Depresja skrywana za u¶miechem

Aktywni zawodowo, pe³ni wigoru i optymizmu, pewni siebie - tacy s± w oczach innych. Tymczasem doskona³y humor i u¶miech to tylko maska, za któr± skrywa siê niewypowiedziane cierpienie, niska samoocena i rozpacz.

Co wspólnego ma u¶miech i depresja? Pozornie nic. W rzeczywisto¶ci okazuje siê, ¿e wiele osób cierpi±cych na to zaburzenie nastroju decyduje siê nie pokazywaæ ¶wiatu swoich wewnêtrznych dylematów, trosk i mizerii. Aby ukryæ swój prawdziwy stan, zachowuj± siê jakby by³y szczê¶liwe i pewne siebie. "Smiling depression" (ang. u¶miechniêta depresja) - tak eksperci ochrzcili to coraz powszechniejsze zjawisko.

Pokazaæ ¶wiatu, ¿e depresja mnie nie dotyczy

Powszechnie przyjê³o siê, ¿e osoby dotkniête depresj± charakteryzuje smutek, brak energii ¿yciowej, apatia i niezdolno¶æ do dzia³ania. Chorzy zamykaj± siê w domach, nie s± w stanie wyj¶æ z ³ó¿ka, ubraæ siê, nieustannie p³acz± albo w ogóle nie okazuj± emocji, niejako trwaj± w u¶pieniu, zarzucaj±c wszystkie obowi±zki. Zazwyczaj objawy s± sygna³em, ¿e co¶ jest nie tak. O ile wystêpuj±. Tysi±ce osób z problemem depresji nie tylko nie zdradza ¿adnych symptomów, ale wysy³a zupe³nie odwrotne sygna³y. U¶miecham siê, jestem szczê¶liwy, doskonale radzê sobie z rzeczywisto¶ci± - to czêsto fa³szywe informacje, które maskuj± prawdziwy problem: depresjê. Dlaczego stosujemy tak± strategiê?

W naszym spo³eczeñstwie wci±¿ panuje przekonanie, ¿e depresja wynika ze s³abo¶ci charakteru. Za wszelk± cenê chcemy postrzegaæ siê jako ludzi sukcesu, czyli takich, którzy ze wszystkim sobie radz± i umiej± dostosowaæ siê do wspó³czesnego, czasem szaleñczego, tempa ¿ycia. Przyznaæ siê do problemu? To dla osób cierpi±cych jeden z najgorszych mo¿liwych scenariuszy. Wybieraj± inny. W ci±gu dnia s± efektywne, realizuj± powierzone zadania, prê¿nie dzia³aj±. Po powrocie do domu, wracaj± do mrocznego ¶wiata swoich lêków i obaw, smutki atakuj± ze zdwojon± si³±. Nastêpnego dnia schemat siê powtarza, i tak w ko³o: udawany entuzjazm i optymizm - totalny rozpad i upadek. Kiedy runie domek z kart? Mo¿e niemal w ka¿dej chwili, poniewa¿ dobra forma psychiczna jest po prostu odgrywana. Którego¶ dnia takim osobom mo¿e zabrakn±æ si³ na stwarzanie pozorów, ¿e s± szczê¶liwi i pe³ni werwy. Dochodzi do za³amania, nie pojawiaj± siê w pracy, unikaj± przyjació³ i znajomych, czêsto nawet przez d³ugi czas.

¯ycie pe³n± par± z depresj±

Z obawy przed wykluczeniem z ¿ycia zawodowego i spo³ecznego osoby z depresj±, niejednokrotnie, o ile s± w stanie, dzia³aj± na pe³nych obrotach: pracuj± na ca³y etat, prowadz± dom, nie rezygnuj± ze spotkañ towarzyskich. Problem zaczyna siê, gdy zostaj± same i musz± zmierzyæ siê z wewnêtrznymi demonami, których nie pokazuj± na zewn±trz. W wielu przypadkach same nawet nie s± ¶wiadome, ¿e stany, które prze¿ywaj± ¶wiadcz± o rozwijaj±cym siê zaburzeniu albo odmawiaj± przyjêcia do wiadomo¶ci, ¿e co¶ jest nie tak. W koñcu s± w stanie funkcjonowaæ, inni odbieraj± ich jako radosnych i doskonale sobie radz±cych. Idylla jest z³udna. Ataki paniki, lêki, bezsenno¶æ, brak apetytu, a nawet my¶li samobójcze - to niektóre z objawów, które towarzysz± im na co dzieñ. Nikt jednak nie ma o tym pojêcia, a oni s± pozostawieni sami sobie.

"Moja depresja nigdy nie przejawia³a siê niemo¿no¶ci± opuszczenia ³ó¿ka, rezygnacj± z dotychczasowych aktywno¶ci. Ciê¿ko pracowa³am, utrzymywa³am kontakty z innymi. Jednak w ¶rodku czu³am siê bezwarto¶ciowa, wstydzi³am siê samej siebie" - mówi jedna z kobiet dotkniêtych zaburzeniem na ³amach "The Daily Mail". Specjali¶ci twierdz±, ¿e osoby ukrywaj±ce depresjê za u¶miechem najczê¶ciej potrafi± trzymaæ swoje ¿ycie w ryzach, a ich funkcjonowanie w ¶wiecie zewnêtrznym mo¿e pozostaæ niezmienione przez d³ugi czas. Jednak to, ¿e inni nie dostrzegaj± zaburzenia, nie znaczy jeszcze, ¿e problem przestaje istnieæ. Za to przynajmniej na jaki¶ czas nie istnieje w oczach innych, w tym pracodawców.

Pracownik emocjonalnie niepe³nosprawny

Pracodawcy licz± ewentualne zyski i straty. Osoba chora nie jest mile widzianym pracownikiem. Nie jest w pe³ni wydajna, nie wiadomo, czy mo¿na na niej polegaæ, czy wytrzyma presjê - twierdz± pracodawcy. Podobne s±dy wynikaj± przede wszystkim ze strachu i niewiedzy, czym jest zaburzenie. A w postrzeganiu wielu jest po prostu emocjonalnym inwalidztwem wi±¿±cym siê z czasow± niezdolno¶ci± do pracy. Badacze twierdz±, ¿e jedna na piêæ osób spo¶ród tych, którzy informuj± pracodawcê o problemach psychicznych w konsekwencji traci pracê. W ¶wietle tych statystyk nie dziwi, ¿e osoby cierpi±ce na depresjê obawiaj± siê zawiadomiæ o chorobie prze³o¿onych.

Czy pracodawca rzeczywi¶cie ma siê czego baæ? Depresja ma wiele twarzy. Czasem jedynym zauwa¿alnym jej objawem, szczególnie w przypadku osób, które b±d¼ co b±d¼ sobie radz±, s± drobne problemy z koncentracj± i pamiêci±. Pracownicy z tak± form± depresji niejednokrotnie s± bardzo efektywni zawodowo, ¶wietnie radz± sobie z obowi±zkami. Dobrze natomiast, je¶li takie osoby maj± poczucie, ¿e w razie pogorszenia siê ich stanu zdrowia, bêd± mog³y wzi±æ parê dni wolnego na zregenerowanie si³.

Planujê samobójstwo z u¶miechem na twarzy

Jednym z bardziej znacz±cych zagro¿eñ w przypadku osób z depresj±, szczególnie t± skrywan± za pozornym optymizmem, s± samobójstwa. Specjali¶ci twierdz±, ¿e bardzo czêsto takie osoby maj± prze¶wiadczenie, ¿e nie mo¿na im pomóc (co jest nastêpstwem tego, ¿e w rzeczywisto¶ci nawet o ni± nie zabiegaj±). U¶miechaj± siê, wydaj± siê spe³nione, ale w tym samym czasie planuj± w jaki sposób skoñczyæ ze sob±. W³a¶nie dlatego tak wa¿ne jest szybkie diagnozowanie chorych, zwiêkszanie ¶wiadomo¶ci ludzi na temat zaburzeñ nastroju i ich rozpoznawania oraz wskazywanie, w jaki sposób mog± siê leczyæ i pokonaæ chorobê.

Nie b±d¼ twardy, daj sobie pomóc

Czy to ju¿ depresja czy po prostu chwilowy gorszy nastrój? Eksperci twierdz±, ¿e powinni¶my zadaæ sobie pytanie, czy gorszy stan towarzyszy nam dzieñ czy dwa czy mo¿e trzy miesi±ce. Krótkoterminowe spadki formy zdarzaj± siê ka¿demu z nas, je¶li jednak smutek, bezsilno¶æ i poczucie rozdarcia trwa mimo mijaj±cego czasu, powinien to byæ sygna³ alarmowy.

Postawa w rodzaju "poradzê sobie sam" lub "nic mi nie jest" to najgorsze, co mo¿e zrobiæ osoba z problemem . Wysi³ki, ¿eby nikt nie zauwa¿y³ choroby i presja, w wielu wypadkach pog³êbiaj± objawy depresji. Przez lata niezdiagnozowani, pozbawieni wsparcia, nieleczeni - te w³a¶nie czynniki le¿± u podstaw postêpuj±cych konsekwencji, zarówno natury psychicznej (wci±¿ nie umiem sobie poradziæ, wci±¿ zawodzê), jak i zawodowej i prywatnej (dlaczego nie potrafiê tak jak inni ³±czyæ obowi±zków, po powrocie z pracy dopada mnie przera¿enie i lêk).

Depresja jest podstêpna, wielokrotnie dyktuje cierpi±cym my¶li, które zniechêcaj± do zasiêgniêcia profesjonalnej pomocy, czyli tego, co zrobiliby¶my z ca³± pewno¶ci± w przypadku innego rodzaju problemu zdrowotnego, np. zapalenia p³uc czy z³amanej nogi. Trudno sobie wyobraziæ pacjenta, który w takiej sytuacji u¶miecha³by siê i twierdzi³, ¿e nic mu nie dolega i da radê sam.

Gdzie mo¿na szukaæ pomocy? Dobrym kierunkiem bêdzie gabinet psychoterapeutyczny. Po pierwsze specjalista zdiagnozuje, czy w danym przypadku pojawi³ siê ju¿ problem depresji czy to tylko chwilowa niedyspozycja. Po drugie zaleci dalsze kroki, da wsparcie. W ramach terapii behawioralno - poznawczej

(Czytaj o ró¿nych podej¶ciach w psychoterapii) specjalista uczy identyfikowania fa³szywych, utrudniaj±cych funkcjonowanie negatywnych my¶li, pokazuje, jak przeprogramowaæ sposób my¶lenia o sobie i ¶wiecie na bardziej produktywny. Je¶li oka¿e siê, ¿e depresja ma charakter endogenny, czyli u jej ¼ród³a le¿± raczej zmiany na poziomie biochemicznym, nie zdarzenia w ¶wiecie zewnêtrznym, psychoterapeuta zasugeruje wizytê u lekarza psychiatry w celu dobrania leczenia farmakologicznego. Metody relaksacyjne, nauka efektywnego radzenia sobie ze stresem, rozmowa z wspieraj±c± osob±, z lud¼mi maj±cymi podobny problem - sposobów na walkê z depresj± jest naprawdê du¿o. Nie jeste¶my i nie powinni¶my byæ bezsilni. Szukanie pomocy jest najlepsz± metod± na to, ¿eby j± znale¼æ. Je¶li jeste¶ w stanie pracowaæ, podtrzymywaæ relacje osobiste prognoza jest ca³kiem optymistyczna. Nie traæ ¿ycia, uwierz, ¿e to co dzi¶ czujesz, wcale nie musi zostaæ z tob± na zawsze.

Zobacz tak¿e:

4 g³ówne ¼ród³a stresu. Na pewno wiesz?

Jak do¿yæ setki?

Zabójcy libido