Więcej podobnych tematów na stronie głównej Gazeta.pl
Melisa lekarska - charakterystyka
Melisa lekarska (łac. Melissa officinalis) to gatunek byliny z rodziny jasnotowatych. W wielu regionach nazywana jest nadal jej dawnymi określeniami, takimi jak rojownik, pszczelnik, matecznik czy cytrynowe ziele. W dzikiej formie ziele to spotkać można prawie na wszystkich kontynentach. Występuje między innymi w Afryce Północnej (głównie Tunezja, Maroko), w Europie Południowej (Włochy, Grecja, Chorwacja i Wyspy Kanaryjskie), a także w Azji Zachodniej i Środkowej. Ze względu na liczne właściwości lecznicze melisy lekarskiej stała się ona także popularną rośliną uprawną, którą z powodzeniem uprawia się na całym świecie - w tym również i w Polsce.
Roślina ta wzrasta zazwyczaj do około 60 centymetrów wysokości, a jej liście posiadają charakterystyczny szerokojajowaty kształt. Wierzch listków ma intensywnie zielony kolor, a spodnia ich część jest zdecydowanie jaśniejsza. Melisa lekarska kwitnie już od kwietnia, a jej małe, jasnożółte kwiaty pojawiają się w miejscu łączenia łodygi i listków. Surowcem zielarskim w przypadku tej rośliny są liście, które zapachem przypominają cytrynę.
Melisa lekarska już od setek lat wykorzystywana jest także w kuchni. Jej cytrynowy aromat może zastąpić trawę cytrynową i urozmaicić smak wielu sałatek oraz dań. Warto jednak pamiętać, że suszone liście melisy tracą niemal całkowicie swój cytrynowy charakter.
Melisa lekarska - substancje aktywne
Właściwości lecznicze i prozdrowotne melisy lekarskiej wynikają z jej unikalnego składu chemicznego. Głównym składnikiem aktywnym liści tego ziela jest olejek eteryczny, który wykazuje działanie bakteriostatyczne, wirusostatyczne oraz spazmolityczne na ośrodkowy układ nerwowy. Występują tu również takie związki jak:
- kwasy fenolowe,
- flawonoidy,
- cytral A,
- cytral B,
- linalol,
- triterpeny.
Melisa lekarska na spokojny sen oraz ukojenie nerwów
Napar z liści melisy lekarskiej stosowany jest dzisiaj głównie w celu ułatwienia zaśnięcia, złagodzenia nerwów, uspokojenia, zredukowania stresu, a także do leczenia stanów lękowych. Badania wykazały, że związki zawarte w liściach tej rośliny (głównie cytral oraz kariofilen) zbawiennie wpływają na nerwicę serca oraz migrenowe bóle głowy. Regularne picie naparów z melisy sprawi, że zasypianie będzie łatwiejsze, a sen spokojniejszy i dłuższy.
Czy herbatę z melisy można podawać dzieciom? Herbata z melisy jest bezpieczna dla dzieci. Melisa, oprócz rumianku i kopru, jest składnikiem herbatek na problemy z brzuchem.
Napar z melisy na cholesterol i wątrobę
Napary z melisy lekarskiej mogą wpływać na krew oraz redukować prawdopodobieństwo wystąpienia różnych chorób na tle sercowo-naczyniowym. Często spotkać się można z opinią, że regularne picie naparów z melisy skutkuje obniżeniem poziomu złego cholesterolu we krwi. Warto także dodać, że związki aktywne występujące licznie w tym zielu znacząco hamują utlenianie lipidów w wątrobie, co zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu schorzeń tego narządu - np. niealkoholowego stłuszczenia wątroby.
Melisa lekarska na problemy trawienne
Badania naukowców z USA oraz Japonii wykazały, że kwas kawowy oraz rozmarynowy, które występują w liściach melisy lekarskiej, mogą istotnie wpływać na wydzielanie żółci oraz soku żołądkowego. Właściwość ta może być więc przydatna w łagodzeniu niestrawności po tłustych i ciężkostrawnych posiłkach.
Antybakteryjne i przeciwwirusowe właściwości melisy lekarskiej
Wielokrotnie powtarzane badania z użyciem związków występujących w melisie potwierdziły, że wykazuje ona działanie antybakteryjne oraz przeciwwirusowe. Przykładem może być kwas fenolowy, który efektywnie dezaktywuje wirusa z rodziny Herpes simplex, wywołującego opryszczkę okolic ust. Wystudzony i esencjonalny napar z liści melisy może także posłużyć jako płukanka do ust, gdyż znakomicie zabija bakterie neutralizując tym samym przykry zapach z ust.
Napar z melisy lekarskiej - skutki uboczne
Melisa lekarska jest bezpieczną rośliną leczniczą, a niepożądane efekty uboczne wywołane spożyciem naparu obserwowane są bardzo rzadko. Jednak notuje się przypadki, w których przyjmowana doustnie może powodować nudności, wymioty, a także zawroty głowy. Ekstrakt z melisy po zetknięciu się ze skórą może powodować jej lekkie podrażnienia.
