Zielonka grzyb, czyli gąska zielonka
Zielonka grzyb to gatunek z rodziny gąskowatych. Równie często możemy spotkać się z nazwą gąska zielonka, dlatego w tym artykule będziemy używać ich zamiennie. Inne mniej popularne nazwy tego grzyba to m.in. bedłka zielona, zieleniatka i prośnianka.
Pojawia się zazwyczaj na piaszczystej glebie borów sosnowych. Gatunek ten jest bardzo powszechny w Europie, Azji i Ameryce Północnej. W naszym kraju nie pojawia się jednak często.
Zielonka grzyb rośnie w okresie od września do listopada. Wzbudza także spore kontrowersje, dlatego że w niektórych krajach uznana jest za gatunek trujący, a w innych nie. Takich grzybów nie jada się już m.in. we Francji, Hiszpanii i Niemczech. W Polsce gąska zielonka nadal posiada status gatunku o nieokreślonym zagrożeniu.
Grzyb zielonka - systematyka gatunku
Oto szczegółowa systematyka tego gatunku:
- Gatunek: gąska zielonka
- Rodzaj: gąska
- Rodzina: gąskowate
- Rząd: pieczarkowce
- Klasa: pieczarniaki
- Typ: podstawczaki
- Królestwo: grzyby
- Domena: eukarionty
Zielonka grzyb - czy jest jadalny?
Czy zielonka grzyb jest gatunkiem trującym? To dosyć kontrowersyjna kwestia. Mimo że przez wiele lat powszechnie uznawano ten gatunek za bezpieczny dla ludzi, w niektórych krajach stwierdzono, że jest on trujący.
Jednym z takich miejsc jest na przykład Francja, gdzie w latach 1999-2003 doszło do wielu śmiertelnych zatruć tym grzybem. Dr Regis Bedris z Bordeaux zbadał wówczas historię choroby pacjentów. Łączył ich jeden wspólny element - przed zachorowaniem jedli oni gąski zielonki. Z tej przyczyny grzyby te zostały uznane za trujące także w Niemczech i Hiszpanii. W wielu innych miejscach nadal się je jada.
Gąska grzyb - które z nich z jadalne, a które nie? [opis, rodzaje, systematyka] >>
Czy grzyby zielonki są trujące?
Mimo że grzyb zielonka nadal pojawia się na portalach kulinarnych, radzimy zachować ostrożność i zrezygnować z tego gatunku. Mimo ostrzeżeń z Francji, w 2009 roku w Polsce doszło do trzech zatruć tym grzybem. Jedno z nich okazało się niestety śmiertelne.
Jak wygląda grzyb zielonka? [WYGLĄD]
Jak rozpoznać ten gatunek grzyba? Oto najbardziej charakterystyczne cechy gąski zielonki:
- Średnica kapelusza ma od 4 do 10 centymetrów.
- Kapelusz jest z reguły żółtozielony, po środku robi się nieco ciemniejszy.
- Skórka na kapeluszu jest zazwyczaj naga, ale może być też drobnołuskowata.
- Trzon osiąga wysokość od 3 do 9 centymetrów.
- Powierzchnia trzonu jest żółtozielonkawa lub żółta.
- Z kolei miąższ jest twardy i kruchy, z reguły ma białą barwę.
- Po przekrojeniu miąższ nie zmienia swojego zabarwienia.
Z jakim gatunkiem można pomylić gąskę zielonkę?
Okazuje się, że może znaleźć także gatunki bardzo podobne do grzyba zielonki. Z tej przyczyny warto zachować ostrożność. Niektóre z nich są trujące (m.in. muchomor sromotnikowy). W jaki sposób je rozpoznać?
- Muchomor sromotnikowy - różni się przede wszystkim tym, że posiada pochwę u nasady trzonu, której gąska nie ma. Ma także wyższy trzon i wolne blaszki.
- Gąska siarkowa - ma znacznie bardziej nieprzyjemny zapach. Poza tym jej miąższ jest żółty, a nie tak jak w przypadku gąski zielonki biały.
Uważaj na grzyby
Co roku możemy usłyszeć o tragicznych skutkach zatruć grzybami. W niektórych przypadkach pacjentów niestety nie udaje się uratować. Dlatego, jeśli nie jesteśmy wprawionymi grzybiarzami, lepiej jest konsultować nasze zbiory z osobami bardziej doświadczonymi.
Małe dzieci i grzyby
Szczególną ostrożność powinni zachować rodzice małych dzieci. W przypadku najmłodszych nawet nietrujące i jadalne gatunki mogą być niebezpieczne. Zjedzenie ich kończy się zazwyczaj bólem brzucha, biegunką, wymiotami i problemami ze snem. To dlatego, że nie w pełni rozwinięte układy pokarmowe dzieci nie są w stanie strawić grzybów. Dlatego radzi się, by rodzice wstrzymali się z częstowaniem swoich pociech tego typu potrawami aż do 8-10 roku życia.
Zobacz także:
- Mleczaj rydz - jak rozpoznać ten gatunek i gdzie go szukać? [opis, budowa]
- Koźlarz - opis gatunków, występowanie, czy są jadalne?
- Pieprznik jadalny - gdzie szukać tych grzybów i z jakimi gatunkami łatwo jest je pomylić?
- Goryczak żółciowy - nie jest trujący, ale i tak nie powinniśmy go jeść. Dlaczego?
