Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Gastryna: co to jest?
Gastryna to hormon, który wydziela się w części odźwiernikowej żołądka i pierwszej części jelita cienkiego, czyli dwunastnicy. Jest wytwarzany przez komórki G, stanowi mieszaninę peptydów. Główną funkcją gastryny jest wydzielanie kwasu solnego oraz pepsynogenu, pobudzanie wytwarzania soku żołądkowego oraz utrzymywanie prawidłowego stanu błony śluzowej żołądka.
Gastryna: jak działa?
Bodziec do wydzielania gastryny to treść pokarmowa w żołądku, aminokwasy, peptydy i stymulacja nerwu błędnego. Zawarty w gastrynie pepsynogen zapoczątkowuje trawienie białek w żołądku. Co więcej, stymuluje wydzielanie wody i elektrolitów do soku trzustkowego oraz produkcję żółci.
> Zobacz: Żołądek - kapryśna sakiewka pełna kwasu
Gastryna: po co przeprowadza się badanie gastryny?
Badanie gastryny należy do badań, które przeprowadza się dopiero po wykonaniu wielu badań podstawowych. Samo zbadanie stężenia gastryny daje niewiele informacji i nie ma zbyt wielkiego sensu. Analizę gastryny zaleca zwykle gastroenterolog.
Wskazania do przebadania poziomu gastryny to przede wszystkim podejrzenia chorób żołądka i dwunastnicy. Zbyt duże stężenie gastryny w przewodzie pokarmowym skutkuje stałą nadkwaśnością soku żołądkowego, która prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej żołądka, a także tworzenia się wrzodów.
Gastryna: jakie choroby może oznaczać podwyższony poziom gastryny?
Nadmierna produkcja gastryny może towarzyszyć następującym chorobom:
- choroba wrzodowa żołądka,
- choroba wrzodowa dwunastnicy,
- owrzodzenie przewodu pokarmowego,
- zapalenie przełyku,
- przerost komórek G w żołądku,
- wrzody trawienne (niewywołane infekcją Helicobacter pylori),
- guz gastrynowy (gastrinoma),
- zespół Zollingera i Ellisona (nadprodukcja gastryny przez guz),
- niedokrwistość Addisona-Biermera,
- przewlekłe zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka typu A,
- niewydolność nerek.
Zbyt intensywne wydzielanie gastryny może wynikać również z przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz silnych środków, które hamują wydzielanie soku żołądkowego.
Gastryna: jak się przygotować na badanie gastryny?
Stężenie gastryny bada się przez analizę próbki krwi. Na pobranie krwi trzeba przyjść na czczo, czyli nie jeść i nie pić przed nim przez około 8 godzin. Krew pobiera się kilka dni z rzędu. Na wynik badana czeka się 1 dzień.
Gastryna: guz gastrynowy
Guz gastrynowy (czyli gastrinoma) to tzw. guz neuroendokrynny (guz NET), czyli taki, który ma zdolność wydzielania hormonów. Większość (przeszło 70%) nowotworów neuroendokrynnych rozwija się w przewodzie pokarmowym. Gastrinoma umiejscawia się w przede wszystkim w trzustce oraz dwunastnicy. Zdarza się bardzo rzadko, u jednej osoby na milion w ciągu roku. Złośliwych jest 60% przypadków choroby. Połowie zachorowań towarzyszy zespół Zollingera-Ellisona (zespół Strøma-Zollingera-Ellisona), który wynika z nadmiernego produkowania gastryny przez guz gastrynowy. Objawy zespołu Zollingera-Ellisona to:
- trudne do wyleczenia wrzody żołądka i dwunastnicy (czasem dalszych części jelita cienkiego), którym towarzyszy ból brzucha (głównie nadbrzusza),
- biegunka (niekiedy biegunka tłuszczowa, czyli wyjątkowo brzydko pachnące, błyszczące stolce),
- pogorszenie perystaltyki jelitowej,
- upośledzenie wchłaniania płynów i elektrolitów.
Zespołowi Zollingera-Ellisona mogą towarzyszyć także: zapalenie przełyku, wyspiak trzustki, nadczynność przytarczyc, guz przysadki. Więcej informacji o zespole znajdziesz tutaj.
> Przeczytaj: Guzy NET: jak powstają i są diagnozowane?
