Garcinia cambogia jest to roślina występująca naturalnie w Indonezji oraz uprawiana w południowo-wschodniej Azji oraz Afryce Wschodniej. Owoce tej rośliny przypominają niewielkie, zielone lub żółte dynie i od wielu wieków, są wykorzystywane na szeroką skalę w medycynie hinduskiej. W Polsce roślina ta znana jest jako tamaryndowiec malabarski albo garcynia kambodżańska. W krajach indonezyjskich ekstrakt z owoców garcynii wykorzystywany jest przede wszystkim do leczenia chorób układu krążenia, chorób serca oraz reumatyzmu, ale też znajduje zastosowanie w gastronomii – jako przyprawa. Z kolei w Europie najbardziej popularne są jego właściwości odchudzające.
Na temat wpływu spożywania garcinii cambogii na utratę wagi powstało wiele legend oraz anegdot. Właściwość tę mieli odkryć marynarze, którzy żeglowali przez kanał Sueski oraz transportowali zwierzęta. Ze względu na to, że w Egipcie na szeroką skalę uprawiano tamaryndowca malabarskiego, owocami tej rośliny marynarze karmili transportowane zwierzęta. Z czasem zauważyli, że gatunki, które spożywały garcinię cambogię wyraźnie traciły na wadze. Według legend, w krajach indonezyjskich oraz w Egipcie otwierano dużo praktyk leczenia nadwagi i otyłości, a ekstrakt z garcinii cambogii miał być sekretnym składnikiem.
Owoce garcinii cambogii bogate są w liczne wartości odżywcze. Zawierają dużo witaminy C i w związku z tym, już od wieków kwaśne owoce tej rośliny spożywane były w ramach profilaktyki szkorbutu. Oprócz tego, garcynia kambodżańska charakteryzuje się zawartością przeciwutleniaczy, które mają wpływ na zmniejszenie ryzyka zachorowalności na raka, chorób serca oraz stawów. Owoce tej rośliny zawierają witaminy z grupy B (B1, B2 oraz B3), a także stanowią źródło żelaza, wapnia i potasu. Ponadto, w skórce tego owocu występuje tzw. garcinol oraz kwas hydroksycytrynowy (HCA). Garcinol to substancja, którą wykorzystuje się do produkcji leków przeciwnowotworowych, ale też leków na choroby ze strony układu pokarmowego, zaś kwas hydroksycytrynowy znany jest ze swych właściwości odchudzających.
W latach 60-tych ubiegłego wieku naukowcy odkryli, że skórka owocu garcynii kambodżańskiej zawiera kawas hydroksycytrynowy, w skrócie HCA. Kwas ten charakteryzuje się bardzo silnym oddziaływaniem na wątrobę. Narząd ten jest odpowiedzialny jest za magazynowanie nadmiaru dostarczanej energii (kalorii) lub przetwarzanie jej na kwasy tłuszczowe, które następnie odkładają się jako tłuszcz w organiźmie. HCA zwiększa możliwości absorbcji energii i hamuje proces wytwarzania kwasów tłuszczowych. Odczuwa się to poprzez zmniejszony apetyt oraz dłuższe uczucie sytości. Naukowcy twierdzą, że kwas hydroksycytrynowy blokuje również proces przemiany cukrów oraz skrobi w tłuszcz, skutkiem tego dostarczane do organizmu węglowodany zamieniane są na energię, a temperatura ciała się podwyższa.
Badania wykazały, że kwas hydroksycytrynowy zawarty w skórce garcinii cambogii ma również pozytywny wpływ na obniżenie cholesterolu, a także przyspiesza przemianę materii. Istnieje teoria, że związek ten wysyła do mózgu sygnały za pomocą aminokwasu 5-hyroksytryptofanu, który stanowi składnik serotoniny (hormonu szczęścia). Spożywanie garcinii cambogii może więc wpłynąć na zwiększenie produkcji tego hormonu. Co ciekawe, HCA, czyli kwas hydroksycytrynowy występuje również w innych cytrusach, np. pomarańczach i cytrynach.
Przez wiele lat dyskutowano na temat tego, czy suplementacja garcinią cambogią jest bezpieczna. Kontrowersje spowodowane były tym, że badania na temat skuteczności tego produktu oraz efektów w większości przeprowadzone były na szczurach oraz myszach. Co więcej, u niektórych osobników, którym podawano preparaty z ekstraktem z tej rośliny wystąpił zanik jąder. Przeprowadzono więc dokładne badania na temat skutków ubocznych stosowania tej rośliny, w wyniku których ustalono, że spożywanie maksymalnie 2800 gramów garcinii cambogii dziennie nie powoduje żadnych skutków ubocznych.
Według FDA, czyli amerykańskiej Agencji Żywności i Leków, na rynku pojawia się coraz więcej fałszywych suplementów, które zamiast ekstraktu z garcynii kambodżańskiej zawierają śladowe ilości narkotyków, wywołujących utratę wagi oraz niebezpieczne efekty uboczne.
Preparaty na bazie tej rośliny nie są zalecane dla osób poniżej 18 roku życia oraz kobietom w ciąży i w okresie karmienia piersią.