Dieta a nadciśnienie tętnicze. Co jeść, a czego lepiej unikać przy tym schorzeniu

Lecz się dietą, to działa. W przypadku wielu chorób odpowiednie odżywianie jest bezcennym uzupełnieniem farmakologii, a czasem nawet ją zastępuje. Co robić, gdy chorujesz na nadciśnienie? Podpowiadamy.

Więcej na temat diet leczniczych na Gazeta.pl

Co trzeci dorosły Polak choruje na nadciśnienie tętnicze, więc problem dotyczy niemal 10 milionów rodaków. Zdecydowana większość nawet nie zdaje sobie sprawy z zagrożenia lub nie podejmuje leczenia. Tymczasem konsekwencje nieleczonego nadciśnienia są dramatyczne: miażdżyca, zawały serca, udary, niewydolność nerek...

Nadciśnieniu tętniczemu można zapobiegać stosując odpowiednią dietę. Bywa nawet pomocna w przypadku osób chorych, chociaż tylko tych, u których choroba nie jest jeszcze zaawansowana. Ci, którzy potrzebują leczenia farmakologicznego, muszą sobie zdawać sprawę, że będzie ono nieskuteczne bez zmiany stylu życia. Dieta, której skutkiem jest nadciśnienie, a także nałogi, zwłaszcza niszczące układ krążenia palenie papierosów, nie przestają być destrukcyjne, gdy przyjmujesz  nawet najlepsze tabletki.

Ogólne zasady

Jaką dietę powinna stosować osoba z nadciśnieniem? Zdrową. Jest parę konkretnych zakazów i nakazów, które mogą mieć wpływ na twoje ciśnienie. Nim jednak do nich przejdziemy, warto przypomnieć sobie kilka zaleceń uniwersalnych, nie tylko dla nadciśnieniowców. Uważa się, że mogą wpłynąć pozytywnie na stan organizmu co najmniej w przypadku kilkunastu schorzeń przewlekłych. Przydadzą się niezależnie od tego, jakich modyfikacji wymaga akurat samo menu. Pamiętaj, że prawdziwa dieta lecznicza zawsze powinna być nadzorowana przez lekarza. Kiedy jednak chcesz naprawić dyskretne błędy żywieniowe, możesz to zrobić samodzielnie.

1. Wolniej i dokładniej. Prawidłowość procesu trawienia zależy w znacznym stopniu od tempa, w jakim spożywamy pokarmy. Jedzenie odpowiednio przygotowane do strawienia (z pomocą zębów i enzymów trawiennych, zwartych w ślinie), prawidłowo się przekształca i wchłania. Długie przeżuwanie, celebrowanie posiłków, to luksus, na który niewiele osób stać. Pamiętając jednak o tym, jak jest istotne, łatwiej przekonać się do starannego rozdrobnienia pokarmu.
2. Nie jedz przed snem. Nocą cały organizm ma odpoczywać. To czas regeneracji komórek i odbudowy sił. Staraj się spożyć ostatni posiłek 2-3 godziny przed snem. Nie dotyczy to osób cierpiących na bezsenność - sen też trzeba wyregulować, jeśli chcesz pokonać nadciśnienie tętnicze i wiele innych schorzeń. Nocne podjadanie to zmuszanie do pracy po godzinach. Ciężko wówczas kontrolować wszelkie procesy życiowe.
3. Postaw na błonnik. Produkty ubogie w błonnik są zazwyczaj również pozbawione witamin i minerałów. Wzmagają pragnienie, nie zapewniają uczucia sytości, a zarazem dostarczają puste kalorie. Skutki? Nawet po obfitym posiłku, w krótkim czasie, znowu odczuwasz głód. Bywa, że organizm pochłania porcje 5-10 razy większe, niż w rzeczywistości potrzebuje. uwaga! Zalecenie nie dotyczy osób z dolegliwościami ze strony pęcherzyka żółciowego (zwanego woreczkiem).
4. Słodycze od święta i z umiarem. Popularne proste węglowodany nie pozwalają skutecznie zajadać smutków, bo z czasem stają się źródłem kolejnych. Nie są najwygodniejszymi, ani najsmaczniejszymi przegryzkami. W nadmiarze wyłącznie szkodzą. Trudno zrezygnować z kostki czekolady od czasu do czasu (zresztą wcale nie trzeba: węglowodany jedzone z umiarem też mają swoje zalety), ale jeśli nie możesz się powstrzymać przed zjedzeniem całej tabliczki, to już jednak pewna przesada.
5. Nie zapominaj o właściwym nawodnieniu. Wpływa na samopoczucie i tempo przemiany materii. Więcej na ten temat
6. Jeśli masz jakiekolwiek problemy ze zdrowiem, nie zapominaj, że dieta to jedynie wsparcie leczenia. Bywa, że zdrowa kuchnia przyczynia się wyraźnie do lepszej formy, a nawet zastępuje środki farmakologiczne, jednak zdecydować może o tym jedynie lekarz pierwszego kontaktu lub specjalista zajmujący się danym schorzeniem. Diagnostyka, rozpoznanie, właściwe leczenie, kontrolne badania oraz odpowiednie żywienie (będące elementem nowoczesnego leczenia, podobnie jak sen czy relaks) - to dopiero dobra, pełna recepta.

Dieta a nadciśnienie

Prawidłowa dieta to jeden z najważniejszych czynników które mogą ochronić człowieka przed rozwojem nadciśnienia tętniczego, a także jeden z najlepszych sposobów na walkę z już rozpoznanym nadciśnieniem.

W trosce o swoje ciśnienie tętnicze postaw na:

• dobre źródła potasu. Ten pierwiastek skutecznie reguluje ciśnienie krwi, a często cierpimy na jego niedobory. By je uzupełnić, warto jeść suszone morele, pomidory, banany, szpinak i ryby,
• czosnek. Warto dodawać go do potraw, gdyż zawarte w nim substancje rozszerzają naczynia krwionośne, sprzyjając obniżeniu ciśnienia.
• kontrolę wagi. Zarazem trzeba pamiętać, że żadne dyskretne zmiany nawyków żywieniowych nie pomogą osobom z nadwagą. Podstawowe zalecenie to odchudzanie: redukcja masy ciała zwykle szybko pozwala wyrównać nadciśnienie.

Przy nadciśnieniu ogranicz sól i alkohol. Zrezygnowanie z nich to, po opanowaniu nadwagi, to kolejne kroki do zdrowia. Najłatwiej będzie te wszystkie działania podjąć równocześnie.

Pamiętaj, że według najnowszych badań zalecana bezpieczna dawka alkoholu realnie nie istnieje. Im mniej, tym lepiej.

Pięć gramów dziennie (pół łyżeczki) to porcja soli, jakiej nie powinno się przekraczać w diecie.

Mało komu udaje się przestrzegać tego zalecenia, skoro znacznie więcej zawiera jej jeden hamburger, a źródła soli czasem trudno namierzyć. Jest nie tylko w wyraźnie słonych potrawach, ale i w serach, wędlinach, a nawet w:

• mleku (1g w szklance),
• groszku konserwowym (gram w łyżce stołowej),
• 50 g płatków kukurydzianych - 1,4 g.
• 50 g smażonego boczku - 2,4 g,
• 200-gramowym kawałku pizzy - 2,8 g,
• przeciętnym obiedzie w szkolnej stołówce - 10 g.

Najbezpieczniej będzie, przygotowując potrawy w domu, w ogóle zrezygnować z klasycznej soli i zastąpić ją ziołami.

Co jeszcze możesz zrobić, by ograniczyć solenie?

• nie sól potraw przed spróbowaniem,
• unikaj produktów wysoko przetworzonych - gotowe potrawy, konserwy, zupy w proszku zawierają dużo soli,
• nie przyzwyczajaj dzieci do soli - badania dowiodły, że zdecydowanej większości dzieci potrawy niesolone smakują równie dobrze, a przestają dopiero wtedy, gdy dzieci nauczą się od rodziców je solić,
• solenie nie jest kwestią smaku, ale przyzwyczajeniem. Redukcja soli o 20-30 proc. pozostaje niezauważalna dla kubków smakowych większości z nas, a dla zdrowia ma znaczenie.

DASH, specjalna dieta dla chorych na nadciśnienie

Ta dieta przyjęła się na całym świecie, także jako program redukcji masy. Została opracowana przez specjalistów z amerykańskiego Narodowego Instytutu Serca, Płuc i Układu Krwiotwórczego dla osób z nadciśnieniem. Jej nazwa pochodzi od programu badawczego "Dietary Approaches to Stop Hypertension" czyli "Dieta w leczeniu i zapobieganiu nadciśnienia". Wymaga ona spożywania określonej liczby dziennych porcji z różnych grup produktów. Głównym celem diety DASH jest zmniejszenie ilości przyjmowanego z pokarmami sodu, który niekorzystnie wpływa na wysokość naszego ciśnienia tętniczego.

Potrzebujesz przepisy? Konkretne wytyczne? Narodowy Fundusz Zdrowia stworzył bezpłatny portal, na którym każdy zainteresowany może dobrać odpowiedni dla siebie plan żywieniowy. Dieta, którą poleca NFZ, to właśnie tzw. dieta DASH. Aby dowiedzieć się, jak powinien wyglądać jadłospis akurat dla ciebie, uwzględniający choćby problemy ze zdrowiem, trzeba się zarejestrować i wypełnić ankietę. Warto sprawdzić, bo takie rozwiązanie to z pewnością nieoceniona pomoc dla tych, którzy nie mogą skorzystać z pomocy dietetyka.