Piestrzenica kasztanowata - czy jest trująca?
Piestrzenica kasztanowa nie należy do grona najczęściej spotykanych w naszym kraju gatunków. Mimo że nie jest to grzyb bardzo powszechny, warto umieć go rozpoznawać. Jest to grzyb trujący i łatwo go pomylić z innymi zdrowymi okazami.
Co ciekawe, kiedyś piestrzenica kasztanowata była powszechnie uznawana za gatunek jadalny. To jednak zmieniło się, gdy ustalono, że grzyb ten przyczynił się do wielu poważnych zatruć. Obecnie w większości krajów europejskich piestrzenica uznawana jest za gatunek trujący.
Systematyka gatunku
Piestrzenica kasztanowata to grzyb należący do rodziny krążkownicowatych. Co jeszcze warto wiedzieć o tym gatunku? Oto szczegółowa systematyka:
- gatunek: piestrzenica kasztanowata
- rodzaj: piestrzenica
- rodzina: krążkownicowate
- rząd: kustrzebkowce
- klasa: kustrzebniaki
- typ: workowce
- królestwo: grzyby
- domena: eukarionty
Piestrzenica kasztanowata - cechy charakterystyczne
Jak rozpoznać tego grzyba? Oto kilka jego najważniejszych cech charakterystycznych, o których warto pamiętać w trakcie grzybobrania:
- Miąższ ma białą barwę i jest bardzo kruchy.
- Owocnik w środku jest pusty.
- Trzon jest krótki i nieregularny. Na całej powierzchni posiada nieregularne wgłębienia. Najpierw jest biały, potem staje się fioletowy.
- U młodych grzybów trzon jest pełny, z kolei u starszych pusty.
- Wysokość główki wynosi od 5 do 12 centymetrów, z kolei szerokość od 5 do 15 centymetrów.
- Główka jest nieregularnie kulista. Ma charakterystyczne pofałdowania.
- Powierzchnia główki ma z reguły brązową, żółtobrązową lub czarną barwę.
Gdzie i kiedy rośnie piestrzenica kasztanowata?
Gatunek ten pojawia się głównie w lasach sosnowych. Lubi piaszczyste gleby. Owocniki piestrzenicy pojawiają się w okresie od marca do maja. Nie jest to jednak gatunek bardzo powszechny ani w naszym kraju, ani w całej Europie.
Piestrzenica kasztanowata - zatrucie
Grzyb ten zawiera gyromitrynę, która prowadzi do silnych zatruć. Inny gatunek, który zawiera tę toksyczną substancję, to koronica ozdobna.
Konsekwencje zatrucia piestrzenicą mogą być bardzo poważne. Poczynając na zaburzaniach żołądkowo-jelitowych, kończąc na uszkodzeniu wzroku, wątroby i nerek. W najgorszych przypadkach dochodzi nawet do śmierci.
Pierwsze oznaki zatrucia mogą pojawić się od 6 do 24 godzin od spożycia grzyba. Jakie są jego objawy? To m.in.:
- bóle głowy
- bóle brzucha
- wymioty
- ogólne osłabienie
Smardz jadalny a piestrzenica kasztanowata
Mimo że piestrzenica kasztanowata nie jest powszechnym grzybem, warto ją znać ze względu na jej spore podobieństwo wizualne ze smardzem jadalnym. Do zatruć dochodzi zazwyczaj w sytuacjach, gdy niedoświadczeni grzybiarze mylą ze sobą te dwa gatunki.
Smardze, podobnie jak piestrzenica kasztanowata, mają charakterystycznie pofałdowane główki. Warto jednak pamiętać, że w przypadku piestrzenicy są one bardziej pofałdowane i ciemniejsze.
Smardze - ich wygląd nie wzbudza zaufania, ale smakują przepysznie. Co warto o nich wiedzieć? >>
Ostrożnie z grzybami
Do zatruć grzybami dochodzi zazwyczaj na skutek pomylenia gatunku trującego z jadalnym. Dlatego zachowajmy dużą ostrożność, jeśli nie jesteśmy wprawionymi grzybiarzami. Najlepiej jest pokazać swoje zbiory osobie bardziej doświadczonej. A jeśli nie mamy takiej możliwości, zrezygnujmy z jedzenia niepewnych grzybów. Ryzyko jest zbyt duże!
Grzybów nie powinny jeść także najmłodsze dzieci. Po pierwsze, w przypadku poważnych zatruć znacznie trudniej jest im pomóc niż osobom dorosłym. Po drugie, ich układy pokarmowe nie są jeszcze na tyle rozwinięte, by strawić grzyby (nawet te jadalne i bezpieczne dla starszych). Spożycie grzybów przez małe dzieci może więc skończyć się nieprzyjemnymi dolegliwościami (wymioty, biegunki, bóle brzucha, kłopoty ze snem). Lekarze radzą, by wstrzymać się z podawaniem im tego typu potraw do 8-10 roku życia.
Zobacz także:
- Zielonka grzyb - czy jest trująca? W wielu krajach odradzana, w Polsce to nadal grzyb o nieokreślonym zagrożeniu
- Koźlarz czerwony - smaczny i bogaty w białko. Gdzie powinniśmy go szukać i jak rozpoznać ten gatunek?
- Pieprznik jadalny - gdzie szukać tych grzybów i z jakimi gatunkami łatwo jest je pomylić?
- Maślak pstry - pospolity grzyb z lasu iglastego. Czy jest trujący? [Wygląd, smak, występowanie]
