Kwasy tłuszczowe omega-9 - charakterystyka
Kwasy tłuszczowe omega-9 (występujące także pod skróconymi nazwami ω-9 i n-9) uważane były początkowo za witaminy. Jednak dokładniejsze badania wykazały, że właściwości całej grupy NNKT różnią się znacząco od tych, jakie wykazują witaminy. Stworzono więc dla nich odrębną klasyfikację.
Kwasy omega-9 swoją nazwę zawdzięczają budowie chemicznej, która charakteryzuje się tym, że ostatnie podwójne wiązanie znajduje się przy dziewiątym od końca atomie węgla łańcucha węglowego. Warto pamiętać, że organizm ludzki nie jest w stanie samodzielnie syntezować kwasów tłuszczowych omega-3 oraz omega-6, ale odpowiednia ich suplementacja przyczynia się do zainicjowania procesów wytwarzania kwasów omega-9. Jednak w wypadku osób starszych lub tych, którzy borykają się ze schorzeniami wątroby, dodatkowe dawki tego tłuszczu dostarczone z zewnątrz będą z pewnością mile widziane przez organizm.
Związki z grupy omega są bardzo ważne z biologicznego punktu widzenia, gdyż są jednym ze składników błon komórkowych. Przykładowymi kwasami tłuszczowymi omega-9 są:
- kwas oleinowy,
- kwas erukowy,
- kwas kwas nerwonowy,
- kwas gondolowy,
- kwas rycynolowy.
Kwasy tłuszczowe omega-9 - wpływ na zdrowie
Kwasy tłuszczowe omega-9 odznaczają się licznymi i cennymi właściwościami prozdrowotnymi, ale przez większość osób kojarzone są jedynie z ich zbawiennym wpływem na kondycję serca. Oczywiście to prawda, gdyż cała grupa NNKT ma silny wpływ na obniżanie poziomu złego cholesterolu we krwi, a także regulację ciśnienia tętniczego, co bezpośrednio przekłada się na kondycję układu sercowo-naczyniowego. Warto jednak pamiętać, że oprócz zbawiennego wpływu na serce, kwasy omega-9 usprawniają pracę całego układu trawiennego. Hamują tworzenie się kamieni żółciowych oraz między innymi powstrzymują nadmierną produkcję kwasów żołądkowych, dzięki czemu redukują dyskomfort związany ze zgagą i niestrawnością.
Kwasy tłuszczowe omega-9 są także cennym składnikiem diety sportowców oraz osób po wypadkach, gdyż dostarczają energii i umożliwiają szybszą regenerację. Jednym z najważniejszych kwasów w tej grupie związków jest kwas oleinowy, który poprawia nawilżenie skóry poprzez ograniczenie jej odparowywania przez skórę. Wykazuje on także właściwości stabilizujące metabolizm skóry, a także niwelujące wszelkie podrażnienia wywołane stanami zapalnymi.
Kwasy tłuszczowe omega-9 są więc znakomitym dermatologicznym środkiem leczniczym wspierającym kondycję skóry. Z tego względu wykorzystano je do produkcji różnych preparatów pielęgnacyjnych, jak balsamy, kremy czy mydła.
Kwasy tłuszczowe omega-9 a nowotwory
Badania przeprowadzone w roku 2001 wykazały, że jednonienasycone kwasy tłuszczowe omega-9 mogą przyspieszać rozwój raka piersi u kobiet po menopauzie. Warto również zwrócić uwagę, że odwrotne działanie (przeciwdziałające rakowi) wykazują kwasy omega-3.
Kwasy tłuszczowe omega - proporcje
Ze względu na to, że tłuszcze omega-9 powstają w obecności tłuszczów omega-3 oraz omega-6, warto wspomnieć o prawidłowej proporcji tych dwóch ostatnich. Badania statystyczne wykazały, że w diecie przeciętnego Polaka występują zbyt duże ilości kwasów omega-6, a zbyt małe omega-3 (stosunek nawet 20:1). Efektem tego jest szybsze starzenie się organizmu, rozwój chorób serca oraz nowotworów. Prawidłowy stosunek kwasów tłuszczowych omega-6 do omega-3 powinien wynosić 3:1.
Kwasy tłuszczowe omega-9 - źródła
Pomimo tego, że kwasy tłuszczowe omega-9 w pewnych warunkach mogą być wytwarzane przez ludzki organizm, to należy je uzupełniać również przez odpowiednią dietę. Największe stężenie kwasów tłuszczowych omega-9 występuje w takich produktach spożywczych, jak:
- awokado,
- oliwki,
- rzepak,
- gorczyca,
- migdały,
- siemię lniane,
- olej rzepakowy, rycynowy, sojowy, kukurydziany, lniany,
- oliwa z oliwek,
- olej z pestek dyni, aronii, granatu, czarnuszki,
Kwasy tłuszczowe omega-9 występują także w produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Należą do nich sardynki, tran, tuńczyk czy smalec.
