Dołącz do serwisu Zdrowie na Facebooku!
Bądź na bieżąco ze Zdrowiem. Dodaj wtyczkę Gazeta.pl do Chrome
Mniszek od wieków stosowany był jako naturalny środek oczyszczający organizm. Już średniowieczni Arabowie zauważyli, że zioło to ma właściwości moczopędne, a także poprawiające trawienie.
Mniszek: oczyści organizm, wesprze wątrobę
Współczesne badania potwierdziły wnioski średniowiecznych uczonych. Mniszek to bowiem roślina bogata w inulinę (najwięcej jej w korzeniu). Substancja ta uznawana jest za naturalny prebiotyk, stymulujący wzrost pożytecznych bakterii jelitowych. Jednocześnie, jako rodzaj rozpuszczalnego błonnika, wspomaga pracę układu pokarmowego, oczyszczanie organizmu z produktów przemiany materii, a także przyczynia się do obniżenia poziomu glukozy i cholesterolu we krwi.
W medycynie naturalnej mniszek lekarski bywa stosowany na różnorodne dolegliwości. Po pierwsze wykorzystuje się go do leczenia schorzeń układu moczowego, w tym przede wszystkim stanach zapalnych pęcherza oraz kamicy. Pomoże również na problemy z wątrobą. Zioło to nie tylko poprawi jej pracę, usprawniając wytwarzanie żółci, ale również wspomoże regenerację jej tkanek. Ze względu na zdolność do obniżania poziomu cukru we krwi, mniszek bywa także polecany cukrzykom. Ponieważ jednocześnie przyspiesza on metabolizm, przyda się też osobom odchudzającym się. Z kolei świeży, mleczny sok z łodyg stosuje się zewnętrznie jako środek hamujący powstawanie brodawek i kurzajek.
Mniszek dostarczy nam ponadto nieco witamin i minerałów. Spośród tych pierwszych, znajdziemy w nim witaminę C, karoten oraz witaminy z grupy B (w tym m.in. kwas foliowy). Z drugiej grupy najwięcej w nim potasu, magnezu i krzemu. W kwiatach znajdziemy ponadto przyjazny dla oczu enzym luteinę.
Mniszek - jak zbierać i przyrządzać?
Mniszek lekarski z powodzeniem możemy zbierać samodzielnie. Choć łatwo go pomylić zarówno z roślinami z rodziny złożonych, jak i z rodzaju mlecz, wszystkie są jadalne i podobne w smaku. Pamiętajmy jednak, by pozyskiwać go z czystych stanowisk naturalnych - z dala od pól uprawnych, dróg i miast.
Surowcem zielarskim są kwiaty, liście (najlepiej młode, ze środka rośliny) oraz korzenie. Pierwsze zbieramy w czasie kwitnienia, drugie najlepiej od wiosny do jesieni, trzecie zaś przez cały rok. Liście i korzenie delikatnie myjemy i osuszamy, po czym suszymy w temperaturze 30-40 stopni Celsjusza.
Z mniszka (tak, jak z pokrzywy), można wykonać kilka preparatów:
Sok z mniszka przygotujemy, przepuszczając świeże ziele (lub ziele wraz z korzeniem) przez maszynkę do mielenia mięsa lub sokowirówkę. Powstały sok przecedzamy i pijemy 3-4 razy dziennie po 1 łyżce lub łyżeczce. Trzymamy w lodówce przez maksymalnie 3 dni.
Napar z mniszka powstanie, jeśli 2 łyżki zmielonego ziela lub korzenia zalejemy 2 szklankami wrzątku, a następnie przecedzimy. Dawka dla dorosłej osoby to 100-200 ml soku pita 3-4 razy dziennie. Przechowujemy podobnie jak świeży sok.
Mniszek w kuchni - z czym to się je?
Młode liście mniszka lekarskiego można również jeść - zarówno na surowo, jak i po sparzeniu (starsze też nadają się do jedzenia, ale mają bardziej goryczkowy smak). W niektórych europejskich krajach, m.in. Francji i Chorwacji, są one popularnym dodatkiem do sałatek (można je serwować np. z jajkiem w koszulce). Z kolei w krajach azjatyckich dodaje się je zarówno do sałatek, jak i zup, potrawek oraz dań smażonych. Młode rośliny wraz z korzeniami, zbierane na wiosnę, służą natomiast do wyrobu piwa z mniszka, napoju dawniej popularnego m.in. w Anglii.
Sałatka z liści mniszka, buraka i cebuli Fot. Shutterstock
Na ilustracji powyżej: sałatka z mniszka, buraka i cebuli.
W kuchni można również używać mniszkowego korzenia oraz kwiatów. Ten pierwszy, po uprażeniu i zmieleniu dodaje się w niektórych krajach do kaw zbożowych. Z żółtych kwiatów mniszka wyrabia się natomiast wino, ocet (czyli skwaszone wino), a także słodki syrop, znany również jako miód z mniszka lub „miód majowy” - doskonały np. do smarowania pieczywa.
Miód z mniszka - tzw. "miód majowy" Fot. Shutterstock
Na ilustracji powyżej: miód z mniszka - tzw. "miód majowy".
Więcej informacji o mniszku i jego zastosowaniach znajdziecie na stronach internetowych dr Henryka Różańskiego i Klaudyny Hebdy, a także w książce Łukasza Łuczaja „Dzika kuchnia”.
