Raport: Poczucie szczê¶cia w pracy. Sk±d siê bierze i jakie zawody daj± najwiêcej satysfakcji?

Przeciêtny Polak spêdza w pracy 8h dziennie. Po odliczeniu z dobowej puli czasu na sen, dojazdy i niezbêdne codzienne obowi±zki zostanie mu prawdopodobnie oko³o 4 godzin. Je¶li za¶ ma dzieci, mo¿e siê okazaæ, ¿e w³a¶nie wyzerowa³ konto. W pracy spêdzamy 1750 godzin rocznie. Jak to wp³ywa na nasz stan psychiczny?

Chcia³, nie chcia³, prawdopodobnie wiêkszo¶æ swojego doros³ego ¿ycia spêdzisz, pracuj±c. Bior±c to pod uwagê, dobrze by by³o, aby kariera zawodowa dawa³a satysfakcjê, przynosi³a spe³nienie, lub chocia¿by - nie wysysa³a wszystkich soków, pozostawiaj±c bez si³ i chêci do ¿ycia. Dlaczego niektórzy wprost ¿yj± tym, co robi±, a inni najchêtniej uciekliby z pracy gdzie pieprz ro¶nie? Brytyjskie badanie "The Career Happiest Index" przeprowadzone na grupie 2,2 tys. przedstawicieli ró¿nych zawodów przez City & Guilds ujawni³o ranking najbardziej satysfakcjonuj±cych profesji. Czego mo¿emy siê nauczyæ od osób je wykonuj±cych, czego pozazdro¶ciæ, a co wcieliæ do swojego ¿yciorysu?

Szczê¶ciarze w pracy

Depresja, wypalenie zawodowe, choroby - wykonywanie obowi±zków mo¿e byæ kosztowne - tak dla psychiki, jak i zdrowia. Zacznijmy jednak od jasnej strony mocy... Komu najmniej to grozi?

Okazuje siê, ¿e na czele najszczê¶liwszych pracowników znalaz³y siê kwiaciarki oraz ogrodnicy. A¿ 9 na 10 osób wykonuj±cych te zawody (87 proc.) przyzna³o, ¿e praca daje im rado¶æ. Jakie powody podawali?

"Pracujemy siê na ¶wie¿ym powietrzu, jeste¶my aktywni. Niezale¿nie od tego, czy jest to letni ciep³y dzieñ czy mro¼ny zimowy - jest po prostu wspaniale" - mówi z entuzjazmem ogrodnik Matt Pottage na ³amach "The Daily Mail". Pozostawmy jednak kwiaty, ogrody i zieleñ. Okazuje siê, ¿e nie s± one niezbêdne do szczê¶cia. Kolejne pozycje w zestawieniu przypad³y bowiem zgo³a odmiennym profesjom. Fryzjerzy, hydraulicy - o was mowa. Zdziwieni? Gdzie siê podzia³y rzesze pracowników po studiach, podyplomówkach, z doktoratami, pracownicy banków, urzêdów, biur? Ano w tyle.

Elektryk szczê¶liwszy od prezesa?

Zamiast na d³ug± naukê na uczelniach wy¿szych zdecydowa³e¶ siê na szybkie szkolenie zawodowe i zdobywanie do¶wiadczenia poprzez pracê? Badania wykazuj±, ¿e osoby, które id± tak± nieakademick± drog± mog± odczuwaæ wiêksze poczucie dumy ze swoich osi±gniêæ ni¿ osoby po studiach wy¿szych. Prawie 7 na 10 osób z tej grupy przyznawa³o, ¿e jest dumna z tego, co robi. Bia³e ko³nierzyki po studiach osi±gnê³y gorsze wyniki.

Tacy pracownicy jak fryzjerzy, ogrodnicy, hydraulicy, elektrycy i inni podobni okazali siê szczê¶liwsi od pracowników intelektualnych. U¶redniony procent osób zadowolonych w pierwszej grupie wynosi³ 65 proc. - pokazuje badanie. Co jednak stanowi o naszym szczê¶ciu lub niedoli?

Czy to, co robiê, jest warto¶ciowe? Czy mnie rozwija?

Czy w pracy robiê co¶ warto¶ciowego? Czy siê rozwijam? A mo¿e od jakiego¶ czasu stojê w miejscu, czujê siê wypalony, popadam w rutynê, a brak energii zaczyna powoli obejmowaæ nie tylko ¿ycie s³u¿bowe, ale te¿ prywatne? Uczciwa odpowied¼ na te pytania czasem bywa trudna. Mo¿e siê okazaæ, ¿e zawodowa sielanka, któr± widz± nasi znajomi z boku, ma wiele niewidocznych na pierwszy rzut oka dziur i usterek.

Z podobnymi rozterkami wed³ug badaczy najczê¶ciej mierz± siê pracownicy wybranych bran¿. Jakich? Najmniej optymistyczne okaza³y siê odpowiedzi pracowników banków, IT, HR-u (kadr), a tak¿e analityków. Tylko co trzeci pracownik banku (34 proc.) deklarowa³, ¿e w miejscu zatrudnienia ma mo¿liwo¶æ rozwoju zawodowego. Pro¶bê o wskazanie czegokolwiek warto¶ciowego w swojej pracy, potrafi³o spe³niæ jedynie 45 proc. Reszta nie by³a w stanie znale¼æ nic takiego. Niewiele lepsze by³y wyniki pracowników IT (48 proc. zadowolonych) i pracowników kadr (54 proc. zadowolonych).

Pracownicy biurowi nie nale¿± do najbardziej spe³nionych, zw³aszcza je¶li pracuj± pod presj± - twierdz± autorzy badania. Im presja wiêksza, tym mniej satysfakcji.

¬ród³a satysfakcji zawodowej: samodzielna organizacja pracy i m±dry nadzór

To znaczne uproszczenie, ¿e szczê¶cie zale¿y od obranego zawodu. Dla osoby, która marznie nawet w ogrzewanych pomieszczeniach zimowe prace w ogrodzie by³yby prawdopodobnie katorg±, a miano ogrodnika niekoniecznie ratowa³oby sytuacjê. Podobnie fryzjer bez fryzjerskiego drygu bêdzie prze¿ywa³ codzienne katusze nad Bogu ducha winnymi klientami. Prawda jest taka, ¿e liczy siê twoja w³asna motywacja do wykonywania w³a¶nie tego, a nie innego zawodu - nie sposób jej podrobiæ, udawaæ, ¿e lubisz to, czego nie lubisz i odwrotnie.

Badaczom uda³o siê jednak wyodrêbniæ kilka wspólnych w³a¶ciwo¶ci pozytywnie ocenianych zajêæ. Wiêkszo¶æ badanych, niezale¿nie od profesji, bardzo ceni³o sobie mo¿liwo¶æ samodzielnego organizowania swojego czasu pracy, elastyczny rozk³ad obowi±zków i grafik pracy. Kolejnym ¼ród³em satysfakcji okaza³ siê rozs±dny sposób sprawowania nadzoru nad ich codzienn± prac± w miejsce nieustannego patrzenia na rêce. Niestety wielu prze³o¿onych wci±¿ wyznaje teoriê, ¿e pracownik, któremu zdarza siê siedzieæ i patrzeæ w sufit to obibok i nicnierób, a inny, który wiecznie siê spieszy i nerwowo wybija kolejne zdania na klawiaturze to pracownik efektywny i skuteczny. Tymczasem to z zyskiem firmy czêsto wcale nie ma nic wspólnego.

Zreszt± pewnie sam wiesz, ¿e czasem trudno jest skleciæ dwa zdania oferty dla kontrahenta, wszystko wokó³ przyt³acza, a czas przecieka bezproduktywnie miêdzy palcami. Innym razem z kolei wstêpuje w ciebie taki zapa³, ¿e bez problemu przekopujesz zawodowe zaleg³o¶ci i jeste¶ w stanie w mgnieniu oka sprostaæ zadaniom, które innym zajê³yby znacznie wiêcej. Ka¿dy z nas ma swoje lepsze i gorsze chwile czy dni. Efektywno¶æ nie jest sta³± ci±g³±, a sinusoid±, na któr± wp³yw ma stan zdrowia, natê¿enie stresu, d³ugo¶æ snu, dieta, pora roku, sytuacja ¿yciowa i wiele wiele innych. Warto to uszanowaæ i przyj±æ jako normê.

Zasób firmy to cz³owiek

Najwiêkszym zasobem ka¿dej dzia³alno¶ci jest cz³owiek. Czyli pracownik. Nie tylko ze swoimi ograniczeniami. Ale te¿ - lub przede wszystkim - umiejêtno¶ciami, potencja³em, zdolno¶ciami. Czasem jednak, gdy ciê¿ko nam sprostaæ obowi±zkom, zaczynamy nabieraæ przekonania, ¿e do niczego siê nie nadajemy. A to przecie¿ nieprawda.