Miedź jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Bierze udział w syntezie hemoglobiny i razem z żelazem transportuje tlen do każdej komórki. Wpływa na pracę mózgu, zdolność zapamiętywania, myślenia, kreatywność. Miedź wzmacnia odporność i chroni przed wolnymi rodnikami. Wpływ wolnych rodników na organizm - w przypadku gdy jest zachwiana równowaga pomiędzy nimi a przeciwutleniaczami - jest destrukcyjny. Przede wszystkim powodują mutację DNA. Zmutowane komórki mnożą się w niekontrolowany sposób, co prowadzi do chorób nowotworowych. Wolne rodniki prowadzą również do powstawania blaszki miażdżycowej, a to oznacza ryzyko zawału serca lub udaru mózgu. Tak więc miedź jest istotna w zapobieganiu chorobom serca i układu krążenia.
Miedź jest składnikiem wielu enzymów, odgrywa rolę w metabolizmie tłuszczu. Bierze udział w syntezie białek, w tym kolagenu i elastyny, które opóźniają starzenie skóry.
Miedź - rola w organizmie, zapotrzebowanie
Miedź jest niezbędnym składnikiem do prawidłowego działania całego organizmu. Występuje przede wszystkim w mięśniach i układzie kostnym. Pewne ilości miedzi są również w wątrobie, mózgu i krwi. Odgrywa kluczowe role w organizmie, oto kilka z nich:
- poprawia kondycję błony otaczającej komórki nerwowe, a także bierze udział w przesyłaniu impulsów nerwowych
- odgrywa kluczową rolę w powstawaniu czerwonych krwinek oraz w prawidłowej ich pracy
- wzmacnia odporność organizmu
- bierze udział w tworzeniu tkanki łącznej
- wchodzi w skład enzymu wykazującego działanie przeciwutleniające. Chroni więc błony komórkowe przed szkodliwym działaniem wolnych rodników
- bierze udział w tworzeniu prostaglandyn - hormonów odpowiedzialnych za prawidłową pracę serca oraz kontrolowanie ciśnienia krwi
- hamuje rozwój bakterii.
Miedź - jak jest norma spożycia? Według badań optymalna, dzienna dawka miedzi dla osoby dorosłej powinna zawierać się w przedziale od 0,9 do 1,0 mg. Przyswajalność miedzi z żywności przeciętnie wynosi około 35–50 proc. Gdy dochodzi do niedoboru miedzi, jej przyswajalność się zwiększa.
Miedź - najlepsze źródła
Do bardzo dobrych źródeł miedzi zalicza się wątrobę cielęcą, orzechy, płatki owsiane, kakao i pestki dyni. Zawartość miedzi w 100 gramach wybranych produktów:
- burak - 0,1 mg
- śledź w oleju - około 0,25 mg
- makrela wędzona - 0,16 mg
- ziarna sezamu - około 8 mg
- ostrygi - od 1 do 8 mg
- kakao - około 3,7 mg
- nasiona słonecznika - około 1,9 mg
- pestki dyni - około 1,6 mg
- płatki owsiane - około 0,5 mg
- wątroba wieprzowa - 0,63 mg
- drożdże piekarskie - 5 mg
- suszone pomidory - 1,4 mg
- ryż biały - około 0,17 mg
- czekolada gorzka - 0,16 mg
Miedź - objawy niedoboru
Jednym z najgroźniejszych skutków długotrwałego niedoboru miedzi jest niedokrwistość spowodowana zmniejszonym wchłanianiem żelaza z układu pokarmowego. Niedobór miedzi prowadzi do problemów z układem krążenia, serca, powikłań w działaniu układu odpornościowego, układu nerwowego, nerek, trzustki, płuc i tarczycy.
Zbyt mało miedzi może również prowadzić do niedoboru białych krwinek lub neutrofili, które zwalczają infekcje. Niski poziom neutrofili niesie ryzyko rozmaitych chorób zakaźnych. Niedobór miedzi wiąże się również z rozwojem osteoporozy.
Na niedobór miedzi szczególnie narażone są osoby stosujące restrykcyjne diety eliminacyjne. Warto wiedzieć, że wchłanianie miedzi hamowane jest przez białka mleka oraz jaj, a także warzywa z rodziny kapustowatych (kapusta, cebula). Produkty spożywcze zawierające duże ilości cynku, fluoru czy kadmu także mogą przyczyniać się do mniejszej wchłanialności miedzi.
Miedź - objawy nadmiaru
Zawartość miedzi w produktach spożywczych spożywanych jest stosunkowo mała, więc przedawkowanie miedzi jest raczej rzadkością. Jednym z głównych objawów świadczących o nadmiarze tego składnika w diecie jest zaburzenie pracy układu pokarmowego. Może się zdarzyć toksyczny poziomu miedzi w organizmie. Jest to rzadka sytuacja, ale zagrażająca życiu, która może powodować:
- uszkodzenie wątroby
- choroby mózgu
- zażółcenie powłok skórnych
- śpiączkę
- niewydolność nerek
- niewydolność serca
Do przedawkowania miedzi może dochodzić w przypadku picia "miękkiej" (niski stopień twardości lub niskie pH) wody kranowej, dostarczanej do mieszkania starymi rurami miedzianymi.
