Cukrzyca typu LADA - choroba osób w ¶rednim wieku

Do³±cz do Zdrowia na Facebooku!

Zwykle opisuje siê j± jako cukrzycê osób doros³ych, o pod³o¿u autoimmunologicznym, rozwijaj±c± siê powoli. Podobnie jak cukrzyca typu 1 powstaje na skutek "b³êdu" uk³adu immunologicznego, w efekcie którego wytwarza on przeciwcia³a przeciwko komórkom ß trzustki (wiêcej o trzustce).

W wyniku oddzia³ywania przeciwcia³, komórki te ulegaj± powolnej destrukcji. Rezultatem tego procesu jest stopniowy spadek produkcji insuliny, co prowadzi do wzrostu poziomu cukru we krwi. Pomimo tego, ¿e bardziej przypomina tzw. "cukrzycê m³odych" (czyli typu 1), czêsto bywa b³êdnie rozpoznawana jako cukrzyca typu 2.

Kto choruje?

Dzieje siê tak przede wszystkim dlatego, ¿e zwykle rozpoznaje siê j± w pó¼niejszym wieku - u osób doros³ych, maj±cych 35-50 lat. ¬ród³a nie s± zgodne co do tego, ilu cukrzyków mo¿e cierpieæ na tê postaæ schorzenia. Szacunkowo przyjmuje siê, ¿e mo¿e ni± byæ dotkniêtych od oko³o 10 do nawet 30% osób, u których wstêpnie rozpoznano cukrzycê typu 2. Specjali¶ci przypuszczaj± jednak, ¿e liczba osób choruj±cych na cukrzycê typu LADA mo¿e byæ wiêksza ni¿ osób, u których wystêpuje klasyczna cukrzyca typu 1.

Uwagê powinien zwróciæ szczególnie stosunkowo m³ody wiek osoby chorej (najczê¶ciej oko³o 40 lat). Chorzy na ten typ cukrzycy maj± tak¿e czêsto prawid³ow± masê cia³a lub niewielk± nadwagê (tego typu cukrzycy nie wyklucza jednak zarówno niska, jak i wysoka masa cia³a). Bywa, ¿e w ich rodzinie nie wystêpowa³a wcze¶niej ani cukrzyca, ani nadwaga, pojawia³y siê za to choroby autoimmunologiczne.

Przede wszystkim badania przeciwcia³!

Rozpoznanie cukrzycy typu LADA wy³±cznie na podstawie objawów klinicznych nie jest jednak mo¿liwe. Aby upewniæ siê co do tego, z którym z typów schorzenia mamy do czynienia, konieczne jest dodatkowo przeprowadzenie badañ laboratoryjnych.

Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, nale¿y wykonaæ przede wszystkim badania oznaczenia poziomu przeciwcia³ przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego (anty-GAD) oraz przeciwcia³ przeciwwyspowych (ICA), a tak¿e oznaczenie peptydu C w do¿ylnym te¶cie z glukagonem. Przydatne mo¿e siê niekiedy okazaæ tak¿e oznaczenie przeciwcia³ przeciwko insulinie (IAA) oraz bia³kowej fosfatazie tyrozynowej (anty-IA2).

Do rozpoznania cukrzycy typu LADA niezbêdne jest stwierdzenie obecno¶ci przeciwcia³, przede wszystkim typu anty-GAD i/lub niskie stê¿enie peptydu C w warunkach podstawowych i po stymulacji glukagonem.

W przypadku osób chorych na cukrzycê typu LADA ¶rednie stê¿enie przeciwcia³ anty-GAD jest zwykle ni¿sze ni¿ u osób choruj±cych na cukrzycê typu 1. Przeciwcia³a anty-GAD wystêpuj± u nich równie¿ czê¶ciej ni¿ przeciwcia³a ICA. Z kolei w te¶cie z glukagonem, stê¿enie C-peptydu w cukrzycy typu LADA jest zwykle ni¿sze ni¿ w cukrzycy typu 2 (ale wy¿sze ni¿ w cukrzycy typu 1). W cukrzycy tej rzadziej stwierdza siê tak¿e wystêpowanie przeciwcia³ typu IAA. U starszych pacjentów czêsto spotyka siê natomiast wzrost miana przeciwcia³ anty-IA2.

Pomo¿e insulina

Przebieg cukrzycy typu LADA jest wolniejszy od przebiegu cukrzycy typu 1. W efekcie czêsto pocz±tkowo nie jest konieczne leczenie insulin±. Wnioski z badañ sugeruj± jednak, ¿e wczesne wprowadzenie insulinoterapii daje najlepsze wyniki leczenia. Insulinie przypisuje siê bowiem dzia³anie ochronne wzglêdem komórek ß trzustki.

Badacze nie zalecaj± natomiast leczenia pochodnymi sulfonylomocznika (przepisywanymi zwykle w wyniku b³êdnego rozpoznania cukrzycy typu 2). Choæ w pocz±tkowym okresie choroby ten sposób terapii jest skuteczny i powoduje stymulacjê wydzielania insuliny, w d³u¿szej perspektywie nie jest korzystny. W jego wyniku mo¿e bowiem doj¶æ do przyspieszenia destrukcji komórek ß.

Podobnie jak w przypadku pozosta³ych typów cukrzycy wa¿na jest równie¿ zmiana trybu ¿ycia osoby chorej. Dotyczy to przede wszystkim wprowadzenia diety cukrzycowej oraz zwiêkszenia aktywno¶ci fizycznej. Je¶li chory sumiennie stosuje zalecenia dotycz±ce diety i aktywno¶ci, zapotrzebowanie na insulinê w tym typie cukrzycy czêsto pozostaje niskie przez d³u¿szy czas.

Wa¿ne jednak, aby pacjent mia³ zapewniony ³atwy kontakt ze specjalist± (diabetologiem), który w razie potrzeby odpowiednio zmieni dawkê lub rodzaj insuliny. Stosowanie siê do zaleceñ lekarza to równie¿ klucz do spowolnienia wyst±pienia powik³añ cukrzycy (wiêcej na ten temat: Cukrzyca i jej gro¼ne powik³ania). Warto jednak wspomnieæ, ¿e powik³ania cukrzycy typu LADA, a tak¿e czêsto¶æ ich wystêpowania, nie ró¿ni± siê znacznie od tych, z którymi mamy do czynienia w pozosta³ych typach schorzenia.

Czytaj tak¿e: Cukrzyca typu MODY - objawy, diagnoza, leczenie