Więcej podobnych tematów na stronie głównej Gazeta.pl
Ostropest plamisty to roślina z rodziny astrowatych, blisko spokrewniona z ostem, ostrożniem, łopianem, karczochem, a także chabrem. Z wyglądu ostropest przypomina oset, choć może być od niego wyższy. Podczas gdy osty osiągają zazwyczaj około 1 metra wysokości, ostropest może mieć nawet około 2 metrów.
Jako roślina lecznicza ostropest plamisty znany był już w starożytności. Na dolegliwości wątrobowe i odtrucie organizmu używany był również w tradycyjnej medycynie chińskiej. Współcześnie uważa się, że dawni medycy mogli mieć sporo racji. Swoje właściwości lecznicze ostropest plamisty zawdzięcza sylimarynie. Jest to kompleks flawonoidów (konkretnie flawonoignanów, głównie sylibiny), który w największej ilości występuje w łupinach nasion ostropestu.
Sylimaryna wykazuje właściwości hepatoprotekcyjne, czyli działa ochronnie na komórki wątroby. Osłania je przede wszystkim przed działaniem substancji toksycznych (w tym nadmiarem leków), a także pobudza ich zdolności regeneracyjne. Jednocześnie działa ona żółciotwórczo i żółciopędnie, wspierając trawienie i ograniczając proces tworzenia się kamieni żółciowych. Z tego powodu leki przygotowane z dodatkiem sylimaryny stosuje się głównie wspomagająco w schorzeniach lub zaburzeniach czynności wątroby i pęcherzyka żółciowego, a także po spożyciu ciężkostrawnych potraw. Niekiedy sylimarynę łączy się w preparatach z pozyskiwaną z karczocha cynaryną o podobnych właściwościach, co wzmacnia ich działanie.
Pamiętaj jednak, że poważne schorzenia wątroby to nie przelewki, a zioła nie w każdym przypadku pomogą. W takiej sytuacji leczenie najlepiej pozostawić hepatologowi i z nim konsultować ewentualną suplementację preparatami ziołowymi. Porady lekarza prowadzącego odnośnie stosowania ostropestu zasięgnij również wtedy gdy chorujesz na choroby przewlekłe (np. cukrzycę czy choroby nerek), a także przyjmujesz stale jakieś leki. Specjalista powinien pomóc także dobrać odpowiednią dawkę preparatu z sylimaryną. Nie zaleca się jednak przyjmowania preparatów z ostropestu w trakcie ciąży i laktacji. Nie jest pewne czy zaszkodzą, ale w tym czasie lepiej powstrzymać się od eksperymentów.
Sylimaryna wspomaga nie tylko wątrobę. Ze względu na to, że wspiera również trawienie i reguluje wypróżnienia, polecana bywa osobom pragnącym zrzucić nadmiar kilogramów. Uwaga jednak - może działać przeczyszczająco.
Ponieważ sylimaryna łagodzi także stany zapalne i reguluje wydzielanie łoju (czyli tzw. sebum), bywa polecana jako środek wspomagający leczenie trądziku. Zawarte w nasionach flawonoidy, jako przeciwutleniacze przyczynią się zaś do spowolnienia procesów starzenia. Zbawienne działanie na skórę ma również olej z nasion ostropestu plamistego (najlepszy jest tłoczony na zimno), który z jednej strony wspomaga utrzymanie właściwego nawilżenia, a z drugiej wspiera jej regenerację.
Oprócz preparatów zawierających sylimarynę oraz oleju, w sprzedaży dostępne są całe lub mielone nasiona ostropestu. Niestety, sylimaryna nie rozpuszcza się w wodzie (pozyskuje się ją np. poprzez ekstrakcję w alkoholu), a zatem picie naparów z nasion ostropestu - nawet zmielonych - nie na wiele nam się zda. Ponieważ są one jednak bogate w białko, można dodawać je np. do jogurtów, sałatek lub zdrowych batonów z ziaren i zbóż. Z kolei dzięki zawartości fitosteroli (steroli roślinnych), zwłaszcza beta-sitosterolu i stigmasterolu, wspomogą regulację poziomu cholesterolu we krwi.
Zazwyczaj zalecaną dawką są 2-3 łyżki nasion dziennie. Warto jednak czytać ulotki od producenta lub informacje zamieszczone na opakowaniu i stosować się przede wszystkim do tych właśnie zaleceń.
Długotrwałe stosowanie leków zawierających wyciąg z ostropestu plamistego może być niebezpieczne. Zawarte w nim substancje hamują wydzielanie niektórych enzymów (głównie CYP) oraz wpływają na funkcjonowanie wąskiej grupy leków np. metronidazol, indinowir. Aktywność pierwszego z nich w połączeniu z ostropestem spada aż po 50 proc. Ostropestu plamistego nie można stosować w bardzo ostrych zatruciach. Nie powinny go przyjmować dzieci poniżej 12. roku życia. Kobiety w ciąży lub karmiące piersią również nie powinny przyjmować ostropestu plamistego w żadnej postaci.