Witaminy - ważna równowaga
Witaminy są związkami organicznymi bez których nasze organizmy nie mogą się obejść. Mimo że nie są bezpośrednim źródłem energii, ani budulcem tkanek, to jednak biorą udział we wszystkich procesach metabolicznych oraz warunkują prawidłowy wzrost i rozwój organizmu. Nie są syntetyzowane w tkankach, poza nielicznymi wyjątkami i w związku z tym muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. W dodatku witamin nie może w organizmie ani zabraknąć, ani też nie może ich być za dużo, ponieważ zakłóca to prawidłowy przebieg wielu procesów biochemicznych. Nadmiar witamin nosi nazwę hiperwitaminozy, natomiast niedobór to awitaminoza (hipowitaminoza).
Najogólniej witaminy dzielimy na rozpuszczalne w tłuszczach oraz rozpuszczalne w wodzie. Różnica zasadza się na tym, że witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, czyli witamina A (retinol) i prowitamina A, witamina D, witamina E oraz witamina K są gromadzone w tkankach i w wątrobie, natomiast witaminy rozpuszczalne w wodzie nie są kumulowane w organizmie, a nadmiar wydalany z moczem. Są to: witamina B1 (tiamina), witamina B2 (ryboflawina), witamina PP (niacyna), witamina B6 (piroksyna), kwas foliowy (foliany), witamina B12, witamina B5 (kwas pantotenowy), witamina H (biotyna) oraz witamina C.
Źródłem witamin są produkty spożywcze roślinne i zwierzęce, a najwięcej związków znajduje się, jak wszyscy wiemy, w żywności nieprzetworzonej. Niektóre witaminy są, w niewielkich ilościach, syntetyzowane w przewodzie pokarmowym. Są to: tiamina, kwas foliowy, witamina B6, niacyna, witamina B12 oraz witaminę K.
Witaminy wzmacniające odporność
Rola witamin w żywym organizmie jest przebogata. Jedną z funkcji, pełnionych przez witaminy, jest dbanie o właściwą kondycję naszego systemu odpornościowego. Do witamin wzmacniających odporność organizmu zalicza się: witaminę A (retinol), witaminy B5 i B6, witaminę C, witaminę E, witaminę H (biotyna) oraz witamina K.
Witamina A (retinol) zwiększa odporność na zakażenia
Witaminę A znajdziemy w większych ilościach w mleku, serze, maśle, w żółtkach jajek. A także w wątrobie i tranie. Wśród warzyw najwięcej witaminy A zawierają warzywa bogate w karoten, a więc marchew, papryka, pomidory, dynia i brokuły i inne zielonolistne warzywa.
Rolą witaminy A jest wspieranie wzroku, poprawianie wyglądu skóry, wpływa na wzrost i rozwój kości. Ponadto witamina A utrzymuje w dobrej kondycji błonę śluzową jamy ustnej, nosa, gardła, płuc i przewodu pokarmowego. Witamina A powaga z walce z zakażeniami. Bierze też udział w syntezie białek, lipidów i hormonów tarczycy.
Witamina B5 wspiera produkcję przeciwciał, podnosi odporność
Witamina B5 występuje powszechnie w bardzo wielu produktach spożywczych. Jest także, w niewielkich ilościach, syntetyzowana w jelitach. Znajdziemy ją m.in. w czerwonym mięsie, w rybach, w roślinach liściastych oraz w pełnoziarnistych wyrobach piekarniczych. A także: w orzechach, drożdżach, roślinach strączkowych, w borówce amerykańskiej i w brzoskwiniach.
Witamina B5 ma za zadanie m.in. opóźniać starzenie się skóry i regenerować naskórek. Ma też swój udział w tworzeniu się pigmentu w skórze. Dla nas jest też istotne, że bierze udział w procesie powstawania przeciwciał.
Witamina B6 (pirydoksyna) podnosi odporność immunologiczną
Witamina B6 uczestniczy w przemianie aminokwasów, w syntezie białek oraz w metabolizmie kwasów tłuszczowych. Pomaga w zaopatrywaniu komórek nerwowych w glukozę oraz wspiera odporność.
Znajdziemy ją w rybach, drobiu, w wieprzowinie, orzechach włoskich, w kiełkach pszenicy, jajkach. A także w wątrobie, soi, pszenicy, w brązowym ryżu, szpinaku, bananach i w awokado.
Witamina C (kwas askorbinowy) stabilizuje układ odpornościowy
Witamina C bierze udział w wielu procesach metabolicznych, ma działanie antyutleniające i odtruwa oraz chroni organizm. Wspiera metabolizm tłuszczów, cholesterolu oraz kwasów żółciowych. Współuczestniczy w produkcji kolagenu i białek budujących kości, ścięgna i więzadła.
Najwięcej witaminy C mają zielone warzywa liściaste, natka pietruszki, kapusta kiszona, pomidory, papryka, owoce cytrusowe, kiwi, porzeczka, czarny bez, dzika róża i inne.
Witamina E (tokoferol) chroni komórki przed wolnymi rodnikami
Witamina E to naczelny antyoksydant w naszym organizmie. Dostarcza składniki odżywcze do komórek. Wzmacnia naczynia krwionośne, chroni czerwone krwinki krwi. Znajdziemy ją w zielonych warzywach liściastych, w mleku, jajach, maśle, w olejach roślinnych, kiełkach pszenicy, w ciemnym pieczywie, orzechach, migdałach.
Witamina H (biotyna, witamina B7) pomaga zwalczać drobnoustroje
Witamina H (biotyna) pomaga we wchłanianiu witaminy C, bierze udział w metabolizowaniu białek, tłuszczów, cukrów, aminokwasów. Ma wpływ na wygląd skóry, włosów i paznokci. Wspiera układ immunologiczny w zwalczaniu drobnoustrojów.
Biotynę znajdziemy przede wszystkim w wątróbce, drożdżach, jajach, orzechach, grzybach, w ryżu, mące pełnoziarnistej i innych.
Witamina K ma działanie przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne oraz antybakteryjne, działa przeciwnowotworowo.
Witamina K odpowiada za prawidłowy przebieg procesu krzepnięcia krwi, bierze udział w procesie mineralizacji kości
Witaminę K znajdziemy w zielonych warzywach liściastych, w awokado, w zbożach, orzechach. Jest też syntetyzowana w jelitach.
Wzmocnienie odporności, co oprócz witamin
Oprócz dostarczenia organizmowi niezbędnych witamin należy zadbać jeszcze o kilka elementów Najważniejsze z nich to:
- Sen, odpoczynek - brak snu osłabia zdolności obronne organizmu. Niedobór sprawia, że szybko łapiemy infekcje, np. grypę, nasz organizm znacznie dłużej walczy z chorobami. Czynnikiem utrudniającym zwalczenie chorób jest również stres.
- Nawodnienie - specjaliści stale podkreślają, że mało pijemy wody. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania narządów wewnętrznych. Powinniśmy wypijać około 2 litrów płynów dziennie, przy czym najlepiej, by była to woda niegazowana.
- Aktywność fizyczna - ruch jest kluczowy dla produkcji białych krwinek, zwiększa aktywność limfocytów i wspomaga proces termoregulacji.
- Hartowanie organizmu - zimna woda przyzwyczaja organizm do wahań temperatury co jest bardzo istotne w okresie jesienno-zimowym kiedy najczęściej łapiemy infekcję Ciało należy hartować stopniowo, podczas codziennych pryszniców.
