Rambutan - wygląd i uprawa rośliny
W Azji owoce rambutanu są niezwykle popularne i są uważane za przysmak, jednak w innych częściach świata owoce te są nie mają zbyt wielu fanów. Drzewo, które wydaje owoce, dorasta nawet do 30 metrów wysokości. Pień jest prosty, o szerokości maksymalnie 60 centymetrów i rdzawej barwie. Gałęzie są z kolei szaro-brązowe. Liście rambutanu są ciemnozielone, mają długość od 15 do 40 centymetrów i są zebrane w grupy złożone z 3 – 8 listków. Roślina kwitnie, a jej kwiaty są zebrane w rozgałęzione kwiatostany. Kwiaty są drobne i zielonkawe.
Drzewo daje owoce zazwyczaj dwa razy w roku - około czerwca oraz grudnia. Owoce rambutanu mają około 3 – 5 centymetrów średnicy, czerwoną skórkę (czasami skórka przyjmuje barwę ciemnoróżową albo żółtą) i są porośnięte miękkimi, krótkimi włoskami. Włoski są czasami zakończone kolcami. Swoim wyglądem przypominają nieco owoce liczi. Niektórzy są zdania, że smak obydwu tych owoców również jest podobny. Inni porównują jego smak ze smakiem winogron albo śliwki. Smak rambutanu określa się jako kwaśnawy, z charakterystycznym aromatem. Miąższ rambutanu jest biały, perłowy i bardzo soczysty. W środku ukryta jest pestka, którą czasami trudno oddzielić od miąższu. Pestka jest jadalna, jednak przed spożyciem zaleca się ją podsmażyć albo uprażyć na suchej patelni. Skórka otaczająca owoc jest niejadalna, a nawet toksyczna, gdyż zawiera taninę oraz saponinę.
Roślina czuje się najlepiej w warunkach dużej wilgotności oraz wysokiej temperatury. Rozwija się najlepiej na głębokim torfie albo piaszczystej glinie, która bogata jest w materię organiczną. Optymalna temperatura to około 22 – 24 stopni Celsjusza. Potrzebuje ona dużo słońca i najlepiej rośnie w warunkach tropikalnych, chociaż niektórzy próbują ją hodować w naszych warunkach klimatycznych, przeważnie we wnętrzach. Można podejmować próby hodowli w domu, najlepiej na parapecie, gdzie panuje duże nasłonecznienie, czyli od strony południowej albo wschodniej. Należy pamiętać, że mimo zapewnienia roślinie odpowiednich warunków, drzewko raczej nie urośnie wysokie i nie wyda owoców.
Rambutan - właściwości
Największą część owocu stanowi woda – w 100 gramach rambutanu zawarte jest aż 80 gramów wody. Poza tym, owoc ten jest doskonałym źródłem kwasu askorbinowego (witaminy C). Dzięki temu wpływa na wzmocnienie odporności organizmu, ma działanie antynowotworowe, wspomaga pracę serca oraz opóźnia procesy starzenia organizmu. Owoce zawierają również wapń, sód oraz fosfor. Wapń oraz fosfor odpowiadają za mocne zęby i kości, a wapń wspomaga także prawidłową krzepliwość krwi. Sód z kolei wpływa na prawidłową pracę serca, mięśni oraz układu nerwowego. Oprócz tego, owoce są bogate w potas, który wpływa na utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi, wpływa pozytywnie na funkcjonowanie jelit, reguluje poziom wody w organizmie oraz usprawnia pracę serca. 100 gramów owoców (jeden owoc waży około 15 gramów) ma około 70 kcal. Dla porównania w 100 gramach jabłka znajduje się około 50 kcal.
Owoce rambutanu spożywa się najczęściej na surowo, bez uprzedniej obróbki. Czasami dodaje się je do deserów, konfitur, dżemów i sosów. Rambutan jest także doskonałym dodatkiem do dań mięsnych oraz do win. W Polsce owoc ten można kupić, jednak nie jest on powszechnie dostępny. Oprócz świeżych owoców można znaleźć także owoce w syropie. Świeże owoce można przechowywać w temperaturze pokojowej, a przez dłuższy czas również w lodówce.
Oprócz wyjątkowego smaku owoce rambutanu są cenione ze względu na swoje działanie lecznicze. W celach leczniczych wykorzystywane są przede wszystkim korzenie oraz liście rośliny. Przygotowuje się z nich okłady, które wpływają łagodząco na bóle głowy. Owoce, które nie są wystarczająco dojrzałe do jedzenia, stosuje się z kolei jako środek na biegunkę.
Z kory drzewa przygotowuje się wywar, który wspomaga leczenie pleśniawek. Nasiona tej rośliny zawierają cenne oleje oraz tłuszcze, w związku z czym są wykorzystywane do produkcji mydła. Ekstrakty z rambutanu można znaleźć w składach kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji włosów oraz ciała, między innymi w balsamach nawilżających.
