Kobieta 50+: dojrzałość zasługuje na troskę i uwagę
Już babcia, a jednak praca, przyjaciele, aktywny tryb życia. Okres menopauzy to sporo emocjonalnych wyzwań Shutterstock
Wciąż we władzy hormonów?
Wiele kobiet 50+ przechodzi szczególny, trudny okres.
Z jednej strony: przed tobą jeszcze wiele lat pracy zawodowej i towarzyskiej aktywności, a dorastające dzieci niejednokrotnie oczekują wsparcia finansowego i logistycznego, gdy pojawiają się wnuki. Z drugiej: większość kobiet do 55. roku życia odczuwa dolegliwości związane z klimakterium i pojawiają się inne niechciane objawy, związane z wiekiem dojrzałym.
Zatem: wciąż męczy cię kryzys typowy dla czterdziestolatki (więcej na ten temat), a już pojawiają się problemy powszechne wśród kobiet znacznie starszych. Nie możesz jednak liczyć na wytchnienie i przywileje przynależne emerytom.
Twoje oczy, skóra i włosy już ujawniają, że się starzejesz. Wielu dyskretnych jeszcze problemów wewnątrz organizmu nie zauważysz. Stąd: tak istotne są regularne badania, a przede wszystkim świadomy zdrowy styl życia.
Na dobrą starość pracujesz całe życie, jednak to teraz, w przełomowym okresie twojego życia, masz szczególną szansę, by jeszcze coś poprawić, wzmocnić, ochronić.
Więcej na ten temat:
Seks jest zdrowy w każdym wieku. Są na to naukowe dowody Shutterstock
Seks nie cieszy?
O czterdziestolatkach mówi się, że są wyjątkowo świadome swojej kobiecości i miewają spory apetyt na seks. Kobiety 50+ raczej nie mają takiej opinii. Czy rzeczywiście same zmiany hormonalne w pełni wyjaśniają to szybkie "wystudzenie"?
Dr Andrzej Depko, seksuolog, przekonuje, że przyczyny bywają banalne. Otarcia pochwy podczas stosunku, spowodowane nadmierną suchością, zniechęcają do kolejnych prób. Tymczasem: wystarczyłby dobry lubrykant.
Niektóre panie bardziej boją się o niego niż o siebie, zwłaszcza, gdy partner ma problem kardiologiczny. Tymczasem: dowiedziono, że nawet po zawale seks jest zdrowy i wskazany.
Czasem rzeczywiście tak bywa, że niedobory hormonalne odbierają nie tylko apetyt na seks, ale generalnie na życie. Warto wówczas porozmawiać z lekarzem ginekologiem o HTZ.
Coraz więcej kobiet z powodzeniem stosuje dłużej antykoncepcję hormonalną i po niej łagodnie przechodzi do hormonalnej terapii zastępczej. To komfortowy sposób, by najpierw uniknąć ciąży (przy ostatnich, nieregularnych cyklach też może się zdarzyć), a potem nie odczuwać boleśnie zachodzących zmian.
Zresztą, bywa, że HTZ okazuje się zbędne, bo wraz z ustaniem czynności jajników organizm się uspokaja. Seks cieszy. Ogólne samopoczucie jest znakomite. Każda z nas jest inna i inaczej przechodzi ten okres. Są kobiety, które oceniają dojrzałe lata jako szczęśliwe, piękne, świadome.
Senior i nadwaga często chodzą w parze. Nawyki zmieniać najtrudniej Shutterstock
Właściwa dieta to podstawa
Wiesz, że większość pań w twoim wieku waży za dużo? Fakt, optymalne parametry wagi dla ciebie są nieco inne niż dla młodszych kobiet i niewielki przyrost masy jest naturalny. Ma to jednak ściśle określone granice, które są przekraczane.
Wciąż obowiązuje kalkulator BMI.
Obserwujesz jednak, że twoja przemiana materii zmieniła się i teraz nie możesz już objadać się bezkarnie, bo niemal każdy grzech idzie ci w biodra, a nawet niewielką nadwyżkę trudno zrzucić? To, niestety, prawda.
Nawyki gorsze od nałogów
Masz skończone 50 lat i swoje przyzwyczajenia. Także te złe. Tymczasem, jak twierdzi prof. Marek Naruszewicz z Warszawskiego Uniwersytetu Warszawskiego nawyki żywieniowe to nie jest coś, z czym łatwo się wygrywa. Ponoć czasem łatwiej rozstać się z narkotykami, dlatego zmiany trzeba wprowadzać małymi kroczkami, zgodnie z dobrze przemyślanym programem, w którym podstawą powinna być różnorodność (przeczytaj całą rozmowę z profesorem).
Czytaj także:
Lecz się dietą: zasady żywienia przy konkretnych problemach ze zdrowiem
Szczególne potrzeby
Pamiętaj, że twoje kości wymagają szczególnej uwagi. Nie dość, że osteoporozie sprzyja związany z wiekiem niedobór estrogenów, to sytuację dodatkowo możesz pogorszyć popełniając błędy dietetyczne, paląc, rezygnując z aktywności fizycznej.
Wapń trudno przyswoić, a zarazem zapotrzebowanie nie maleje, więc, realnie, musisz go dostarczyć więcej niż kiedyś.
Sam wapń to za mało. Ważna jest witamina D czy magnez, odpowiednie proporcje fosforu. Generalnie: regularne spożywanie ryb morskich, chudego nabiału i roślin strączkowych zaspokaja podstawowe potrzeby twoich kości. Bywa jednak i tak, że konieczna jest suplementacja składników, pod nadzorem lekarza, za pomocą preparatów dostępnych na receptę.
Dla serca, dla urody
Ryby wspierają nie tylko kości. Zawarte w nich dobre tłuszcze to wsparcie naczyń krwionośnych i całego układu krążenia. Do wskazanych, ochronnych tłuszczów należą także te roślinne: olej rzepakowy, oliwa.
Prawidłowe wchłanianie, a także niezbędne "sprzątanie" w jelitach zapewnia błonnik pokarmowy. Jego znakomite źródła to świeże warzywa i owoce, a także produkty pełnoziarniste.
Wszystko o błonniku: rodzajach i źródłach
Pamiętaj, że w twoim wieku istotny jest dobór właściwych kosmetyków (oznaczonych, dla jakiej grupy wiekowej są zalecane), a także umiar w makijażu, odpowiednia twarzowa fryzura. Zarazem: nie ma cudów i naturalnych procesów nie zatrzymasz. Nie przywrócisz produkcji kolagenu czy koenzymu Q10 sprzed lat. Zarazem trochę można dostarczyć sztucznie.
Więcej na ten temat:
"Cudowne" składniki kosmetyków - które działają?
Jak dobierać kosmetyki do cery dojrzałej
Akceptuj naturalne zmiany, a zarazem zadbaj, by twojej skórze i jej przydatkom (włosom, paznokciom) nie zabrakło naturalnych skarbów: witaminy A, C i E, cynku oraz selenu.
Czytaj:
Wiele kobiet po pięćdziesiątce ma już sporo ograniczeń przy wyborze aktywności fizycznej: to zależy od ich wcześniejszego stylu życia. Ale: nie wszystkie Richard Masoner / Cyclelicious, https://www.flickr.com/photos/bike/, (CC BY-SA 2.0)
Rusz się, śmiało
Procesem naturalnym, ale zarazem niekorzystnym, jest zanik masy mięśniowej. By mu zapobiegać, nie wystarczy właściwa dieta. Musisz się ruszać.
WHO rekomenduje dla ciebie 150 minut umiarkowanej aktywności tygodniowo. Ze względu na zdrowie opłaca się nawet 300 minut.
Jaką dyscyplinę wybrać?
Zawsze zalecane i bezpieczne jest spacerowanie i pływanie (jeśli nie masz skłonności do zakażeń dróg moczowych). Bez ryzyka kontuzji, a zarazem możliwość relaksu, odprężenia.
Jeśli jednak do tej pory byłaś kanapowcem, chorujesz lub tylko podejrzewasz jakieś zdrowotne problemy, do sportu wdrażaj się rozsądnie, stopniowo.
Ćwiczyć regularnie powinny nawet osoby chorujące na osteoporozę. Ważne są przygotowania, dawkowanie i rodzaj aktywności.
Ortopeda wyjaśnia, jak to zrobić
Pamiętajcie o wodzie
Uzupełnianie płynów i unikanie nawet minimalnego odwodnienia jest zawsze istotne. Kiedy jednak mówimy o aktywności fizycznej, jest dobra okazja, by o piciu przypomnieć.
Niedobór płynów to gorsze krążenie, zaparcia, bóle głowy i wiele, wiele innych kłopotów.
Od 50. roku życia odpowiednia podaż wody jest szczególnie istotna także z powodu zawartych w niej minerałów: magnezu i wapnia.
Woda nie ma kalorii i zapewnia odpowiednie nawodnienie skóry, co dodaje jej urody.
Troska o oczy po 50. roku to bezwzględny warunek zdrowia Shutterstock
Lepiej zapobiegać...
Upływ czasu widać nie tylko po skórze i włosach. Często wystarczy spojrzeć w oczy.
Nie dość, że to właśnie wokół oczu najszybciej widoczne są zmarszczki czy przebarwienia, to i same oczy słabną. Wiele problemów ze wzrokiem jest związanych z wiekiem i pojawia się nawet u tych szczęściarzy, którzy przez lata chwalili się widzeniem jak u sokoła. Najlepiej zatem, gdy w miarę regularnie zajrzy w oczy okulista.
Gorszy wzrok - dlaczego?
Chociaż ty często tego nie zauważasz, wzrok regularnie słabnie już ok. 40. roku życia.
Twardnieje soczewka, co osłabia akomodację oka, czyli zdolność ostrego widzenia przedmiotów w różnej odległości.
Soczewka traci także elastyczność i gorzej widzimy to, co blisko. Niejednokrotnie: konieczne staje się noszenie okularów.
Jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej - często właśnie teraz ujawniają się te problemy. Ponieważ grożą całkowitą utratą wzroku, zajrzyj do okulisty, jeśli dawno go nie widziałaś.
W Polsce świadomość profilaktyki okulistycznej jest wyjątkowo niska. Bądź chlubnym wyjątkiem. Nie ślepnij na własne życzenie.
Zagrożenie nowotworowe
Pewne problemy chodzą w parze z wiekiem i są naturalne. Zarazem: wciąż możesz mieć wpływ na to czy wystąpią u ciebie, a jeśli tak, to w jakim stopniu i jak szybko się z nimi uporasz.
Od ok. 40 roku życia wyraźnie rośnie ryzyko chorób krążenia, głównego zabójcy w naszym kraju. Teraz nie maleje, dlatego zachęcamy do lektury opracowania dla czterdziestolatek, w którym więcej na ten temat. Nie zapominaj, że te granice wiekowe są bardzo umowne i np. problemy typowe po 60. roku życia mogą zdarzyć się wcześniej - choćby depresja. Dlatego: w wolnej chwili zajrzyj też do opracowania dla kobiet 60+. Czasem warto się przygotować.
U kobiet po 50. roku życia choroba nowotworowa najczęściej dotyczy piersi, szyjki macicy i jajników. Dlatego ginekolog to specjalista, którego gabinetu nie możesz omijać. Tymczasem: wiele kobiet tak robi po menopauzie.
Samobadanie piersi, mammografia, usg narządu rodnego, cytologia: te badania wykonywane regularnie to bezwzględna konieczność.
Czytaj:
Dlaczego trzeba chodzić do ginekologa?
Zobacz także:
Po 50. roku życia coraz częściej konieczna jest diagnostyka pogłębiona Shutterstock
Uwierz, to się zdarza
Choroby nowotworowe wykryte we wczesnym stadium (czyli, gdy nie ma objawów, a kobieta zrobiła badanie profilaktycznie) są niemal w pełni uleczalne. Wciąż wahasz się, brakuje ci czasu na badania?
Ponad 70% wszystkich raków sutka stwierdzono u kobiet po 50. roku życia. Tak, jesteś w grupie ryzyka. Oczywiście, większość zmian guzowatych piersi ma charakter niezłośliwy, ale trzeba się o tym przekonać, robiąc szczegółowe badania.
Nie zwlekaj z wizytą szczególnie, nie tylko, gdy wyczujesz guzek, ale także, jeśli:
- obserwujesz wyciek płynu z brodawki,
- piersi są różnej wielkości,
- brodawki zmieniły wygląd, np. są wciągnięte.
Więcej na ten temat:
14 rzeczy, które trzeba wiedzieć o raku piersi
Samobadanie piersi: jak prawidłowo je wykonać?
Nadciśnienie tętnicze
Wiesz, że nadciśnienie tętnicze to problem ok. 10 milionów Polaków, a nieleczone może cię zabić? Powikłania naczyniowe, krążeniowe, uszkodzenia nerek to tylko niektóre konsekwencje.
Nadciśnienie nie musi dawać żadnych objawów, czasem są tylko bóle głowy.
Jeśli nie mierzysz ciśnienia, nie możesz wiedzieć, że jest prawidłowe.
Zdrowa dieta i rzucenie palenia czasem wystarcza, by pokonać nadciśnienie. Często jednak konieczne jest regularne przyjmowanie leków.
Więcej na ten temat: Raport o nadciśnieniu Polaków
Cukrzyca
Chociaż lekarze od lat przestrzegają, że cukrzyca dosłownie pożera Polaków i chorują już na nią miliony, dopiero ostatnio, gdy zrobiło się głośno z powodu przypadków ciężkich powikłań i zgonów wśród 40-50-latków, wiedza o zagrożeniu zaczyna docierać do powszechnej świadomości.
Cukrzyca, podobnie jak nadciśnienie, może nie dawać żadnych objawów, dlatego tak istotne są badania profilaktyczne.
By ją zdiagnozować, najczęściej wystarczy sprawdzić poziom glukozy na czczo i przeprowadzić test obciążenia glukozą.
Zwykła morfologia pozwala wstępnie ocenić stan wielu narządów Shutterstock
Ważne badania
W twoim kalendarzu badań jest naprawdę sporo pozycji. Zarazem: zwykle można je szybko wykonać i wystarczy, jeśli przeznaczysz na nie dosłownie kilka dni w roku.
Raz w roku powinnaś skontrolować ciśnienie, poziom cukru we krwi, wykonać morfologię, badanie ogólne moczu, wykluczyć obecność krwi w kale.
Zwykle wystarcza raz na dwa lata sprawdzić poziom cholesterolu (także frakcji) i trójglicerydów. Jeśli palisz, bądź masz nadwagę: raz w roku.
Stomatolog, ginekolog, usg jamy brzusznej, EKG, badanie kości, kolonoskopia... Dobry lekarz rodzinny powinien pomóc ci w opracowaniu i dopilnowaniu realizacji kalendarza.
Jeśli nie, skorzystaj z naszej ściągi i badaj się!
