Ziarna gryki: minerały i witaminy
Nasiona gryki są doskonałym źródłem dobrze przyswajalnego białka. Przyswajalność jest porównywalna z przyswajalnością białka zawartego w roślinach strączkowych. W zależności od obszaru, na jakim uprawiana jest roślina zawartość białka może wynosić od około 10 do 16 proc. Nasiona roślin uprawiane na cieplejszych obszarach mają wyższą zawartość białka. Poza tym gryka jest bogata w cenne substancje, takie jak:
Nasiona gryki bez obaw mogą spożywać osoby chore na cukrzycę, gdyż ziarno to nie wpływa na gwałtowne zmiany poziomu cukru we krwi. Ziarna są bogate w składniki odżywcze, takie jak błonnik, magnez oraz flawonoidy, które wpływają na poprawę funkcjonowania całego organizmu. Regularne spożywanie gryki zwalcza wolne rodniki, wspiera pracę serca, obniża poziom złego cholesterolu we krwi, a tym samym wzmacnia naczynia krwionośne i zapobiega poważnym chorobom układu krwionośnego. Co ważne, spożywanie tej rośliny wpływa również na obniżenie ryzyka zachorowania na nowotwory piersi. Ze względu na wysoką zawartość lecytyny, gryka wspomaga również pracę mózgu. Naukowcy podejrzewają, że wprowadzenie gryki do codziennej diety może redukować wyczerpanie umysłowe, uczucie lęku i niepokoju, a nawet depresję.
Ziele gryki:cenne składniki
Ziele gryki, czyli naziemne części rośliny zbiera się przed okresem owocowania, a następnie suszy. Zawiera wiele cennych składników, takich jak:
- Rutyna
- Hiperozyt
- Kwercetyna
- Procyjanidy
- Katechina
- Kwas kawowy
- Kwas galusowy
- Kwas chlorogenowy.
Ziele gryki zwyczajnej wpływa wzmacniająco na naczynia włosowate. Znajduje zastosowanie w leczeniu nadciśnienia tętniczego, żylaków, hemoroidów oraz krwawień.
Odpady pozostałe po produkcji surowców spożywczych przeznaczonych dla ludzi są wykorzystywane w produkcji wartościowej, wysokobiałkowej i bogatej w składniki odżywcze paszy dla zwierząt.
Gryka - właściwości
Ziarna gryki zwyczajnej są szeroko wykorzystywane w kulinariach. Popularne produkty produkowane z ziaren gryki to kasza gryczana, płatki gryczane, mąka gryczana oraz otręby gryczane. Produkty te można wykorzystać do przygotowywania wielu dań, na przykład naleśników, placków czy makaronów. Kasza gryczana może być spożywana jako samodzielne danie albo dodatek do dań mięsnych czy warzywnych. Ziarno gryki jest bezglutenowe, dzięki czemu mogą je spożywać osoby cierpiące na nietolerancję glutenu zawartego w wielu zbożach. Dodatkowo, gryka nie zawiera lektyn, które wpływają na zwiększanie się gęstości krwi, co może z kolei prowadzić do zaburzeń krążenia, udaru oraz zawału mięśnia sercowego.
Gryka: pochodzenie i uprawa
Gryka zwyczajna to roślina z rodziny rdestowatych występująca na obszarach klimatu umiarkowanego. Gryka pochodzi ze środkowej i wschodniej Azji. Uprawiano ją już około 5000 lat temu w Nepalu oraz Indiach, skąd trafiła do Europy. Występuje w Polsce, najczęściej jest uprawiana, ale można ją spotkać również w zdziczałej wersji.
Gryka ma pustą w środku, podłużną łodygę pokrytą drobnymi prążkami. Łodyga ma średnicę około 2 – 5 milimetrów i barwę czerwonawą lub brunatnozieloną. Liście są ustawione skrętolegle, przyjmują sercowaty lub strzałkowaty kształt, mają ciemnozieloną barwę i gładką powierzchnię. Jedynie w okolicy przylistków pojawiają się drobne włoski. Blaszka liścia na brzegach jest delikatnie falista. Szerokość liścia to maksymalnie około 7 centymetrów, natomiast jego maksymalna długość to około 11 centymetrów. Roślina kwitnie od lipca do sierpnia. Jej kwiaty są białe, różowe lub czerwonawe, silnie pachnące. Roślina jest zapylana głównie przez muchówki oraz pszczoły. Jest rośliną miododajną. Owoce gryki to orzechy o trójkątnym kształcie i ostrych, prostych kantach.
Gryka nie jest wymagająca w uprawie, nie ma dużych wymagań dotyczących gleby ani warunków atmosferycznych. Co więcej, roślina jest odporna na wiele chorób i dobrze znosi obecność chwastów. Najlepiej rośnie na lekkich, a nawet piaszczystych glebach o umiarkowanej wilgotności. Rośnie również na obszarach, na których gleba ma niskie pH. Jedyną przeszkodą do siania gryki są długotrwałe zastoje wody. Roślina jest wrażliwa na mróz i trudno przewidzieć okres jej kwitnienia oraz dojrzewania.
