Fosforany - czym są oraz jakie pełnią funkcje?
Fosforany to nieorganiczne związki chemiczne spotykane zarówno w formie naturalnej, jak i syntetycznej. Dzieli się je na dwie główne grupy: ortofosforany oraz wielofosforany. Różnią się one budową chemiczną oraz zastosowaniem. Fosforany oraz ich pochodne są na dużą skalę wykorzystywane w przemyśle spożywczym, gdyż wykazują wiele właściwości, takich jak:
- stabilizująca pH,
- regulująca kwasowość,
- emulgująca,
- zwiększająca stężenia niektórych minerałów,
- zapobiegająca zbrylaniu,
- hamująca rozwój drobnoustrojów.
Wszystko to sprawia, że fosforany są związkami idealnie nadającymi się do zastosowań spożywczych, gdyż ze względu na zapobieganie rozwoju drobnoustrojów przedłużają termin przydatności do spożycia, a także zapobiegają wyciekowi soku mięsnego z wędlin. Przyczyniają się one również do tego, że wyroby mięsne są bardziej kruche i mają żywą, różową barwę. Do grupy najczęściej stosowanych fosforanów, które znaleźć można na etykietach produktów spożywczych zaliczyć można:
- kwas fosforowy (E338),
- fosforany sodu (E339),
- fosforany potasu (E340),
- fosforany wapnia (E341),
- fosforany magnezu (E343),
- difosforany (E450),
- trifosforany (E451),
- polifosforany (E452).
Fosforany w produkcji leków
Fosforany są związkami aktywnymi chemiczne, co pozwoliło wykorzystać je do produkcji różnych leków. Stosuje się je w leczeniu takich schorzeń, jak krzywica, osteomalacja, wapniowa kamica nerkowa, osteoporoza, w zakażeniach układu moczowego czy w przypadkach nadmiaru wapnia w organizmie. Fosforany oraz związki pochodne znajdują także zastosowanie w medycynie jako środek przygotowujący w zabiegach operacyjnych przeprowadzanych na jelicie grubym.
Fosforany - wpływ na zdrowie
Negatywny wpływ fosforanów na organizm ludzki jest wciąż intensywnie badany. Dotychczasowe badania wskazują, że nadmierne spożywanie wysoko przetworzonej żywności zawierającej spore ilości tych związków nie pozostaje bez wpływu na kondycję całego organizmu. W pierwszej kolejności wymienia się ich udział w zaburzeniu gospodarki hormonalnej i mineralnej. Dotyczy to przede wszystkim zmniejszania w organizmie ilości trzech bardzo ważnych pierwiastków - wapnia, magnezu oraz cynku.
Objawami zaburzeń w gospodarce mineralnej są między innymi zaburzenia koncentracji, spadek formy (zarówno umysłowej, jak i fizycznej), szybsze przemęczanie się, zwiększona łamliwość kości oraz ich ból, zaburzenia pracy serca, a także osteoporoza. Częste spożywanie produktów spożywczych zawierających w swoim składzie fosforany może się także przyczyniać do otyłości, nadciśnienia, chorób serca i naczyń krwionośnych.
Co więcej, najnowsze badania nad nowotworami układu pokarmowego (zwłaszcza żołądka) wykazały, że w dużej mierze za mutacje komórek mogą odpowiadać właśnie fosforany, co czyni je potencjalnie niebezpiecznymi.
Fosforany - wpływ na dzieci
W krajach mocno rozwiniętych fosforany są także nieodłącznym elementem diety dzieci. Stwierdzono, że w przypadku najmłodszych, związki te powodują nadpobudliwość, rozdrażnienie, a także wahania nastroju. Warto więc obserwować zachowanie swojego dziecka tuż po spożyciu niektórych posiłków, gdyż to właśnie fosforany mogą być odpowiedzialne za ich kapryśny nastrój.
Fosforany - objawy nadmiaru
Fosfor oraz związki pochodne są oczywiście potrzebne, gdyż pełnią w organizmie wiele istotnych ról. Nie należy więc panicznie unikać produktów zawierających w swoim składzie fosforany. Jednak najważniejszą kwestią jak zawsze jest umiar. Do najczęstszych objawów nadmiaru fosforanów w organizmie zaliczyć można:
- tworzenie się zwapnień w nerkach oraz tkance mięśniowej,
- zaburzenia oddychania,
- drgawki,
- ataki tężyczki.
Fosforany - jak unikać?
Najlepszym rozwiązaniem dla wszystkich, którzy chcieliby zredukować w swojej diecie ilość fosforanów jest w pierwszym kroku rezygnacja z zakupu gotowych, pakowanych wędlin. Zdrową alternatywą będzie zakup surowego mięsa od sprawdzonego dostawcy i upieczenie lub uwędzenie go we własnym zakresie (zobacz nasze propozycje: Szynka pieczona, Schab pieczony w ziołach, Pieczony udziec indyka).
