Ten pierwiastek jest kluczowy w wytwarzaniu czerwonych krwinek. Dlaczego miedzi nie może braknąć w naszej diecie

Miedź jest jednym z istotniejszych pierwiastków, którego nie może zabraknąć w codziennej diecie. Bierze udział we wchłanianiu żelaza w przewodzie pokarmowym, odpowiada za tworzenie czerwonych krwinek, a także za metabolizm tłuszczów. Jakie produkty są bogate w miedź oraz jak rozpoznać niedobór i nadmiar tego pierwiastka?

Miedź jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Bierze udział w syntezie hemoglobiny i razem z żelazem transportuje tlen do każdej komórki. Wpływa na pracę mózgu, zdolność zapamiętywania, myślenia, kreatywność. Miedź wzmacnia odporność i chroni przed wolnymi rodnikami. Wpływ wolnych rodników na organizm - w przypadku gdy jest zachwiana równowaga pomiędzy nimi a przeciwutleniaczami - jest destrukcyjny. Przede wszystkim powodują mutację DNA. Zmutowane komórki mnożą się w niekontrolowany sposób, co prowadzi do chorób nowotworowych. Wolne rodniki prowadzą również do powstawania blaszki miażdżycowej, a to oznacza ryzyko zawału serca lub udaru mózgu. Tak więc miedź jest istotna w zapobieganiu chorobom serca i układu krążenia.

Miedź jest składnikiem wielu enzymów, odgrywa rolę w metabolizmie tłuszczu. Bierze udział w syntezie białek, w tym kolagenu i elastyny, które opóźniają starzenie skóry.

Miedź - rola w organizmie, zapotrzebowanie

Miedź jest niezbędnym składnikiem do prawidłowego działania całego organizmu. Występuje przede wszystkim w mięśniach i układzie kostnym. Pewne ilości miedzi są również w wątrobie, mózgu i krwi. Odgrywa kluczowe role w organizmie, oto kilka z nich:

  • poprawia kondycję błony otaczającej komórki nerwowe, a także bierze udział w przesyłaniu impulsów nerwowych
  • odgrywa kluczową rolę w powstawaniu czerwonych krwinek oraz w prawidłowej ich pracy
  • wzmacnia odporność organizmu
  • bierze udział w tworzeniu tkanki łącznej
  • wchodzi w skład enzymu wykazującego działanie przeciwutleniające. Chroni więc błony komórkowe przed szkodliwym działaniem wolnych rodników
  • bierze udział w tworzeniu prostaglandyn - hormonów odpowiedzialnych za prawidłową pracę serca oraz kontrolowanie ciśnienia krwi
  • hamuje rozwój bakterii.

Miedź - jak jest norma spożycia? Według badań optymalna, dzienna dawka miedzi dla osoby dorosłej powinna zawierać się w przedziale od 0,9 do 1,0 mg. Przyswajalność miedzi z żywności przeciętnie wynosi około 35–50 proc. Gdy dochodzi do niedoboru miedzi, jej przyswajalność się zwiększa. 

Miedź - najlepsze źródła

Do bardzo dobrych źródeł miedzi zalicza się wątrobę cielęcą, orzechy, płatki owsiane, kakao i pestki dyni. Zawartość miedzi w 100 gramach wybranych produktów:

  • burak - 0,1 mg
  • śledź w oleju - około 0,25 mg
  • makrela wędzona - 0,16 mg
  • ziarna sezamu - około 8 mg
  • ostrygi - od 1 do 8 mg
  • kakao - około 3,7 mg
  • nasiona słonecznika - około 1,9 mg
  • pestki dyni - około 1,6 mg
  • płatki owsiane - około 0,5 mg
  • wątroba wieprzowa - 0,63 mg
  • drożdże piekarskie - 5 mg
  • suszone pomidory - 1,4 mg
  • ryż biały - około 0,17 mg
  • czekolada gorzka - 0,16 mg
Zobacz wideo Słonecznik poprawia nastrój! Ma sporo kalorii, ale nie tuczy!

Miedź - objawy niedoboru

Jednym z najgroźniejszych skutków długotrwałego niedoboru miedzi jest niedokrwistość spowodowana zmniejszonym wchłanianiem żelaza z układu pokarmowego. Niedobór miedzi prowadzi do problemów z układem krążenia, serca, powikłań w działaniu układu odpornościowego, układu nerwowego, nerek, trzustki, płuc i tarczycy.

Zbyt mało miedzi może również prowadzić do niedoboru białych krwinek lub neutrofili, które zwalczają infekcje. Niski poziom neutrofili niesie ryzyko rozmaitych chorób zakaźnych. Niedobór miedzi wiąże się również z rozwojem osteoporozy.

Na niedobór miedzi szczególnie narażone są osoby stosujące restrykcyjne diety eliminacyjne. Warto wiedzieć, że wchłanianie miedzi hamowane jest przez białka mleka oraz jaj, a także warzywa z rodziny kapustowatych (kapusta, cebula). Produkty spożywcze zawierające duże ilości cynku, fluoru czy kadmu także mogą przyczyniać się do mniejszej wchłanialności miedzi.

Miedź - objawy nadmiaru

Zawartość miedzi w produktach spożywczych spożywanych jest stosunkowo mała, więc  przedawkowanie miedzi jest raczej rzadkością. Jednym z głównych objawów świadczących o nadmiarze tego składnika w diecie jest zaburzenie pracy układu pokarmowego. Może się zdarzyć toksyczny poziomu miedzi w organizmie. Jest to rzadka sytuacja, ale zagrażająca życiu, która może powodować:

  • uszkodzenie wątroby
  • choroby mózgu
  • zażółcenie powłok skórnych
  • śpiączkę
  • niewydolność nerek
  • niewydolność serca

Do przedawkowania miedzi może dochodzić w przypadku picia "miękkiej" (niski stopień twardości lub niskie pH) wody kranowej, dostarczanej do mieszkania starymi rurami miedzianymi. 

Więcej o: