przykład te zawarte w grapefruicie, mogą wchodzić w interakcję z wieloma lekami, obniżając lub wzmagając ich działanie.
Zobacz też: Nakarm swój mózg! Osiem produktów, które w tym pomogą
