Koźlarz pod brzozą, borowik pod sosną. Gdzie szukać konkretnych grzybów i kiedy kończy się sezon

Doświadczeni grzybiarze przekonują, że może tegoroczny sezon nie jest rekordowy, ale przynajmniej zanosi się na długi. Przyzwoitych zbiorów można się spodziewać nawet w listopadzie, ale dokładnie teraz, od 5 października, przechodzi leśna "kulminacja". Gdzie najłatwiej spotkać prawdziwki, maślaki czy rydze? Jak znaleźć "dobre miejsca" w swojej okolicy? Sprawdzamy.

Więcej tematów sezonowych na Gazeta.pl

Niektóre gatunki grzybów lubią sąsiedztwo konkretnych drzew. Przykładowo:

• borowiki rosną najczęściej po sosnami i dębami,
• kozaki lubią okolice brzóz,
• rydze występują zwykle w lasach świerkowych,
• podgrzybki najłatwiej znaleźć pod bukami.

Oczywiście, ta wiedza zwykle jest niewystarczająca, by zaliczyć udane leśne zbiory.

Kiedy zbierać grzyby?

Odpowiedź na to pytanie wydaje się dość prosta - wtedy, gdy jest ich najwięcej. Sezon grzybowy w Polsce trwa zwykle od końca wakacji do końca października, ale ich prawdziwy wysyp, najczęściej kilkudniowy, kilka razy w każdym sezonie, przypada na inny czas w różnych regionach kraju.W tym roku przewiduje się, że sezon może się jednak przedłużyć, bo zaczął się z opóźnieniem.

Poszczególne gatunki grzybów mają swoje ulubione miesiące. Przykładowo:

• maślaki zbieramy od czerwca do października, ale szczyt sezonu zazwyczaj wypada we wrześniu
• borowiki: od lipca do października, wysyp przypada na wrzesień i październik,
• podgrzybki: od czerwca do listopada, wysyp we wrześniu i październiku,
• kurki: od czerwca do listopada, wysyp w sierpniu, wrześniu i październiku,
• rydze: od lipca do listopada, najwięcej rydzów występuje w sierpniu, wrześniu i październiku,
• koźlarze: od lipca do października, szczyt sezonu w sierpniu i wrześniu.

Uwaga, nieprzypadkowo podpowiadamy głównie, gdzie szukać grzybów z rurkami pod kapeluszem. Robimy jedynie wyjątek dla rydzów i pieprzników zwyczajnych (kurek), bo nieznane są przypadki pomylenia tych grzybów z trującymi, o wyjątkowo szkodliwym działaniu. Wprawdzie zdarza się pomylić kurkę z niejadalną lisówką pomarańczową (więc jeśli nie znasz się na grzybach, lepiej kup kurki w sklepie), ale taka pomyłka nie zagraża życiu. Może być bardzo niebezpieczna dla dzieci, które w ogóle mają problem z trawieniem grzybów. Część lekarzy odradza ich podawanie nawet do 12-14. roku życia.

Gdzie po grzyby w Polsce?

W lasach całej Polski łącznie występuje około 14 tysięcy gatunków grzybów. Około 4 tysiące z nich to grzyby wieloowocnikowe, zwane też makroskopowymi, czyli takie, które można dostrzec gołym okiem. Pozostałe gatunki grzybów to takie, które są tak małe, że można je obserwować tylko pod mikroskopem. Szacuje się, że około 1100 gatunków grzybów makroskopowych to gatunki jadalne, które można zbierać i spożywać. My jednak przypominamy o złotej zasadzie początkującego grzybiarza - stawiaj na rurki pod kapeluszem, wyjdziesz cało z grzybobrania. Najgroźniejszy grzyb w Polsce to borowik szatański, z rurkami? To mit. Niemal wszystkie zatrucia śmiertelne to skutek spożycia muchomora zielonawego, powszechnie nazywanego sromotnikowym. Jest często mylony z różnymi gatunkami grzybów blaszkowych, w tym z kaniami i gąskami.

W Polsce grzyby występują praktycznie na terenie całego kraju. Najwięcej grzybów występuje w województwie wielkopolskim. Urodzajne w grzyby są również lasy w województwach pomorskim oraz lubuskim. Sporo grzybów można znaleźć na Podlasiu oraz w Bieszczadach. Grzybów nie brakuje również na Mazowszu, w Małopolsce, na Warmii i Mazurach oraz na Kujawach. Przeważająca część grzybów rośnie w lasach i zaroślach. Niektóre gatunki preferują jednak gleby wapienne albo tereny piaszczyste.

Utarło się przekonanie, że w lesie "coś znaleźć" mogą tylko osoby, które doskonale znają dany teren. Na nim zresztą też mają być tylko konkretne stanowiska grzybów, więc pechowcy, nawet z lasu pełnego borowików, maślaków, koźlarzy czy rydzów, mogą wyjść z pustym koszykiem. Szczególnie gdy nie trafią na wysyp. Tymczasem grzyby można zbierać cały rok, w zasadzie wszędzie. Wspaniałe okazy jadalnych grzybów rosną na łąkach, w zaroślach, na drzewach, a nawet  na szkolnym boisku czy osiedlowym trawniku. I odwrotnie - tam, gdzie jeszcze niedawno były grzybne dywany, po kilku latach może spotkać nas rozczarowanie. Pomocne jest więc rozeznanie w terenie, ale też podstawowa wiedza o biologii grzybów.

Przykładowo: miłośnik maślaków może bardzo się zdziwić, że w miejscu, w którym zbierał je co roku, "nagle" ich nie ma. Tymczasem to grzyby typowe dla młodego lasu. W dorosłym jest inny podszyt, pojawiają się nowe gatunki mchu i niespodziewanie w maślakowym lesie tych już nie ma, ale jest mnóstwo podgrzybków.

Obecność lub brak grzybów zależy od wielu czynników: od pogody, wilgotności, gleby... W danym miejscu grzybnia mogła nie wydać teraz owocników, ale wkrótce nas zaskoczy. Warto chodzić, szukać, obserwować, być otwartym na zmiany.

Czy w takim razie korzystanie z coraz popularniejszych map grzybów ma w ogóle sens? W ich powstawanie angażują się prawdziwi pasjonaci. Są one niezwykle dokładne i aktualne. Warto wiedzieć, że grzybiarze są bardzo aktywni w sieci. Najpopularniejsze strony nie tylko odwiedzają tysiące ludzi, ale też dzielą się na nich swoimi doświadczeniami.

Za: Grzyby.pl, data dostępu: 07.10.22

Po co nam te grzyby leśne?

Grzyby leśne są cenione przede wszystkim ze względu na ich walory smakowe. Są również dobrym źródłem wielu mikroelementów oraz witamin - nieprawdziwa jest powszechnie panująca opinia, że grzyby nie zawierają ich wcale.

W grzybach znaleźć można między innymi witaminy z grupy B i pierwiastki, takie jak miedź, cynk czy żelazo. Grzyby zawierają również sporo węglowodanów, wartościowego białka oraz błonnika. Grzyby powinny znaleźć się w diecie osób niejedzących mięsa, ponieważ zawarte w nich białko jest bardzo dobrze przyswajane przez organizm. Są również niskokaloryczne, dlatego nadają się dla osób na diecie odchudzającej.

Niestety, wiele badań prowadzonych w różnych częściach Europy wskazuje, że w dziko rosnących grzybach mogą być związki metali ciężkich, takich jak: kadm, rtęć i ołów. Grzyby pobierają pierwiastki z gleby i mają zdolność ich magazynowania. Stąd chociażby rada, by nie zbierać grzybów rosnących blisko dróg czy zakładów przemysłowych.