Co to jest gluten? Czym jest celiakia?
Gluten jest naturalną mieszaniną białek roślinnych, gluteniny oraz gliadyny i występuje między innymi w ziarnach żyta, pszenicy i jęczmienia. Uczulenie na ten składnik wywołuje chorobę trzewną zwaną celiakią, która niestety nie jest uleczalna. Z szacunków wynika, że na tę chorobę choruje około 1% populacji. Celiakia związana jest z wytwarzaniem przeciwciał zwalczających gluten, co niestety negatywnie odbija się na kondycji ścian jelit - a dokładniej na kosmkach jelitowych, które są uszkadzane. Jedynym sposobem na walkę z tego typu dolegliwością jest dieta bezglutenowa bezwzględnie stosowana przez całe życie.
Innymi powodami do wprowadzenia diety bezglutenowej są między innymi choroba Duhringa, choroby neuropsychiczne czy choroby autoimmunologiczne.
Produkty bogate w gluten
Głównymi produktami, których w diecie bezglutenowej należy się bezwzględnie wystrzegać są:
- Mąka - pszenna, żytnia, jęczmienna;
- Płatki - jęczmienne, pszenne, żytnie, owsiane czy musli;
- Kasza - kuskus, pęczak, manna;
- Makarony - pszenny, żytni;
- Pieczywo i wyroby cukiernicze - chleb biały, bułki, bagietki, biszkopty, pierniczki, ciasta;
- Napoje - kawa zbożowa, piwo.
Warto również wspomnieć, że wiele produktów ogólnodostępnych na rynku (które naturalnie nie zawierają glutenu) może być zanieczyszczonych glutenem. Zalicza się do nich płatki kukurydziane, mąkę kukurydzianą, ryżową lub gryczaną.
Produkty wolne od glutenu
Głównymi produktami, których w diecie bezglutenowej nie należy się obawiać są:
- Zboża - ryż, kukurydza, gryka, proso;
- Mąka certyfikowana - kukurydziana, gryczana;
- Pieczywo - oznaczone znakiem produktu bezglutenowego (przekreślony kłos);
- Przekąski - popcorn, chrupki kukurydziane;
- Napoje - kawa czarna, herbata, soki, woda mineralna, alkohol wysokoprocentowy;
- Mięso oraz ryby - mięso nieprzetworzone, bez panierki;
- Owoce i warzywa - bez wyjątku;
- Produkty słodkie - miód, cukier, kisiele oraz budynie z mąki ziemniaczanej;
- Przyprawy - bez wyjątku.
Dla kogo dieta bezbiałkowa?
Dieta bezbiałkowa, niskobiałkowa czy bezmleczna przeznaczona jest dla wszystkich, którzy borykają się z problemem nietolerancji laktozy oraz białek mleka. Skaza białkowa będąca skutkiem nietolerowania tego typu składników jest bardzo często uciążliwa i powoduje wiele dolegliwości. Dieta bezbiałkowa jest dietą eliminacyjną, co oznacza, że z codziennego menu na pewien czas lub na stałe wyeliminować trzeba mleko oraz produkty mleczne. Z racji tego, że białko spełnia wiele ważnych funkcji, należy uzupełniać je w inny sposób - np. poprzez spożywanie niektórych rodzajów mięs, ryb czy produktów roślinnych.
Dieta bezbiałkowa - czego nie jeść?
Osoby nietolerujące białek mleka oraz laktozy powinny zrezygnować z wielu produktów. Zaliczyć do nich można między innymi:
- Mleko - krowie, kozie, owcze, mleko w proszku
- Przetwory mleczne - jogurty, maślanki, kefiry, sery, twarogi
- Mięso - wołowina i cielęcina
- Słodycze - ciasteczka, czekolady zawierające w składzie produkty mleczne
Warto również wspomnieć, że w diecie bezbiałkowej należy wystrzegać się także mniej oczywistych produktów spożywczych, które także mogą być przyczyną alergii. Zalicza się do nich między innymi miód, grzyby, orzechy, kapustę, groch oraz mandarynki. Niektóre produkty żywnościowe są źródłem tzw. ukrytego białka mlekowego. Warto więc wystrzegać się jedzenia pasztetów, parówek, pieczywa tostowego, a także niektórych suplementów diety. Wymienione produkty nie muszą oczywiście od razu powodować alergii, ale zawsze warto zwrócić uwagę na skład, gdyż może zawierać mleko w proszku, wołową żelatynę, laktozę lub serwatkę w proszku.
Dieta bezmleczna - co jeść?
W diecie bezbiałkowej najważniejszą kwestią jest uzupełniane białek z innych produktów niż te, które mogą powodować alergię. Do głównych jego źródeł zaliczyć można:
- Zboża - ryż oraz kasze;
- Warzywa - groch, soczewica, fasola szparagowa, zielony groszek;
- Mięso - drób, mięso królika;
- Ryby - łosoś, pstrąg, dorsz;
- Napoje - mleko sojowe.
Dieta bezmleczna może powodować niedobór witaminy D oraz wapnia. Dlatego też do codziennej diety warto wprowadzić ryby i kukurydzę, a także produkty zawierające kwasy organiczne, które zwiększają wchłanialność wapnia.
To również może cię zainteresować:
