Stan zapalny a dieta
Wraz ze wzrostem liczby artykułów spożywczych w sklepach i ich dostępnością, narodził i rozwija się nowy problem, czyli problem stylu żywienia. Przemysł spożywczy bardzo dynamicznie się rozwija i aktualnie mamy dostęp do najróżniejszych produktów, nawet tych, na które w danym momencie nie ma sezonu oraz produktów z całego świata, jednakże ich jakość pozostawia coraz więcej do życzenia. Większość społeczeństwa nie zdaje sobie sprawy z tego co je, nie widzi nic złego w spożywaniu żywności przetworzonej, fast foodów oraz przekąsek wypełnionych tłuszczami trans. Jeszcze więcej osób nie zdaje sobie sprawy jak bardzo odczuwalne są skutki nieprawidłowej diety i nie wie, że przewlekłe stany chorobowe, bóle głowy, stawów oraz zmęczenie mogą być wywołane złym odżywianiem. Nieprawidłowa dieta ma również wpływ na powstawanie stanów zapalnych, które nieleczone mogą prowadzić do poważnych chorób.
Stan zapalny jest to naturalna reakcja organizmu na atakujący go drobnoustrój, zranienie lub uszkodzenie. Objawia się obrzękiem, zaczerwienieniem, podwyższoną temperaturą oraz bólem w miejscu, w którym ciało zostało uszkodzone. W pewnym sensie jest to pozytywne zjawisko, mechanizm układu odpornościowego, umożliwiający obronę organizmu przed niebezpiecznymi chorobami. Nieleczony stan zapalny jest jednak sytuacją niepożądaną i może skutkować poważnymi schorzeniami, takimi jak choroba Alzheimera, Parkinsona, toczeń, cukrzyca typu 2, miażdżyca lub nowotwory.
Na czym polega dieta przeciwzapalna?
Dieta przeciwzapalna polega na spożywaniu produktów, które mają na celu zapobieganie powstawaniu stanom zapalnym lub ich niwelację. Jest to działanie profilaktyczne, które może pomóc ustrzec się przed różnymi chorobami – skutkami stanu zapalnego.
Autorem diety przeciwzapalnej jest amerykański naukowiec, dr Andrew Weil, który połączył wiedzę na temat dietetyki z krajów zachodnich oraz praktykę z dalekiego wschodu, gdzie ogromną rolę odgrywa profilaktyka i zapobieganie, zamiast leczenia.
Sposób żywienia opracowany przez dr Weila polega na włączeniu do jadłospisu zdrowych produktów, bogatych w cenne kwasy tłuszczowe oraz składniki mineralne, produktów głównie o niskim indeksie glikemicznym, pozbawionych tłuszczów trans. Nie jest to dieta odchudzająca, lecz dieta o celach zdrowotnych, dzięki której do organizmu dostarczane są wszystkie cenne składniki odżywcze. Przypomina ona dietę śródziemnomorską z dodatkiem azjatyckich, zdrowych grzybów, umiarkowanej ilości gorzkiej czekolady oraz ziół. Według zaleceń co do poszczególnych makroskładników w dziennym jadłospisie to 40 - 50 proc. energii powinno pochodzić z węglowodanów, 30 proc. ze zdrowych tłuszczów, a 20-30 proc.z białka.
Piramida żywienia diety przeciwzapalnej
Dieta przeciwzapalna dzieli produkty na grupy, które różnią się wytycznymi, co do częstości ich spożywania, w skali dziennej oraz tygodniowej.
- Bez ograniczeń - zioła, przyprawy oraz gotowane azjatyckie grzyby
- 5-7 razy dziennie - zdrowe tłuszcze, np. oliwę z oliwek, olej rzepakowy tłoczony na zimno oraz inne oleje roślinne, orzechy laskowe, włoskie, siemię lniane, awokado
- 4-5 porcji dziennie – warzywa, szczególnie zielone oraz ziarna (ryż, kasze, płatki zbożowe)
- 3-4 porcje dziennie – owoce
- 1-2 porcje dziennie – nasiona roślin strączkowych, np. soczewica, fasola, groch oraz produkty sojowe np. mleko sojowe, tofu,
- 2-6 razy w tygodniu – ryby oraz owoce morza
- 2-3 razy w tygodniu – makaron
- 1-2 w tygodniu – źródła białka, czyli mięsa,nabiał, jaja, sery
Czy wiesz, że seler ma również działanie odmładzające?
Oprócz wymienionych produktów, w diecie przeciwzapalnej zaleca się codzienne stosowanie suplementów diety (szczególnie zawierających witaminy C, D i E, olej rybi oraz selen i koenzym Q10) a także picie 2 - 4 herbat ziołowych. W piramidzie żywienia tej diety znajduje się również gorzka czekolada oraz czerwone wino, które należy spożywać sporadycznie oraz w ograniczonych ilościach (w przypadku wina nie więcej niż 1 lampkę dziennie).
Czego nie można jeść na diecie przeciwzapalnej?
Będąc na diecie przeciwzapalnej nie można spożywać:
- Słodzonych napojów oraz soków,
- Alkoholu
- Słodyczy, lodów, kremów do ciast, słonych przekąsek
- Wysokoprzetworzonych produktów mięsnych np. parówek, konserw, kiełbas
- Utwardzanych olejów roślinnych (ze względu na obecność tłuszczy trans)
