Kwasy tłuszczowe omega-6 - charakterystyka
Nazwa kwasów tłuszczowych omega-6 wywodzi się z budowy chemicznej tych związków, w których ostatnie wiązanie podwójne znajduje się przy szóstym od końca atomie węgla (analogicznie jest w wypadku kwasów tłuszczowych omega-3 oraz omega-9). W literaturze spotkać się można także z nazwami: kwasy tłuszczowe n-6 oraz ω-6. Do przykładowych kwasów tłuszczowych omega-6 zaliczyć można:
- kwas linolowy (LA),
- kwas gammalinolenowy (GLA),
- kwas arachidonowy (ARA, AA).
Kwas arachidonowy w największej ilości znajduje się w błonach komórkowych, gdzie jego procentowa zawartość na tle wszystkich kwasów tłuszczowych waha się między 5 a 15%. Kwasy tłuszczowe omega-6 (głównie kwas arachidonowy) zostają w organizmie ludzkim poddane różnym procesom biochemicznym, w których przekształcają się w inne związki (np. lipoksyn) wykazujące wiele cennych właściwości prozdrowotnych.
Kwasy tłuszczowe omgea-6 - rola w organizmie
Rola kwasów tłuszczowych omega-6 jest nieoceniona, a ich niedobór w codziennej diecie może mieć fatalne skutki dla zdrowia. Związki te wykazują działanie przeciwzapalne i immunomodulujące, które zapobiega tworzeniu się w naczyniach krwionośnych blaszek miażdżycowych. Dodatkowo, kwasy omega-6 w znacznym stopniu zmniejszają ryzyko wystąpienia zawału serca i udaru mózgu, co podyktowane jest zmniejszaniem stopnia agregacji płytek krwi. Wykazano także, że regularne spożywanie produktów spożywczych bogatych w kwasy omega-6 skutecznie obniża poziom złego cholesterolu we krwi.
Ważną cechą zdrowotną kwasów tłuszczowych omega-6 jest ich wpływ na choroby autoimmunologiczne, takie jak: stwardnienie rozsiane, toczeń oraz reumatoidalne zapalenie stawów. Związki te wspierają także prawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego w okresie płodowym oraz regulują i usprawniają przekazywanie impulsów nerwowych, co bezpośrednio przekłada się na pracę układu nerwowego.
Kwasy tłuszczowe omega-6 nie pozostają także bez wpływu na pracę układu trawiennego, pracę serca, mózgu oraz nerek. Są także ważnym sojusznikiem w walce z wieloma chorobami, takimi jak:
Prozdrowotne właściwości kwasów tłuszczowych omega-6 obserwowane są jedynie w przypadku, gdy ich ilość w diecie nie przekracza pewnych wskazanych norm. Zbyt duże ich stężenie w organizmie może przyczyniać się do zaburzeń hormonalnych i odpornościowych, zaburzeń w pracy układu sercowo-naczyniowego, a także może przyspieszyć zmiany miażdżycowe.
Kwasy tłuszczowe omega-6 - objawy niedoboru
Głównymi objawami, które świadczyć mogą o niedoborze kwasów tłuszczowych omega-6 są przede wszystkim zauważalne zmiany skórne, takie jak rumień, rogowacenie i marszczenie się skóry czy zmniejszanie jej odporności mechanicznej na uszkodzenia. Wydłużony jest także czas gojenia się ran. Niedobór kwasów tłuszczowych omega-6 skutkuje także znacznym spadkiem odporności organizmu, co może wiązać się z częstszymi infekcjami wirusowymi lub bakteryjnymi. Badania wykazały, że zbyt małe ilości tych związków w codziennej diecie mogą skutkować nadciśnieniem tętniczym oraz różnymi chorobami układu sercowo-naczyniowego.
Kwasy tłuszczowe omega-6 a nowotwory
Dieta obfitująca w kwasy tłuszczowe omega-6 przy jednoczesnym niedostatku kwasów tłuszczowych omega-3 może przyczyniać się do gwałtownego rozwoju raka piersi u kobiet po menopauzie. Analogiczna sytuacja występuje w przypadku raka prostaty u mężczyzn.
Kwasy tłuszczowe omega-6 - źródła
Do najlepszych źródeł kwasów tłuszczowych omega-6 zaliczy można wiele produktów spożywczych produkowanych na bazie surowców roślinnych. Jest to między innymi:
- oliwa z oliwek,
- olej rzepakowy, słonecznikowy, kukurydziany, sezamowy i sojowy,
- sezam,
- migdały,
- awokado,
- orzeszki ziemne,
- pestki dyni oraz słonecznika,
- margaryny na bazie olejów roślinnych.
Warto pamiętać, że cenne właściwości zdrowotne olejów wymienionych w powyższej liście są tracone, jeżeli poddaje się je działaniu wysokich temperatur.
