W miejskiej betonozie każda tryskająca fontanna jest na wagę złota i przynosi ukojenie nie tylko ludziom, ale także zwierzętom. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że woda wykorzystywana w fontannach znajduje się w obiegu zamkniętym. Nie jest jednak nadzorowana przez Państwową Inspekcję Sanitarną i nie podlega takim procesom dezynfekcji, jak w przypadku wody z kranu.
Sanepid zwraca uwagę na to, że w wodzie z miejskich fontann mogą być obecne m.in. odchody ptaków, a nawet szczurów, a to sprzyja rozwijaniu się w niej wielu drobnoustrojów chorobotwórczych. Przy wysokich temperaturach powietrza takie mikroorganizmy mogą błyskawicznie się namnażać.
Bezpieczniejsze może być jednak korzystanie z kurtyn wodnych, które uruchamiają wodociągi, a woda stanowiąca zewnętrzne źródło zasilania takich instalacji zgodnie z zaleceniami NIZP-PZH-PIB musi nadawać się do spożycia przez ludzi.
Woda z fontann nie nadaje się do picia ani do kąpieli
Zwłaszcza podczas upałów, kiedy wysokie temperatury nie dają nam wytchnienia, wiele osób chętnie przebywa w pobliżu fontann. Na tym jednak warto byłoby poprzestać i zachować szczególną ostrożność przy zbliżaniu się do wytryskującej z niej wody, która nie jest zalecana do picia ani do tego, by się w niej pluskać. Kiedy z nieba leje się żar, odradzane jest nawet siedzenie w niewielkiej odległości od miejskich fontann.
Gorąco? Warto się ochłodzić. Nie służą do tego jednak miejskie fontanny! Ich woda krąży w obiegu zamkniętym i nie nadaje się ani do kąpieli, ani do picia — ostrzega Główny Inspektorat Sanitarny.
Dlaczego nie powinno się pluskać w fontannach ani siedzieć w ich pobliżu podczas upałów?
"Na powierzchniach dużych fontann mogą występować sinice i różne glony niebezpieczne dla skóry, a nawet powodujące silne zatrucia całego organizmu" – wyjaśnia Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Warszawie.
Z pozoru niewinne moczenie się w wodzie z fontann może być przyczyną groźnych urazów. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że wchodzenie na mokre obrzeża płyt otaczających zbiorniki z wodą grozi poślizgnięciem, upadkiem, urazem głowy lub skaleczeniem.
W czasie wysokich temperatur niebezpiecznym może okazać się nawet zwykłe siedzenie przy fontannie. Fontanny są źródłem aerozolu wodnego, który może nieść ze sobą zanieczyszczenia mikrobiologiczne. Wraz z pęcherzykami powietrza w pobliżu wodotrysków unoszą się pałeczki bakterii z rodzaju Legionella. Do organizmu człowieka dostają się podczas oddychania, powodując legionelozę – niebezpieczną chorobę zakaźną – tłumaczy sanepid.
Korzystanie z miejskich fontann odradzane jest zwłaszcza osobom z obniżoną odpornością lub z otwartymi ranami skóry (obecne w wodzie bakterie lub wirusy mogą łatwo wniknąć nawet w niewielkie zadrapania), a także małym dzieciom. Ich młody organizm nie ma w pełni rozwiniętego układu immunologicznego, który mógłby poradzić sobie z patogenami obecnymi w wodzie.
To, co wydaje się nieszkodliwe w przypadku dorosłych, u maluchów może być dużo bardziej niebezpieczne. W fontannach jest obecnych sporo mikroorganizmów, które mogą działać niekorzystnie na ludzi. Które z nich są najbardziej groźne?
Co znajduje się w wodzie z fontann? Lista najgroźniejszych patogenów
- bakterie Salmonella – ich obecność może wywoływać biegunki, zakażenia wewnętrzne, a także choroby stawów;
- gronkowce, które powodują m.in. zatrucia pokarmowe, zapalenie spojówek, zapalenie wsierdzia, zakażenia skóry, czyraki, ropnie;
- Eschierichia Coli (pałeczki okrężnicy), które grożą infekcjami układu moczowego, zapaleniem okrężnicy oraz zapaleniem płuc;
- pałeczki Legionella prowadzące do chorób układu oddechowego i zapalenia płuc. Mogą sprawić, że zaczniemy mieć bóle mięśni, dreszcze, biegunkę, katar lub ból gardła.
- enterokoki (czyli bakterie kałowe) wywołujące przewlekłe oraz nawrotowe zakażenia dróg moczowych. Po przedostaniu się do krwi mogą powodować sepsę, enterokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, a także zapalenie wsierdzia, zapalenie kości, stawów i szpiku oraz zakażenia ran, szczególnie chirurgicznych i po oparzeniach.
W wodzie z fontann mogą też być obecne różne wirusy (zwłaszcza enterowirusy i norowirusy odpowiedzialne za zatrucia pokarmowe oraz ostre wirusowe zapalenie żołądka i jelit), a także pierwotniaki pasożytnicze, takie jak:
- Giardia intestinalis, które grożą giardiozą, czyli chorobą pasożytniczą uznawaną za jedną z najczęstszych przyczyn przewlekłych i nawracających bólów brzucha oraz biegunek u dzieci;
- Cryptosporidium, które wywołuje kryptosporydiozę — chorobę występującą u ludzi i zwierząt, która prowadzi do biegunek, bólu brzucha, nudności, gorączki i osłabienia apetytu.
Jakie choroby może wywoływać woda z fontann?
Zgodnie z ostrzeżeniami Głównego Inspektoratu Sanitarnego woda z miejskich fontann najczęściej może grozić między innymi takimi problemami ze zdrowiem jak:
- zapalenie spojówek;
- grzybice stóp lub inne choroby skóry;
- zapalenie uszu;
- ostre zapalenie płuc wywołane pałeczkami Legionella;
- choroby dróg oddechowych;
- zakażenie gronkowcem, które grozi zapaleniem oskrzeli, zapaleniem płuc, tchawicy lub migdałków;
- zakażenie paciorkowcami, które grozi zapaleniem gardła, płuc, a nawet zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych;
- infekcje dróg moczowych i pęcherza;
- wysypki skórne wywołane przez reakcje alergiczne.
Czy poprzez wodę z fontann można się zarazić koronawirusem?
Podczas poprzednich fali pandemii pojawiło się sporo obaw o to, czy fontanny miejskie mogą sprzyjać zakażeniu koronawirusem. Główny Inspektorat Sanitarny uznał, że w przypadku COVID-19: "Skażenie wody i aerozolu wodnego wytwarzanego przez różne typy fontann, jeśli woda w nich podlega dezynfekcji związkami chloru, w praktyce jest nikłe." Wynika to głównie z tego, że chlorowana woda już w 30 sekund unieszkodliwia wirusa SARS-CoV-2, co potwierdziły wyniki badań wirusologów z Imperial College London.
Ryzyko zakażenia się koronawirusem w pobliżu miejskich fontann może zwiększać się, jeśli będą gromadzić się tam tłumy ludzi. Nawet podczas upałów lepiej unikać większych zgromadzeń.
500 zł mandatu za złamanie zakazu kąpieli w fontannach
Sanepid przypomina, że w gorące dni, zwłaszcza w godzinach od 10.00 do 16.00 lepiej pozostać w cieniu lub w chłodnych pomieszczeniach niż przebywać na słońcu, a szukając ochłody na mieście, lepiej wybierać kurtyny wodne niż fontanny.
Za złamanie zakazu kąpieli w fontannach może grozić mandat w wysokości 500 zł. Bezpiecznie można za to korzystać z basenów i miejsc przeznaczonych do kąpieli, w których woda jest regularnie badana.
Woda z fontann nie nadaje się do picia ani do tego, by się w niej kąpać. Oto lista chorób, które może wywoływać. Ministerstwo Zdrowia / Główny Inspektorat Sanitarny
