Cukrzyca typu LADA - choroba osób w średnim wieku

Dołącz do Zdrowia na Facebooku!

Zwykle opisuje się ją jako cukrzycę osób dorosłych, o podłożu autoimmunologicznym, rozwijającą się powoli. Podobnie jak cukrzyca typu 1 powstaje na skutek "błędu" układu immunologicznego, w efekcie którego wytwarza on przeciwciała przeciwko komórkom ß trzustki (więcej o trzustce).

W wyniku oddziaływania przeciwciał, komórki te ulegają powolnej destrukcji. Rezultatem tego procesu jest stopniowy spadek produkcji insuliny, co prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi. Pomimo tego, że bardziej przypomina tzw. "cukrzycę młodych" (czyli typu 1), często bywa błędnie rozpoznawana jako cukrzyca typu 2.

Kto choruje?

Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że zwykle rozpoznaje się ją w późniejszym wieku - u osób dorosłych, mających 35-50 lat. Źródła nie są zgodne co do tego, ilu cukrzyków może cierpieć na tę postać schorzenia. Szacunkowo przyjmuje się, że może nią być dotkniętych od około 10 do nawet 30% osób, u których wstępnie rozpoznano cukrzycę typu 2. Specjaliści przypuszczają jednak, że liczba osób chorujących na cukrzycę typu LADA może być większa niż osób, u których występuje klasyczna cukrzyca typu 1.

Uwagę powinien zwrócić szczególnie stosunkowo młody wiek osoby chorej (najczęściej około 40 lat). Chorzy na ten typ cukrzycy mają także często prawidłową masę ciała lub niewielką nadwagę (tego typu cukrzycy nie wyklucza jednak zarówno niska, jak i wysoka masa ciała). Bywa, że w ich rodzinie nie występowała wcześniej ani cukrzyca, ani nadwaga, pojawiały się za to choroby autoimmunologiczne.

Przede wszystkim badania przeciwciał!

Rozpoznanie cukrzycy typu LADA wyłącznie na podstawie objawów klinicznych nie jest jednak możliwe. Aby upewnić się co do tego, z którym z typów schorzenia mamy do czynienia, konieczne jest dodatkowo przeprowadzenie badań laboratoryjnych.

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, należy wykonać przede wszystkim badania oznaczenia poziomu przeciwciał przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego (anty-GAD) oraz przeciwciał przeciwwyspowych (ICA), a także oznaczenie peptydu C w dożylnym teście z glukagonem. Przydatne może się niekiedy okazać także oznaczenie przeciwciał przeciwko insulinie (IAA) oraz białkowej fosfatazie tyrozynowej (anty-IA2).

Do rozpoznania cukrzycy typu LADA niezbędne jest stwierdzenie obecności przeciwciał, przede wszystkim typu anty-GAD i/lub niskie stężenie peptydu C w warunkach podstawowych i po stymulacji glukagonem.

W przypadku osób chorych na cukrzycę typu LADA średnie stężenie przeciwciał anty-GAD jest zwykle niższe niż u osób chorujących na cukrzycę typu 1. Przeciwciała anty-GAD występują u nich również częściej niż przeciwciała ICA. Z kolei w teście z glukagonem, stężenie C-peptydu w cukrzycy typu LADA jest zwykle niższe niż w cukrzycy typu 2 (ale wyższe niż w cukrzycy typu 1). W cukrzycy tej rzadziej stwierdza się także występowanie przeciwciał typu IAA. U starszych pacjentów często spotyka się natomiast wzrost miana przeciwciał anty-IA2.

Pomoże insulina

Przebieg cukrzycy typu LADA jest wolniejszy od przebiegu cukrzycy typu 1. W efekcie często początkowo nie jest konieczne leczenie insuliną. Wnioski z badań sugerują jednak, że wczesne wprowadzenie insulinoterapii daje najlepsze wyniki leczenia. Insulinie przypisuje się bowiem działanie ochronne względem komórek ß trzustki.

Badacze nie zalecają natomiast leczenia pochodnymi sulfonylomocznika (przepisywanymi zwykle w wyniku błędnego rozpoznania cukrzycy typu 2). Choć w początkowym okresie choroby ten sposób terapii jest skuteczny i powoduje stymulację wydzielania insuliny, w dłuższej perspektywie nie jest korzystny. W jego wyniku może bowiem dojść do przyspieszenia destrukcji komórek ß.

Podobnie jak w przypadku pozostałych typów cukrzycy ważna jest również zmiana trybu życia osoby chorej. Dotyczy to przede wszystkim wprowadzenia diety cukrzycowej oraz zwiększenia aktywności fizycznej. Jeśli chory sumiennie stosuje zalecenia dotyczące diety i aktywności, zapotrzebowanie na insulinę w tym typie cukrzycy często pozostaje niskie przez dłuższy czas.

Ważne jednak, aby pacjent miał zapewniony łatwy kontakt ze specjalistą (diabetologiem), który w razie potrzeby odpowiednio zmieni dawkę lub rodzaj insuliny. Stosowanie się do zaleceń lekarza to również klucz do spowolnienia wystąpienia powikłań cukrzycy (więcej na ten temat: Cukrzyca i jej groźne powikłania). Warto jednak wspomnieć, że powikłania cukrzycy typu LADA, a także częstość ich występowania, nie różnią się znacznie od tych, z którymi mamy do czynienia w pozostałych typach schorzenia.

Czytaj także: Cukrzyca typu MODY - objawy, diagnoza, leczenie