Skorzonera - czym jest, jakie ma właściwości, jak ją jeść?

Skorzonera, znana również pod nazwami wężymord czarny korzeń oraz czarne korzonki, to jadalna roślina pochodząca z terenów środkowej Azji oraz środkowej i południowej Europy. Roślina jest w Polsce dosyć mało znana, jednak smakosze cenią ją ze względu na walory smakowe. Dodatkowo, jest ona bogata w ważne dla zdrowia składniki mineralne oraz inne substancje. Jak wygląda skorzonera i jakie ma właściwości? Jak należy ją przyrządzać?

Wężymord czarny korzeń występuje naturalnie na terenie Europy oraz Azji, jednak został przeniesiony również na inne obszary świata, gdzie jest obecnie uprawiany. Występuje przede wszystkim w klimacie umiarkowanym, gdzie jest rośliną nie więcej niż dwuletnią. Roślina ma wąskie i długie liście, długie pędy kwiatowe oraz jadalne korzenie. Skórka korzeni ma czarną lub ciemnobrunatną barwę, natomiast miąższ jest biały. Korzenie osiągają maksymalnie około 30 centymetrów długości. Wykopuje się je z ziemi najwcześniej w październiku, a jeżeli zima jest ciepła i gleba nie zamarza, można je wykopywać przez całą zimę.

Skorzonera - właściwości

Korzeń wężymorda jest bogaty w składniki takie jak:

• Witaminy B1 i B2
• Witamina C
• Witamina E
• Magnez
• Potas
• Sód
• Żelazo
• Wapń
• Chlor
• Karoten
• Kwas nikotynowy
• Inulina.

Jednym z ważniejszych składników zawartych w czarnych korzonkach jest inulina. Jest to ważny węglowodan, który stanowi doskonałą pożywkę dla mikroflory jelitowej i ma duży wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Wpływa ona między innymi na obniżenie poziomu złego cholesterolu, wyregulowanie poziomu cukru we krwi oraz poprawę trawienia. Substancja ta wspomaga także oczyszczanie organizmu ze zbędnych produktów przemiany materii oraz toksyn (występujące w czarnym korzeniu połączenie inuliny, błonnika oraz pektyn powoduje wiązanie szkodliwych substancji i ułatwia ich usuwanie z organizmu). Spożywanie tej rośliny zaleca się między innymi osobom cierpiącym na nadciśnienie, częste problemy z trawieniem, insulinooporność, a także zaburzenia poziomu cukru i cholesterolu. Dzięki temu, warzywo redukuje ryzyko zachorowania na schorzenia układu krążenia, takie jak między innymi miażdżyca.

Roślina wspomaga odchudzanie, a także redukuje uczucie zmęczenia i psychicznego wyczerpania. Jej spożywanie poleca się nawet osobom po przebytych urazach, operacjach albo długotrwałych chorobach. Ze względu na to, że skorzonera wzmacnia odporność organizmu, warzywo poleca się również w przypadku męczącego kaszlu oraz przeziębień.

Skorzonera – zastosowanie

Zastosowanie znajduje przede wszystkim korzeń skorzonery, który jest jadalny, a w smaku przypomina nieco szparagi. Miąższ jest jednolity, nie posiada włókien i jest niezwykle sycący. Warzywo to jest trudno dostępne w Polsce. Nie można go kupić w zwykłych warzywniakach, dużo łatwiej go znaleźć w sklepach z produktami ekologicznymi. Ze względu na niską popularność i słabą dostępność wężymord jest dość drogi – kilogram korzeni kosztuje około 20 – 25 złotych.

W medycynie ludowej roślina była wykorzystywana jako antidotum na ukąszenia żmij, skąd wzięła się nazwa tego warzywa (łacińska nazwa rośliny to “Scorzonera”, co oznacza “wąż, żmija”). Na dworze Ludwika XVI roślina była uprawiana na dużą skalę i wykorzystywana jako środek wspomagający leczenie problemów żołądkowych.

Skorzonera – przepisy

Skorzonerę przed poddaniem dalszej obróbce należy obrać ze skórki, a następnie umyć. Jeżeli nie będzie ona od razu przyrządzana, warto skropić ją sokiem z cytryny, gdyż obrane korzenie szybko ciemnieją. Po obraniu należy je gotować w wodzie z dodatkiem soli i cukru przez mniej więcej 25-30 minut. Ugotowane korzenie można podawać polane sosem, masłem lub przyrumienioną bułką tartą jako dodatek do różnych dań, przystawkę lub warzywną przekąskę. Po ugotowaniu warzywo można dodawać do omletów lub warzywnych zapiekanek. Surowe korzenie można również piec. Warzywo smakuje dobrze zapieczone pod beszamelem albo z odrobiną oliwy i czosnku.

Z warzywa można przygotować nalewkę, która wpływa pozytywnie na funkcjonowanie układu pokarmowego, a także wzmacnia organizm. Do przyrządzenia wzmacniającego napoju należy przygotować około 60 gramów młodych pędów wężymordu (najlepsze będą jedynie końcówki pędów), 100 ml spirytusu oraz 1 litr białego wytrawnego wina. Korzenie należy dokładnie oczyścić, a następnie zmiksować i zalać spirytusem oraz połową wina. Mieszankę należy odstawić na godzinę, raz na jakiś czas mieszając. Po tym czasie można dodać resztkę winą i odstawić na tydzień w ciepłym miejscu. Po tygodniu mieszankę należy odcedzić. Napój należy pić trzy razy dziennie po jedzeniu.