Herbata i kawa - jak wpływają na ryzyko udaru mózgu i demencji

Z badania w którym wzięło udział 365 000 osób w wieku 50-74 lata wynika, że umiarkowane spożycie może mieć korzyści zdrowotne Według największego badania tego rodzaju, picie kawy lub herbaty może wiązać się z mniejszym ryzykiem udaru mózgu i demencji.

Udar i demencja - wzrasta zagrożenie

Udary są przyczyną 10 proc. zgonów na całym świecie, podczas gdy demencja jest jednym z największych problemów zdrowotnych na świecie – oczekuje się, że do 2050 r. z nią będzie żyć 130 milionów. Udar mózgu to zaburzenie czynności mózgu spowodowane nagłym zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu (udar niedokrwienny) lub na wylewie krwi do mózgu w wyniku pęknięcia naczynia krwionośnego (udar krwotoczny). Udar mózgu wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej, ponieważ zagraża bezpośrednio życiu. Od szybkości udzielonej pomocy zależy też dalsze funkcjonowanie mózgu. Po udarze konieczna jest odpowiednia rehabilitacja.

Demencja, czyli inaczej otępienie, spowodowane jest uszkodzeniem mózgu, prowadzi do obniżenia sprawności umysłowej. Wbrew powszechnie panującej opinii, otępienie nie jest jednym z naturalnych objawów starzenia się. Najczęściej choroba występuje u osób w starszym wieku, a u osób młodych może być wynikiem uszkodzenia mózgu, infekcji, depresji, choroby alkoholowej lub stwardnienia rozsianego.

Kto brał udział w badaniu

W badaniu 365 000 osób w wieku od 50 do 74 lat było obserwowanych przez ponad dekadę. Na początku uczestnicy, którzy brali udział w badaniu UK Biobank, sami zgłaszali, ile wypili kawy i herbaty. W czasie trwającego badania u 5079 uczestników rozwinęła się demencję, a 10053 miało przynajmniej jeden udar.

Naukowcy odkryli, że osoby, które wypijały dwie do trzech filiżanek kawy lub trzy do pięciu filiżanek herbaty dziennie, lub kombinację czterech do sześciu filiżanek kawy i herbaty, miały najniższe ryzyko udaru mózgu lub demencji. Osoby, które wypijały dwie do trzech filiżanek kawy i dwie do trzech filiżanek herbaty dziennie, miały o 32 proc. mniejsze ryzyko udaru. Osoby te miały o 28 proc. mniejsze ryzyko demencji w porównaniu z osobami, które nie piły herbaty ani kawy.

Badania przeprowadzone przez Yuan Zhang i współpracowników z Tianjin Medical University w Chinach sugerują, że picie samej kawy lub w połączeniu z herbatą wiąże się również z niższym ryzykiem demencji poudarowej.

Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie "Plos Medicine". - Nasze odkrycia sugerują, że umiarkowane spożycie kawy i herbaty osobno lub w połączeniu wiązało się z niższym ryzykiem udaru mózgu i demencji - napisali autorzy.

Badania rzetelne, ale konieczne dalsze 

Naukowcy ostrzegli jednak, że brytyjski Biobank odzwierciedla stosunkowo zdrową próbkę w stosunku do ogólnej populacji, co może ograniczać możliwość uogólniania tych wniosków. Chociaż możliwe jest, że kawa i herbata mogą chronić przed udarem, demencją i demencją poudarową, naukowcy twierdzą, że na podstawie tych powiązań nie można wywnioskować związku przyczynowego.

Prof. Tara Spires-Jones, kierownik programu UK Dementia Research Institute i zastępca dyrektora Centre for Discovery Brain Sciences na Uniwersytecie w Edynburgu, która nie była zaangażowana w badania, określiła je jako interesujące i rzetelnie prowadzone, ale podkreślił, że potrzeba więcej pracy, aby w pełni zrozumieć potencjalne biologiczne powiązania między herbatą i kawą a ryzykiem udaru mózgu i demencji.

Profesor Kevin McConway, emerytowany profesor statystyki stosowanej na Open University, również niebiorący udziału w badaniu, powiedział, że związek między udarem a ryzykiem demencji nie wzrastał ani nie zmniejszał się równomiernie podczas picia herbaty i kawy.

- Ogólnie rzecz biorąc, ryzyko udaru mózgu lub demencji było mniejsze u osób, które piły stosunkowo małe ilości kawy lub herbaty w porównaniu z osobami, które nie piły wcale, ale po pewnym poziomie spożycia ryzyko zaczęło wzrastać ponownie, aż stało się wyższe niż ryzyko dla ludzi, którzy nie pili. Gdy spożycie kawy wzrosło do siedmiu lub ośmiu filiżanek dziennie, ryzyko udaru było większe niż u osób, które nie piły kawy, i znacznie wyższe niż u osób, które piły dwie lub trzy filiżanki dziennie - powiedział prof. Kevin McConway.

Dr Rosa Sancho, szefowa badań w Alzheimer's Research UK, powiedziała: - Dla większości z nas ryzyko demencji zależy od złożonej interakcji naszego wieku, genetyki i stylu życia. Zrozumienie, które aspekty naszego stylu życia mają największy wpływ na zdrowie naszego mózgu, jest kluczem do umożliwienia ludziom podejmowania świadomych decyzji dotyczących ich życia.

Kofeina nie tylko w kawie

Kawa zawiera kofeinę, która stymuluje układ nerwowy i podnosi sprawność umysłu, a także wzmacnia ciało. Kofeina znajduje się jednak nie tylko w kawie, lecz także w herbacie, kakao, coca-coli, w napojach energetyzujących. Zwykle w filiżance kawy wypijamy 75-80 mg kofeiny. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) uznał, że dzienne spożycie kofeiny w wysokości 400 mg dziennie jest korzystne dla zdrowia i jest zalecane jako element zbilansowanej diety. Przeliczając tę ilość na filiżanki kawy, dochodzimy do pięciu. Z zastrzeżeniem, że nie dotyczy to dzieci oraz kobiet w ciąży, którym nadmiar kawy może zaszkodzić. Należy też pamiętać, że kofeina działa na każdą osobę nieco inaczej.

Źródło: The Guardian