Miodówka grzyb - jak ją rozpoznać oraz co można z niej przyrządzić?

Miodówka jest często spotykanym grzybem występującym w polskich lasach. Cechuje się on oryginalnym smakiem, co sprawia, że od setek lat wykorzystywany jest w celach kulinarnych, gdyż wzbogaca smak wielu dań. Miodówkę spotkać można na terenie całej Polski. Rośnie najczęściej w okolicach sosen zwyczajnych, ale wybiera także towarzystwo innych gatunków drzew iglastych - między innymi kosodrzewiny. Co warto wiedzieć o miodówkach, jak je rozpoznać oraz co można z nich przyrządzić?

Miodówka - charakterystyka

Miodówka, znana również pod nazwami łosiak, murzynek czy hubal, to gatunek grzyba z rodziny maślakowatych. Maślak pstry, bo taką oficjalną nazwą nadano mu w roku 1960, jest grzybem jadalnym o średniej wartości. Cechuje się swoistym zapachem i aromatem. Występuje niemal na wszystkich kontynentach - zarówno w Ameryce Północnej i Południowej, jak i w Azji oraz Europie.

Miodówka wykorzystywana jest najczęściej do marynowania, gdyż po długim czasie przebywania w zalewie wzbogaca swój smak o dodatkowe nuty. Przez wielu grzybiarzy grzyb ten jest suszony i stosowany w późniejszym czasie jako dodatek do zupy grzybowej, pierogów, sosów czy innych dań o grzybowym charakterze. Maślak pstry zaliczany jest do grzybów dopuszczonych do przetwórstwa oraz obrotu handlowego. Trudno jednak spotkać go na targowiskach i sklepowych półkach, gdyż zbiory maślaków pstrych nie są zazwyczaj obfite.

Miodówka - gdzie i kiedy rośnie?

Ze zbioru miodówek cieszyć się mogą grzybiarze z terenu niemal całej Polski, gdyż grzyby te spotkać można zarówno na terenach górskich, jak i nizinnych i nadmorskich. Najczęstszym siedliskiem maślaków pstrych są wilgotne bory sosnowe - na nizinach tworzą mikoryzę (symbiotyczny związek korzeni rośliny z grzybem polegający na wymianie substancji odżywczych) z korzeniami sosny zwyczajnej. Lubią także wrzosowiska oraz torfowiska. Owocniki miodówek pojawiają się najczęściej pojedynczo lub w niedużych grupach zawierających po kilka sztuk. Na zbiór pierwszych okazów można udać się do lasu już mniej więcej w połowie czerwca. Maślak pstry rośnie aż do listopada.

Zobacz także: Grzyby trujące - jakie grzyby najczęściej doprowadzają do zatruć i jak je odróżnić od tych jadalnych?

Miodówka - jak rozpoznać?

Miodówki są dosyć charakterystycznymi grzybami, jeżeli chodzi o ich wygląd zewnętrzny, więc nawet mniej doświadczeni grzybiarze poradzą sobie z jego identyfikacją oraz odróżnieniem od grzybów niejadalnych i trujących.

1. Kapelusz

Kapelusz miodówki w pierwszych fazach życia grzyba ma kolor żółty, żółtawosiwy lub brudnopomarańczowy, a sama skórka na kapeluszu jest pilśniowata i pokryta drobnymi kosmkami. Z wiekiem kolor zmienia się najczęściej na bladopomarańczowy, a kosmki zanikają. Średnica kapelusza maślaka pstrego osiąga od 5 do nawet 15 cm. Pokrywająca go skórka trudno oddziela się od miąższu.

2. Trzon

Długość trzonu w pełni dojrzałego grzyba osiąga od 5 do 10 centymetrów i grubość zazwyczaj 3 centymetrów. Tak jak w przypadku większości grzybów, u nasady jest lekko zgrubiały i bulwiasty. Wyróżnia się żółtawobrązowym kolorem. W zależności od gleby, na której rośnie grzyb, trzon może mieć także miejscami czerwony odcień.

3.  Rurki

Dolna powierzchnia kapelusza pokryta jest rurkami o kolorze bladopomarańczowym (młode grzyby) lub oliwkowym (dojrzałe okazy). Po naciśnięciu palcem zmieniają kolor na siny lub ciemnobrązowy.

4. Miąższ

Miąższ miodówek jest dosyć twardy, a po przekrojeniu zmienia kolor na błękitny. W zapachu jest dosyć specyficzny, gdyż wyraźnie wyczuwalne są nuty igliwia.

Zobacz także: Jakie są grzyby jadalne w Polsce - jak je odróżnić od trujących?

Miodówka - gatunki podobne

W polskich lasach występuje kilka innych gatunków grzybów, które na pierwszy rzut oka przypominać mogą maślaka pstrego:

• Maślak sitarz - grzyb, z którym najczęściej mylone są maślaki pstre. Od miodówek odróżnia się mniejszą średnicą kapelusza (dochodzącą maksymalnie do 10 centymetrów), łatwo odrywającą się skórką pokrywającą kapelusz, a także porami rurek, które przypominają grube sito.
• Maślaczek pieprzowy - grzyb, którego kapelusz osiąga zazwyczaj średnicę około 5 centymetrów. Od miodówki odróżnia się poduszkowatą strukturą kapelusza oraz zdecydowanie węższym trzonem.
• Borowiec dęty - gatunek grzybów również zaliczany do rodziny maślakowatych. Na terenie Polski występuje dosyć rzadko. Rośnie zazwyczaj w miejscach, w których nie występują miodówki - pod modrzewiami.

Miodówka - wykorzystanie w kuchni

Wiele książek kucharskich poświęconych tematyce grzybowej zaleca, aby maślaki pstre wykorzystywać do sosów. Przykładem może być sos śmietanowo-grzybowy, gotowany na małym ogniu przez około 30 minut. Tak przyrządzone danie pozwoli wydobyć pełnię smaku tych grzybów.

Przepisy z grzybami:

• Sos grzybowy
• Zupa grzybowa
• Grzyby marynowane