Grypa w natarciu: czy jest sens jeszcze się szczepić?

Póki jesteś zdrowy, lepiej się zaszczepić. Z badań wynika, że prawdopodobieństwo zarażenia spada znacznie poniżej 20%. Chociaż wciąż jest wysokie, wiadomo, że osoby zaszczepione, które zachorują, powinny uniknąć groźnych powikłań pogrypowych. Od dwóch lat w warszawskich szpitalach wśród dzieci hospitalizowanych z powodu grypy nie było takich, które wcześniej szczepiono.

Odporność nabywasz w ciągu 10-15 dni po szczepieniu. Jeśli będziesz mieć kontakt z wirusem grypy wcześniej i "złapiesz" infekcję, szczepionka ci nie pomoże. Zatem nie ma sensu zwlekać z decyzją. Wokół nas coraz więcej roznoszących mikroby.

Pamiętaj, że łapiąc zwykłe przeziębienie, masz większą szansę zachorować na grypę, a potem jej powikłania, bo twój układ odpornościowy będzie osłabiony i bardziej podatny na zachorowanie.

Oczywiście, przeciwnicy szczepień zapewne stwierdzą, że wynika to jedynie z faktu, iż szczepienia wciąż nie są w Polsce popularne, więc statystycznie jest to uzasadnione. Warto jednak pamiętać, że w krajach zachodnich, w których ten rodzaj profilaktyki jest powszechny, dzieje się podobnie, to znaczy powikłania są problemem przede wszystkim nieszczepionych.

Według wielu lekarzy niemal każdy, kto przeszedł prawdziwą grypę, a nie łagodną infekcję wirusową, z którą wciąż jest mylona, myśli serio o szczepieniu w kolejnym sezonie. Zwłaszcza osoby, które po grypie miały powikłania: zapalenie płuc, zapalenie zatok przynosowych, ucha środkowego, zapalenie mięśnia sercowego, a nawet opon mózgowych. Możliwa jest nawet sepsa.

Czytaj więcej na ten temat w artykule o powikłaniach grypy lek. med. Karoliny Turżańskiej

Opór przed szczepieniem bierze się zapewne i stąd, że niektórzy wciąż chcą wierzyć, iż grypą można się zakazić podczas iniekcji.

Mit o morderczych szczepionkach, wiecznie żywy, dowodzi, że Polacy wciąż chętniej wierzą plotkom, niż faktom. To, że ktoś dostał gorączki i kataru po szczepieniu nie oznacza, że przechodzi grypę. Teoretycznie jest to jednak możliwe wtedy, gdy był już zakażony w momencie szczepienia (objawy występują z opóźnieniem). Bardziej prawdopodobne, że złapał innego wirusa (np. RS), który może wywołać objawy zbliżone do grypy. Przed tym szczepienie nie uchroni. Wirusów dających dolegliwości potocznie zwane przeziębieniem jest 200 rodzajów. Nie ma szczepionek przeciw wszystkim. Potrzeba ich szukania zresztą jest wątpliwa, ze względu na łagodny przebieg infekcji, zwykle bez powikłań.

Szczepionka przeciwgrypowa zawiera tylko fragment wirusa, niezdolny do namnażania, czyli ataku, a zarazem pozwalający układowi odporności wytworzyć przeciwciała chroniące przed prawdziwym zagrożeniem. Badania nie potwierdzają też tezy, że szczepienie osłabia odporność.

Wierzysz, że grypa to nie twój problem, bo jesteś w kwiecie wieku i zasadniczo zdrów, jak ryba? Do grypy ryzyka należą nie tylko małe dzieci, osoby starsze, czy przewlekle chore. Jeśli twoja praca wymaga stałego kontaktu z ludźmi (jesteś nauczycielką, policjantem, sprzedawcą, prawnikiem), albo lubisz centra handlowe i często korzystasz z miejskiej komunikacji, twoje szanse na zachorowanie znacznie rosną. Grypa roznosi się błyskawicznie drogą kropelkową. Nikt nie musi jednak na ciebie kichnąć, byś zdołał ją złapać. Czasem wystarczy kwiecista mowa, albo chuchnięcie w tłoku.

Jeśli wierzysz w potęgę swojego organizmu i nie zamierzasz się szczepić tylko dlatego, że ufasz, iż złapaną gdziekolwiek infekcję przejdziesz wyjątkowo łagodnie, możesz się boleśnie pomylić. Grypa to poważna choroba, najczęściej ograniczająca aktywność na dwa tygodnie. Nawet Superman z gorączką ok. 40 st. C. i potwornym bólem mięśni nie da rady szaleć w dyskotece.

Wciąż nikt nie wynalazł leku doustnego zapobiegającego grypie. Nie ma też dostępnych bez recepty leków przeciwwirusowych, działających analogicznie jak przeciwbakteryjne antybiotyki. Gdy trzeba zatrzymać rozwój choroby o szczególnie ciężkim przebiegu, tylko lekarz może ci przepisać dostępny na receptę środek przeciwwirusowy.

Gdyby istniały szczepionki doustne, już dawno świat zrezygnowałby z nieprzyjemnych ukłuć. Choćby dlatego, że ludzie po takie szczepionki sięgaliby chętnie, a koncerny zarabiały więcej.

Różne preparaty bez recepty wspomagają odporność, ale nie dają gwarancji ochrony przed grypą. Nie ma możliwości wytworzenia w ten sposób przeciwciał przeciw tej chorobie. Kiedy jednak już zachorujesz, możesz łagodzić objawy, wspierając się środkami z apteki lub ratując naturalnymi metodami. Pamiętaj jednak, że podejrzewając grypę, powinieneś udać się do lekarza, by nie narazić siebie na powikłania, a innych na zakażenie.

Rację mają ci, którzy twierdzą, że szczepienia gwarantują zyski koncernom farmaceutycznym. Czy jednak mogą się one równać z wpływami z leczenia zagrypionych? Na szczepienie musisz wydać ok. 35 zł (czasem, np. małe dzieci potrzebują dwie dawki). Jeśli wolisz przyjmować dostępne bez recepty leki wspomagające odporność, a w razie infekcji łagodzące objawy, na pewno zapłacisz w aptece znacznie więcej. Gdy dopadną cię powikłania grypowe, możliwe, że z trudem zmieścisz się w 300 zł (leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, łagodzące kaszel i katar, antybiotyki przy nadkażeniu bakteryjnym, leki osłonowe, etc.).

Nie można tak po prostu kupić szczepionki i samodzielnie jej zaaplikować, czy poprosić o to pielęgniarkę. Każda osoba musi być wcześniej zbadana przez lekarza. Zwykłe przeziębienie nie wyklucza możliwości szczepienia, ale ostra infekcja (nawet jeśli nie jest to grypa) już tak. Ostrożność muszą zachować osoby, u których wystąpiła reakcja uczuleniowa po szczepieniu, z alergią na białko kurze (hoduje się na nim wirusy grypy) oraz pewne antybiotyki, gdyż ich śladowe ilości znajdują się w szczepionce. Koniecznie trzeba o tym powiedzieć lekarzowi. Zasadniczo mogą być szczepione niemowlęta (po ukończeniu szóstego miesiąca życia) i kobiety w ciąży. W tej kwestii jednak zdania lekarzy są podzielone (część specjalistów odradza szczepienie maluchów nawet do ukończenia dwóch lat i ciężarnych), dlatego najlepiej poradzić się zaufanego pediatry czy położnika.