Więcej ważnych informacji o zdrowiu znajdziesz na naszej stronie głównej Gazeta.pl
"Udar cieplny może dopaść każdego. Nie ma żadnego wyjątku w tym zakresie. Dotyczy to zarówno seniorów, jak i dzieci oraz dorosłych. Jeśli ktoś nie dba o odpowiednie nawodnienie organizmu i przesadza z przebywaniem na słońcu w newralgicznych godzinach, czyli między 12 a 16, kiedy promienie słoneczne są najbardziej intensywne, to u każdego może wystąpić udar cieplny" – zapewnia Michał Wasiluk, który od lat specjalizuje się w medycynie ratunkowej.
Prezes Pomorskiego Towarzystwa Ratowniczego w Szczecinie wyjaśnia, że podczas fali piekielnych upałów wbrew pozorom nie grozi nam więcej zawałów. W tym okresie oprócz udarów cieplnych mogą się jednak częściej zdarzać omdlenia i zasłabnięcia, do których może dojść nie tylko podczas przebywania na zewnątrz, ale również w gorących i parnych pomieszczeniach lub nagrzanych samochodach.
Ekspert odradza sięganie w czasie wysokich temperatur po słodkie napoje gazowane, głównie ze względu na zawarty w nich cukier. Zdecydowanie lepszym wyborem może być zwykła, niegazowana woda mineralna — należy wypijać jej co najmniej 2,5 l na dobę — przynajmniej litr więcej niż w chłodniejsze dni.
Objawy udaru cieplnego. Na co zwrócić uwagę?
- skóra na twarzy może być blada lub zaczerwieniona, a na ciele staje się wiotka i mniej elastyczna
- bóle i zawroty głowy
- płytki oddech
- przyspieszone tempo bicia serca
- zaburzenia widzenia, mroczki przed oczami
- niewyraźna mowa, splątanie
- najpierw obfite pocenie się, by pozbyć się nadmiaru ciepła, a potem stopniowa utrata potliwości
- drgawki, skurcze i drżenie mięśni (przez niskie stężenie magnezu)
- chwiejny chód
- osłabienie
- niepokój, rozdrażnienie, zmiany nastroju
- senność — nasz mózg chce zmusić w ten sposób organizm do mniejszej aktywności, by produkować mniej ciepła
- czasem mdłości i torsje
- utrata przytomności, zaburzenia świadomości (w skrajnych przypadkach)
Od wyczerpania do udaru cieplnego. Jak zauważyć niepokojące sygnały wysyłane przez nasze ciało?
Kiedy nasz organizm traci sole mineralne i płyny, dochodzi do spadku ciśnienia tętniczego krwi, a w konsekwencji tego stajemy się zmęczeni, osłabieni i senni. To pierwsze symptomy tzw. wyczerpania cieplnego, które może przekształcić się w śmiertelnie niebezpieczny udar cieplny lub udar słoneczny.
- Wyczerpanie cieplne powoduje: obfite pocenie się, wzmożone pragnienie, czasem nudności i wymioty, osłabienie, bóle głowy, omdlenia i wzrost temperatury ciała do 38-40 stopni Celsjusza. W przeciwieństwie do udaru słonecznego obserwuje się w tym przypadku lekkie odwodnienie.
- Udar cieplny pojawia się zaś wtedy, gdy ciepłota ciała przekracza 40 stopni Celsjusza, na twarzy pojawia się zaczerwienienie, skóra staje się gorąca i sucha, zaczynamy majaczyć, mamy zawroty głowy lub tracimy przytomność i dochodzi do ciężkiego odwodnienia organizmu. Udar cieplny może być zależny od wysiłku fizycznego (sportu, ciężkiej pracy itp.), ale może do niego dojść również podczas upałów, niezależnie od naszej aktywności.
- Udar słoneczny uznawany jest za odmianę udaru cieplnego i może nastąpić nagle w efekcie bezpośredniej ekspozycji na promienie słoneczne w upalne dni. Można go dostać nawet wtedy, kiedy przebywamy w cieniu, ale np. jest bardzo duszno. Często objawy udaru słonecznego mylone są z zatruciem pokarmowym, a nawet z przeziębieniem. Niestety udar słoneczny może stanowić zagrożenie dla życia.
Czym się różni wyczerpanie cieplne od udaru słonecznego? Główny Inspektorat Sanitarny
Jak rozpoznać, że jesteśmy odwodnieni? Najmniej oczywiste symptomy
Niestety wiele osób wcale nie zdaje sobie sprawy z tego, że ich ciało może być odwodnione. Choć taka sytuacja może zdarzyć się każdemu, to stan ten może być szczególnie niebezpieczny m.in. dla kobiet w ciąży, seniorów oraz osób z obniżoną odpornością z powodu przewlekłych chorób, m.in. z cukrzycą oraz problemami kardiologicznymi. Ze względu na to, że dzieci nie mają w pełni wykształconego mechanizmu termoregulacji, mogą być bardziej narażone na przegrzanie.
W momencie, kiedy dochodzi do zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej, a w szczególności niedoboru magnezu i potasu, które wpływają na układ sercowo-naczyniowy oraz nerwowy, nasz organizm może wysyłać specyficzne sygnały. Nie zawsze jesteśmy w stanie precyzyjnie powiązać je z odwodnieniem. Na co warto zwrócić szczególną uwagę? Wbrew pozorom o odwodnieniu nie świadczy tylko to, że chce się nam bardzo pić.
Nieoczywiste objawy odwodnienia:
- dekoncentracja, osłabienie uwagi — czasem bóle głowy
- suche usta i mniejsza ilość śliny — odwodniona skóra traci elastyczność, wargi stają się przesuszone oraz spierzchnięte
- zapadanie się gałek ocznych — u dzieci można zauważyć wyostrzenie rysów twarzy i wyraźnie zapadnięte ciemiączko (z powodu ubytku wody w chrząstkach stawowych), u starszych zaś odwodnienie niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie narządu wzroku
- biały nalot na języku — kiedy z powodu niedoboru wody zaczynamy mieć nudności i wymioty, jednym z pierwszych sygnałów może być zmiana zabarwienia języka
- zmiana barwy moczu ze słomkowej na ciemnożółtą, ponieważ odwodniony organizm ma zbyt mało wody, by wypłukać zbędne produkty przemiany materii oraz toksyny — podobny objaw może dać także stosowanie niektórych leków
- zaparcia, problemy z wypróżnianiem — odwodnienie powoduje niedobór wody w wielu narządach, organizm może mieć przez to problem z prawidłowym formowaniem kału
Pierwsza pomoc w czasie udaru cieplnego — nie zapominajmy o zwierzętach
W celu udzielenia pierwszej pomocy osobie z objawami udaru cieplnego należy najpierw przenieść ją w chłodne, zacienione miejsce i przez chwilę obserwować, czy jej stan ulegnie poprawie. W razie możliwości należy rozpiąć ubranie, spryskać lekko wodą twarz, dłonie lub nogi, a także wywołać ruch powietrza poprzez wachlowanie lub obłożyć ciało zimnymi okładami. Jeśli nie będzie żadnej zmiany, należy wezwać zespół ratownictwa medycznego.
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że na naszą szczególną uwagę podczas upałów zasługują także zwierzęta. Nie zapominajmy o tym, by dodatkowo je napoić i chronić przed słońcem.
Pierwsza pomoc przy przegrzaniu oraz udarze cieplnym facebook.com/człowiekipies
