Amarantus: właściwości odżywcze
Doskonałą alternatywę dla klasycznych zbóż, czy też zamiennik dla tych składników posiłków, które mają wysoką zawartość węglowodanów, stanowi amarantus. Właściwości odżywcze tej rośliny sprawiają, że warto spożywać ją wówczas, gdy czeka nas intensywny wysiłek fizyczny bądź umysłowy. Bogactwo składników odżywczych sprawia, że wiele osób powinno włączyć szarłat do swojej codziennej diety. Szczególnie polecany jest on chorym na celiakię, ponieważ nie zawiera glutenu, a także wegetarianom, jako bogate źródło białka i węglowodanów.
100 gram amarantusa to około 370 kalorii, a także:
- 14-18 g białka,
- 7 g tłuszczu,
- 65 g węglowodanów,
- 7 g błonnika,
- ok. 160 mg wapnia,
- 7,5 mg żelaza,
- blisko 250 mg magnezu.
Amarantus jest przede wszystkim źródłem dobrze przyswajalnego białka. Białko to zawiera komplet aminokwasów egzogennych oraz odznacza się wysoką wartością biologiczną (wyższą niż np. białka mleka), co ma niebagatelny wpływ na jego przyswajalność przez organizm. Ponadto amarantus charakteryzuje się wysoką zawartością błonnika pokarmowego, jest też bogatym źródłem witamin i minerałów oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Amarantus zawiera:
- witaminę C,
- witaminę E,
- witaminy z grupy B: tiaminę (B1), ryboflawinę (B2), niacynę (B3), pirydoksynę (B6), kwas foliowy (B9),
- składniki mineralne: magnez, żelazo, wapń, fosfor, potas, sód, cynk, miedź, mangan, selen,
- nienasycone kwasy tłuszczowe: linolowy, oleinowy, linolenowy, palmitynowy, arachidowy, stearynowy, lignocerynowy i mirystynowy,
- skwalen (największe jego ilości znajdują się w oleju z amarantusa),
- fitosterole.
Amarantus ekspandowany – co to takiego?
Bardzo ciekawą formą przygotowania ziaren amarantusa do spożycia jest amarantus ekspandowany. Co to dokładnie oznacza? Otóż ziarna amarantusa poddawane są ekspandowaniu, zwanemu inaczej ekstruzją. Jest to specyficzny rodzaj obróbki ciśnieniowo-temperaturowej. W specjalistycznych urządzeniach ziarna zbóż poddawane są naprzemiennie działaniu gorącej pary i niskiej temperatury pod wysokim ciśnieniem, przez co następuje zerwanie istniejącej wewnątrz ziaren struktury. Wówczas zwiększają one swoją objętość i niejako wybuchają, stając się przy tym lekkie. Warto wiedzieć, że ta forma preparowania żywności pozwala na wysoki poziom wykorzystania ziaren, doskonale je konserwuje i zabezpiecza, przy jednoczesnym zachowaniu większości substancji odżywczych.
Ekspandowany amarantus, zwany też poppingiem, ma neutralny smak, z lekko orzechowym posmakiem, i jest gotowy do spożycia bez poddawania go jakiejkolwiek dodatkowej obróbce. Przypomina nieco ryż preparowany, albo popcorn. Może stanowić dodatek do deserów, zastąpić płatki zbożowe w jogurcie czy zupie mlecznej, albo stać się zdrową przekąską zamiast chipsów czy paluszków. Amarantus ekspandowany może być dodawany do potraw mlecznych i kaszek dla nawet bardzo małych dzieci. Idealnym pomysłem na zastosowanie szarłatu w tej postaci będą batoniki musli albo ciasteczka z amarantusem. Wystarczy wymieszać ekspandowany amarantus, jajko, miód i ulubione bakalie, z powstałej masy uformować batoniki lub ciasteczka i piec do zrumienienia w piekarniku o temperaturze 200 stopni Celsjusza przez około 20 minut.
Amarantus – zastosowanie
Wiemy już, jak bogate właściwości odżywcze i prozdrowotne ma amarantus. Zastosowanie tego zboża okaże się więc z pewnością równie szerokie. Amarantus, jako źródło dobrze przyswajalnego białka, sprawdzi się szczególnie w diecie sportowców, wegetarian, dzieci oraz osób w okresie rekonwalescencji. Ponieważ ma sporą zawartość błonnika, skutecznie poprawia trawienie, przyspiesza przemianę materii oraz usprawnia pracę jelit. Wskazany jest więc w diecie osób borykających się z problemami przewodu pokarmowego, a w szczególności w zespole jelita drażliwego. Z uwagi na niską kaloryczność wspomaga odchudzanie, również dlatego, że daje uczucie sytości z uwagi na wspomnianą obecność błonnika.
Po amarantus powinny sięgać osoby zestresowane, przemęczone czy mające problemy z pamięcią i koncentracją. Duża zawartość żelaza sprawia, że amarantus polecany jest osobom z niskim poziomem hemoglobiny i chorującym na anemię. Powinny wprowadzić go do swojej diety również kobiety w ciąży, by wzbogacić ją w żelazo i kwas foliowy. Nie bez znaczenia są właściwości przeciwutleniające szarłatu (w szczególności obecnego w nim skwalenu) – zwalcza on wolne rodniki i spowalnia procesy starzenia. Amarantus uznawany jest za naturalny antybiotyk, ma właściwości przeciwzapalne i grzybobójcze, pomaga też w zwiększaniu odporności. Obecne w nim nienasycone kwasy tłuszczowe wspomagają pracę serca, obniżają stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz zapobiegają powstawaniu zakrzepów. Amarantus jest także wskazany dla chorych na celiakię lub osób z nietolerancją glutenu.
Amarantus stosowany jest ponadto w przemyśle kosmetycznym, jako składnik kremów i balsamów. Kosmetyki zawierające wyciąg z jego nasion regenerują i ujędrniają skórę, a także spowalniają procesy starzenia. Mogą również łagodzić objawy alergii i zapobiegać nadmiernej suchości skóry, dlatego stosowane są w kosmetykach dla osób z AZS. Amarantus wykorzystywany jest też w pielęgnacji włosów – obecna w nim lizyna pomaga wzmocnić włosy i zapobiega ich wypadaniu.
