W Polsce na nadciśnienie tętnicze choruje blisko 10 milionów osób. Większość o schorzeniu nawet nie wie lub dowiedziała się przypadkowo. Co gorsza, mimo rozpoznania bardzo często nie zdają sobie sprawy z zagrożenia i bagatelizują problem. A nieleczone nadciśnienie może doprowadzić do niewydolności nerek, niewydolności mięśnia sercowego czy zawału serca.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Rozpoznanie nadciśnienia tętniczego to wskazanie do przeprowadzenia wielu badań, by stwierdzić czy jest ono pierwotne, czy też spowodowane innym schorzeniem (wtórne). Trzeba również sprawdzić czy rozwijająca się w ukryciu choroba nie spowodowała już powikłań w różnych narządach.
Nie tylko pomiar
U chorych z nadciśnieniem należy wykonać badania podstawowe, do których należą:
- morfologia krwi
- glukoza na czczo
- stężenie potasu
- stężenie cholesterolu frakcji HDL (high-density lipoproteins) i LDL (low-density lipoproteins) oraz triglicerydów,
- kreatynina
- kwas moczowy
- badanie ogólne moczu
- elektrokardiogram (
">EKG)
U niektórych pacjentów niezbędna jest diagnostyka rozszerzona. Badania poszerzone obejmują: echokardiograficzne badanie serca (echo serca, usg serca), usg tętnic szyjnych, ocenę mikroalbuminurii i w przypadku dodatniego wyniku badanie ilościowe białka w moczu, ocenę dobowego wydalania sodu i potasu w moczu, ocenę dna oka, wykonanie doustnego testu obciążenia glukozą, 24-godzinnej rejestracji BP (ABPM, ambulatory blood pressure monitoring) oraz diagnostykę przesiewową w kierunku zespołu bezdechu obturacyjnego.
Czasem potrzebne są jeszcze badania specjalistyczne, po wykryciu konkretnych nieprawidłowości przeprowadzane już ośrodkach referencyjnych.
Nadciśnienie: po co całodobowe badanie ciśnienia?
W niektórych przypadkach, aby uzyskać więcej informacji i ułatwić rozpoznanie przyczyny nadciśnienia stosuje się tzw. ABMP. Całodobowe monitorowanie ciśnienia (ABMP) wykazuje przewagę w stosunku do pomiarów tradycyjnych zarówno przy rozpoznawaniu nadciśnienia, jak i przewidywaniu przyszłych epizodów sercowo-naczyniowych. Pomimo niewątpliwej przydatności klinicznej, ABPM ma również pewne ograniczenia, m.in. wysoki koszt badania i niepewną powtarzalność wyników, choć większą niż w pomiarach tradycyjnych.
Kiedy i u kogo jest niezbędne?
W rezultacie stosowanie ABPM jest zalecane szczególnie w następujących sytuacjach klinicznych:
- znaczne wahania ciśnienia tętniczego w pomiarach gabinetowych (> 20 mm Hg) lub różnice między pomiarami domowymi a w gabinecie lekarskim,
- nadciśnienie tętnicze oporne na leczenie (brak normalizacji BP przy stosowaniu trzech leków w pełnych dawkach, w tym diuretyku)
- ocena objawów sugerujących hipotonię lub dysfunkcję układu autonomicznego (zawroty głowy, upadki, zasłabnięcia, utraty przytomności)
- nadciśnienie tętnicze u kobiet w ciąży
- cukrzyca typu 1 i 2
W przypadku znacznych różnic w wynikach pomiarów, trzeba wykluczyć ewentualne błędy wynikające z awaryjności sprzętu lub nieprawidłowego mierzenia ciśnienia. Jak zrobić to dobrze? O tym, jak prawidłowo mierzyć ciśnienie przeczytasz tutaj .
Tekst powstał na podstawie materiałów udostępnionych przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (PTNT), powstałych w oparciu o wytyczne Europejskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego (ESH, European Society of Hypertension).
