Musztarda - rodzaje
Musztarda znana jest od wieków, zapisy o tym specjale pojawiły się już w sanskryckich manuskryptach z ok. IV wieku p.n.e. Goryczyca z której wytwarza się musztardę była uprawiana w starożytnych Indiach, Egipcie. Chinach. Rzymianie łączyli nasiona gorczycy z winem, robili z tego pastę przypominająca dzisiejsze musztardy. Od tamtej pory wytwarza się wiele rodzajów tego sosu, jednak podstawowe składniki każdej musztardy to ziarna gorczycy, ocet, cukier oraz sól. Sos ten można wytwarzać z różnych rodzajów ziaren gorczycy oraz dodawać do niej inne składniki. Poszczególne rodzaje musztardy różnią się także sposobem mielenia gorczycy oraz proporcjami składników. Najbardziej popularne rodzaje musztardy to:
- Sarepska - produkowana z gorczycy sarepskiej, której uprawy występują przede wszystkim w Rosji. Jest ona średnio ostra i widoczne są w niej cząstki gorczycy ciemnej i jasnej;
- Stołowa - ma jasną barwę i zwykle jest łagodna, czasami umiarkowanie pikantna;
- Dijon - w jej składzie zamiast octu znajduje się białe wino, co daje jej wyjątkowy smak, zaliczana jest do musztard ostrych;
- Francuska - podobnie jak odmiana dijon może zawierać wino, a zamiast zwykłego octu dodaje się do niej ocet winny, jej charakterystyczną cechą jest występowanie całych ziaren gorczycy;
- Kremska - ziarna są bardzo drobno zmielone, a sos jest łagodny i odrobinę słodkawy;
- Rosyjska - dodaje się do niej ziarna czarnej gorczycy, która nadaje musztardzie ostry smak.
Oprócz podstawowych rodzajów sosów na rynku dostępne są musztardy z ciekawymi dodatkami, na przykład chrzanem, miodem, curry, papryką, a nawet rodzynkami lub żurawiną.
Musztarda - właściwości, czy jest zdrowa
Oprócz tego, że musztarda doskonale wzbogaca smak wielu potraw, warto ją spożywać ze względu na wyjątkowe właściwości prozdrowotne. Ziarna gorczycy są doskonałym źródłem przeciwutleniaczy, witamin oraz minerałów.
Gorczyca zawiera wiele witamin z grupy B, które poprawiają odporność oraz wspomagają funkcjonowanie układu pokarmowego. Ziarna są pełne witaminy B1, której niedobory mogą objawiać się pogorszeniem nastroju, nadmierną drażliwością, ciągłym uczuciem zmęczenia oraz problemami z koncentracją. Gorczyca ma w sobie także witaminę B2, która zapobiega rozwojowi cukrzycy, działa przeciwzapalnie, poprawia jakość widzenia oraz wzmacnia odporność. Oprócz tego musztarda zawiera pewne ilości witaminy B3, która wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi oraz witaminy B6, która reguluje ciśnienie krwi i usprawnia pracę serca oraz innych mięśni.
Prócz witaminy B, gorczyca stanowi dobre źródło witaminy E, która redukuje ryzyko wystąpienia chorób serca oraz spowalnia procesy starzenia organizmu. Musztarda zawiera również bogactwo składników mineralnych, wśród których są przede wszystkim:
Musztarda jest dobrą alternatywą dla kalorycznych sosów na bazie majonezu. Jest ona jednym z najmniej kalorycznych zimnych sosów, a dodatkowo gorczyca wpływa na poprawę funkcjonowania układu pokarmowego, wspiera wątrobę, trzustkę oraz przyspiesza proces spalania tłuszczu. Dobroczynny wpływ na układ pokarmowy musztarda zawdzięcza przede wszystkim obecności synapiny. Dodatkowo, w ziarnach zawarta jest siarka, która wspomaga odtruwanie organizmu, w związku z czym jej spożywanie jest polecane na przykład w przypadku przyjmowania leków. Kompozycja witamin i składników mineralnych wpływa także na poprawę metabolizmu.
Najzdrowsza jest musztarda, która zawiera mało soli oraz cukru, a także nie ma w składzie żadnych szkodliwych substancji konserwujących (gorczyca ma właściwości konserwujące, a poza tym w musztardzie zawarty jest ocet, dzięki czemu do sosu tego nie trzeba dodawać żadnych konserwantów). W składzie nie powinno być również substancji zagęszczających. Poza tym warto wybierać musztardy, które zamiast octu zawierają wino. Należy również unikać kupowania gotowych sosów musztardowych, które często zawierają śladowe ilości gorczycy, są robione na bazie oleju lub majonezu i mają w swoim składzie sztuczne aromaty, lub inne zbędne składniki. Tak więc wybierając musztardę warto uważnie czytać etykiety.
Musztarda - jak zrobić ją w domu
Musztarda jest bardzo łatwa do samodzielnego przygotowania w domu. Oto jeden z najprostszych przepisów: potrzebujemy 6 łyżek gorczycy (może być sarepska, biała lub czarna), 3 łyżki wody lub białego wina, 1 łyżka octu winnego, pół łyżeczki soli. Ziarna gorczycy trzeba rozgnieść przy pomocy blendera i połączyć z pozostałymi składnikami. Musztardę przekładamy do słoiczka i szczelnie zamykamy. Domową musztardę można przechowywać w lodówce do dwóch miesięcy.
Inny przepis na domową musztardę autorstwa Olga Smile:
- 200 g gorczycy (u mnie biała, można użyć pół na pół białej i czarnej)
- 250 ml octu winnego lub jabłkowego
- 50 ml wody lub wina białego
- 30 ml oleju
- 50 ml miodu lub syropu klonowego
- 2 łyżeczki soli
- 1 łyżeczka pieprzu
Sposób przygotowania: ziarna gorczycy można zmielić lub użyć całych, a rozdrobnić dopiero po napęcznieniu. W garnuszku zagotowujemy ocet z wodą i dodatkami. Wrzącą wodą zalewamy ziarna gorczycy i zostawiamy do napęcznienia (kilka godzin). Następnie rozdrabniamy np. blenderem. Musztardę przekładamy do słoika.
Musztarda - dodatek do wielu potraw
Musztarda ma bardzo charakterystyczny smak, który podkreśla i urozmaica smak wielu potraw. Można ją dodawać na przykład do pieczonych albo grillowanych mięs oraz wędzonych wędlin. Świetnie nadaje się do marynowania, ponieważ zmienia konsystencję mięsa i sprawia, że staje się ono bardziej kruche. Na bazie musztardy można przygotować także wiele sosów. Musztarda świetnie nadaje się także do sałatek oraz sosów sałatkowych.
