Sok z brzozy należy zbierać wczesną wiosną, zanim drzewo puści liście, a temperatura na zewnątrz rośnie i utrzymuje się przez kilka dni. W różnych regionach Polski jest to przełom marca i kwietnia. W tym czasie sok w pniu brzozy intensywnie płynie do momentu aż drzewo pokryje się liśćmi. Później ten proces wyhamowuje. Na początku sezonu sok jest czysty i klarowny, natomiast w końcówce zazwyczaj lekko mętnieje. Aby uzyskać sok, w drzewo należy wbić delikatnie rynienkę lub rurkę, a następnie podstawić pod nią naczynie. W ciągu doby z brzozy może wypłynąć ok. 1,5 litra soku. Po pobraniu soku otwór w pniu drzewa trzeba zatkać.
Warto wiedzieć, że nie z każdej brzozy można pobierać sok, ponieważ niektóre gatunki są pod ochroną. Sok można pobierać z brzozy brodawkowatej z białą, łuszczącą się korą oraz z brzozy omszonej. Obwód pnia drzewa, na wysokości około 1,3 m od ziemi, nie powinien być mniejszy niż 20 cm. Drzewo powinno być też zdrowe i mieć co najmniej 10 lat. Ważne by rosło w czystym rejonie, z dala np. od zakładów przemysłowych, szosy. Sok z brzozy, która rośnie z w zanieczyszczonym środowisku może być źródłem niebezpiecznych dla organizmu metali ciężkich, zwłaszcza ołowiu.
Sok z brzozy - jak przechowywać? Świeży sok bardzo szybko się psuje (w około 2-4 dni). Sok z brzozy należy przechowywać w lodówce, najlepiej w szklanej butelce. Można go również mrozić, a później dodawać do wody i napojów. Aby przedłużyć datę spożycia można dodać alkohol. Potrzebny jest 70 proc. spirytus, który należy połączyć z sokiem z brzozy w proporcji 1:1. Miksturę można pić 3-4 razy dziennie po 40 kropli na szklankę wody.
Sok z brzozy można też kupić w sklepach ze zdrową żywnością i aptekach. Ale uwaga! Wiele dostępnych na rynku soków brzozowych jest sprzedawanych w wersjach smakowych. Takie produkty mogą zawierać dodatkowe sztuczne substancje.
Przypisuje się mu mnóstwo leczniczych właściwości, choć nie ma rzetelnych, kompleksowych badań naukowych na temat soku brzozowego. Nie ma żadnych naukowych dowodów, że sok z brzozy leczy raka, reumatyzm, choroby układu pokarmowego, albo, że zbija gorączkę. Nie oznacza to jednak, że nie ma cennych dla zdrowia minerałów i witam. Są to min:
Picie soku z brzozy może wspomóc organizm w rozmaitych dolegliwościach i ich zapobieganiu. Kluczowe w tym zdaniu jest słowo wspomaga. Sok z brzozy działa moczopędnie, więc może zapobiegać tworzenia się złogów i kamieni moczowych. Łagodzi dolegliwości ze strony układu pokarmowego, szczególnie związane z wrzodami żołądka, wspiera wątrobę. Dzięki zawartości mi.n. żelaza, witamin i aminokwasów sok z brzozy jest zalecany osobom zmagającym się z niedokrwistością.
Sok z brzozy poprawia kondycję włosów i skóry. Stosowany jako płukanka do włosów przywraca im blask, chroni przed wypadaniem. Przyspiesza gojenie ran, rozjaśnia skórę. Natomiast ziołowe kąpiele z brzozy są polecane w przypadku nadmiernej potliwości stóp.
Sok z brzozy - przeciwwskazania
Jak z wieloma nawet naturalnym preparatami trzeba zachować ostrożność. Sok brzozowy nie jest wskazany dla osób, które:
Sok z brzozy to przysmak przede wszystkim Europy Środkowo-Wschodniej. Jest dobrze znany w Polsce, na Białorusi, w Bułgarii, Czechach, Estonii, na Węgrzech, Łotwie, w Rumunii, Rosji i na Ukrainie. Cieszył się w Polsce szczególnym wzięciem w XIX wieku. Jego inna nazwa to oskoła. W połowie XX wieku picie oskoły przestało być popularne; zbierano ją głównie na Mazowszu i Podlasiu. Na kurpiowszczyźnie sok brzozowy był wygotowywany tak, aby pozostała część syropu służyła za słodzik. W rejonie kozienickim oskołę przyrządzano z mąką ryżową i mlekiem