Homeopatia - siła sugestii?

Homeopatia to metoda leczenia polegająca na stosowaniu minimalnych dawek substancji, które w większych ilościach wywołują objawy tej właśnie, leczonej choroby. Leki homeopatyczne mają zarówno gorących zwolenników, jak i przeciwników. Ich skuteczność nie jest udowodniona. W tym artykule nie chcemy rozstrzygać, kto ma rację.

Wiedza przede wszystkim - PIOTR DZIECHCIARZ, lekarz pediatra

Jedną z najcenniejszych dla lekarza wartości jest zaufanie pacjentów. Ten kredyt, którym nas obdarzają, staramy się spłacić trafną diagnozą i skuteczną terapią. Ta ostatnia nie może być jedynie wyrazem przekonania pojedynczego lekarza, ale musi być poparta rzetelną wiedzą na temat jej skuteczności i bezpieczeństwa.

Terapia przez wieki opierała się głównie na wierze medyków w skuteczność zalecanych przez nich kuracji, co przynosiło pacjentom więcej szkód niż korzyści. Poza nielicznymi wyjątkami stosowane aż do końca XIX w. metody leczenia był całkowicie bezużyteczne. Nie znaczy to, że dobro pacjenta dla dawnych lekarzy było mniej ważne niż obecnie, ale troska ta raczej rzadziej niż częściej przekładała się na skuteczność leczenia.

Współczesna medycyna wypracowała bardzo dokładne i obiektywne metody badania leków. Dzięki nim można ocenić, czy preparat rzeczywiście nadaje się do stosowania w danej chorobie, czy też nie. Leczenie może przynieść najlepsze efekty, gdy opiera się na wiedzy popartej naukowymi badaniami. To właśnie z tej wiedzy korzystam, przepisując chorym leki.

Skuteczności leków homeopatycznych jak dotąd, niestety, nie udowodniono. Wielokrotnie przeprowadzane badania, a także łączne analizy wielu badań wykazały, że jeśli homeopatia jest w ogóle w jakimś stopniu skuteczna, to efekty leczenia niewiele przewyższają efekt placebo (obojętny środek, pozbawiony działania leczniczego).

Myślę, że homeopatia zawdzięcza popularność szczególnej relacji, jaką lekarze homeopaci nawiązują ze swoimi pacjentami. Długotrwały drobiazgowy wywiad, "holistyczne" traktowanie każdego pacjenta i złożone schematy leczenia mają niewątpliwie ogromne znaczenie terapeutyczne. Należy to jednak odróżnić od skuteczności samych leków. W Polsce homeopatia przybiera ostatnio groteskowe formy; półki aptek uginają się pod wydawanymi bez recepty specyfikami "na kaszel" (nieważne - suchy czy wilgotny), "na choroby tarczycy" (nie wiadomo, na jakie dokładnie), "na prostatę" (?), kusząc pacjentów szybkim i naturalnym" wyzdrowieniem. Niektórzy lekarze znają metodę homeopatyczną z kursów, organizowanych i opłacanych przez firmy produkujące leki homeopatyczne. Zapisują je, "bo na pewno nie zaszkodzą, a może pomogą" - traktując pacjentów niepoważnie, łudząc nadzieją i narażając na niepotrzebne koszty.

Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby w przyszłości medycyna akademicka uznała metody proponowane przez homeopatię. Dopóki jednak nie ma dobrze udokumentowanych badań, wykazujących skuteczność tych leków, i wciąż brakuje rzetelnej wiedzy na temat ich działania, nie mogę zawieść zaufania swoich pacjentów, stosując leki o niepotwierdzonej wartości.

Leczenie indywidualne - MAŁGORZATA FLAKOWICZ-ITO, lekarz pediatra

Homeopatia to terapia szczególnego rodzaju, prowadzona według ustalonych zasad z użyciem leków, sporządzanych według ściśle określonych reguł. Wykorzystuje się w nich między innymi produkty roślinne, zwierzęce i składniki mineralne. Substancje te, specjalnie rozcieńczane i dynamizowane, nie są toksyczne dla pacjenta i mogą być skutecznie stosowane zarówno u noworodków, jak i ludzi dorosłych. Preparaty homeopatyczne nadają się nawet dla kobiet w ciąży i matek karmiących. Środki te nie wywołują skutków ubocznych, nie wchodzą w interakcje z innymi lekami.

W odróżnieniu od terapii klasycznej homeopatia traktuje chorobę jako efekt osłabienia lub wyczerpania się siły życiowej organizmu. Dzięki dynamicznemu wsparciu tej siły odpowiednimi preparatami możliwe jest odbudowanie zdrowia.

Każdy nowo narodzony człowiek jest istotą niepowtarzalną i jedyną w swoim rodzaju. Już wśród zdrowych niemowląt dostrzegamy różnice w zachowaniu i potrzebach. Każde dziecko wymaga innego podejścia i szczególnego traktowania. Także podczas choroby, której przebieg jest również indywidualny. Homeopata traktuje cierpiące dziecko z ogromnym szacunkiem, nie ignorując żadnego z objawów. Brane są pod uwagę okoliczności wystąpienia choroby, objawy towarzyszące, czynniki przynoszące ulgę lub pogarszające dolegliwości. Pacjent postrzegany jest jako całość, a nie jako kolejny przypadek choroby, opatrywany gotową etykietką: "grypa", "zapalenie ucha", "biegunka".

Bogactwo leków, jakimi dysponuje homeopatia, pozwala na indywidualny dobór najlepszego preparatu dla konkretnego pacjenta, a nie na daną chorobę. Jest to bardzo ważne, co najlepiej widać na przykładzie choćby tak częstej dolegliwości jak gorączka. Nie przebiega ona jednakowo u wszystkich dzieci. Wzrost temperatury może być gwałtowny lub powolny. Dziecko bywa rozpalone lub blade, może mieć skórę suchą lub spoconą. Chce pić dużo i często lub zupełnie odmawia przyjmowania płynów. Jedne dzieci podsypiają, inne są pobudzone i zaniepokojone. Niektóre nie chcą być dotykane, inne potrzebują bliskości mamy. Jak widać, objawów różnicujących gorączkę jest wiele i aby naprawdę ulżyć pacjentowi, należy dobrać lek indywidualnie. Klasyczna medycyna dzieciom chorym np. na katar, cierpiącym na kolkę, biegunkę czy alergię oferuje zazwyczaj te same lub zbliżone w działaniu lekarstwa.

Lekarz stosujący homeopatię ma tę przewagę, że po wnikliwym wywiadzie i zbadaniu pacjenta spośród wielu preparatów wybiera ten, który wedle jego oceny będzie najskuteczniejszy. Homeopatia pomaga dzieciom źle znoszącym zmiany otoczenia (żłobek, przedszkole, szkoła), niepowodzenia życiowe, tremę, przeciążenie nauką. Pacjentom, którzy źle sypiają, przywraca spokojny sen. Bywa niezastąpiona przy urazach - przyspiesza wchłanianie się krwiaków, gojenie ran i stłuczeń. Możliwe jest też dobranie leku homeopatycznego skutecznego w przypadku chorób przewlekłych. Wymaga to jednak dużego doświadczenia, cierpliwości i doskonałej znajomości preparatów leczniczych.

Przeciwnicy homeopatii twierdzą, że chory leczony tą metodą wraca do zdrowia wyłącznie dzięki zwykłej sugestii. Zaprzeczeniem tego są sukcesy, jakie odnosi homeopatia w leczeniu noworodków i niemowląt.