Częstomocz, czyli pollakisuria to po prostu częste oddawanie moczu. Jest jedną z dolegliwości ze strony dolnych dróg moczowych. Stanowią one zespół objawów, które mogą wynikać z zaburzeń:
- w fazie gromadzenia moczu
- w fazie oddawania moczu
- bezpośrednio po mikcji
Mikcja to zamierzone, prawidłowe oddanie moczu przez cewkę moczową. Zdrowa, dorosła osoba oddaje mocz od czterech do sześciu razy na dobę oraz wyjątkowo w nocy. Częstomocz to stan, kiedy do mikcji dochodzi częściej.
Częstomocz zalicza się do pierwszej grupy objawów. Inne to np. parcia naglące, wielomocz, nietrzymanie moczu lub bolesne oddawanie moczu. Od innych dolegliwości, odróżnia go m.in. to, że moczu najczęściej jest mało, mikcja nie powoduje uczucia pustki w pęcherzu, a mocz wydalany jest bez trudności.
Częstomocz - przyczyny
Warto pamiętać, że częste oddawanie moczu nie zawsze jest spowodowane chorobą. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że po spożyciu dużej ilości płynów przed snem konieczne będę nocne wizyty w toalecie. Podobnie jest z kawą oraz artykułami spożywczymi zawierającymi kofeinę. Spożywanie takich produktów prowadzi do częstszego oddawania moczu w ciągu dnia. Analogicznie jest ze słodzonymi napojami gazowanymi. W takich przypadkach wystarczy zmienić przyzwyczajenia, a częstomocz zniknie. Warto pamiętać, że również niektóre leki przyjmowane na co dzień mogą mieć właściwości moczopędne.
Jeśli częste oddawanie moczu nie jest spowodowane dietą, najprawdopodobniej jest jednym z objawów choroby. Może towarzyszyć wielu różnorodnym schorzeniom, m.in.:
- zakażeniu układu moczowego
- nowotworom (prostaty, narządu rodnego, pęcherza)
- endometriozie
- łagodnemu przerostowi lub zapaleniu gruczołu krokowego
- niewydolności nerek
- cukrzycy
Ze względu na tą różnorodność osoby cierpiące na częstomocz powinny udać się do lekarza, gdyż niezbędna jest wnikliwa diagnostyka. Oprócz wywiadu z pacjentem, absolutnym minimum jest wykonanie badań moczu (łącznie z badaniem bakteriologicznym) i krwi. Pomocne może okazać się także badanie USG układu moczowego.
Częstomocz u mężczyzn
Częste oddawanie moczu jest przypadłością, która może przytrafić się zarówno dorosłym, jak i dzieciom, kobietom oraz mężczyznom.
Częstomocz u mężczyzn najczęściej związany jest z prostatą. Wraz z wiekiem pogarsza się kurczliwość mięśnia wypieracza pęcherza moczowego. Dodatkowo łagodny przerost stercza może być jednym z naturalnych procesów starzenia się organizmu. Nie zawsze musi to prowadzić do raka gruczołu krokowego, ale zawsze wymaga szczegółowej diagnostyki. Niepokojącym objawem w tym przypadku jest ból podczas mikcji, co może wiązać się z rakiem prostaty.
Częstomocz nocny
Mężczyźni mający różnego rodzaju problemy z prostatą, w tym cierpiący na łagodny przerost stercza, często oddają mocz również w nocy. Jest to częstomocz nocny nazywany też nokturią. Oprócz tego, że może być objawem chorób, sam w sobie negatywnie wpływa na sen, a co za tym idzie na jakość życia. Częste oddawanie moczu w nocy jest najbardziej uciążliwym objawem chorobowym dolnych dróg moczowych. Objawy te nasilają się wraz z wiekiem. Przemęczenie i zdenerwowanie wynikające z niewyspania negatywnie wpływa na funkcjonowanie w ciągu dnia.
Warunkiem, który musi zostać spełniony, aby można mówić o częstomoczu nocnym jest sen przed oddaniem moczu i po nim oraz minimum dwie mikcje w nocy.
Jeśli dolegliwością powodującą częstomocz jest łagodny rozrost stercza, pomóc może zmiana stylu życia, czyli odpowiednia dieta, aktywność fizyczna oraz trening pęcherza.
Częstomocz u kobiet
Przyczyny częstomoczu są ściśle związane z chorobą, której jest jednym z objawów. Częstomocz u kobiet znacznie częściej niż u mężczyzn jest związany z zakażeniami układu moczowego. Ze względu na budowę dolnego odcinka dróg moczowych kobiety są bardzie narażone na infekcje bakteryjne. W takich przypadkach zazwyczaj konieczna jest antybiotykoterapia.
Częstomocz w ciąży
Częstomocz jest charakterystyczny również dla kobiet w ciąży. Powiększająca się macica napiera na pęcherz moczowy zmuszając do częstszych wypróżnień.
Częstomocz u dzieci
Częstomocz u dzieci może występować z tych samych powodów co u dorosłych, czyli np. przy zakażeniu układu moczowego, ale też może mieć związek z wadami anatomicznymi dróg moczowych, uszkodzeniami układu nerwowego, zaburzeniami czynnościowymi lub przewlekłą niewydolnością nerek.
Najczęściej jednak przyczyn częstego oddawania moczu u dzieci należy upatrywać w bakteryjnym zakażeniu układu moczowego. Często powoduje on dodatkowo gorączkę. Jeśli wykonanie posiewu moczu potwierdzi diagnozę, konieczne jest podanie antybiotyków.
Częste oddawanie moczu u bardzo małych dzieci nie musi być objawem choroby. Ze względu na małą pojemność pęcherza moczowego dzieci sikają częściej.
Częste oddawanie moczu na tle nerwowym
Częstomocz może być jednym z objawów zaburzeń psychicznych. Na szczególną uwagę zasługują na pewno zaburzenia nerwicowe oraz depresyjne. Częste oddawanie moczu jest charakterystyczne dla ataków lęku napadowego.
Również stany przewlekłego stresu mogą powodować częstomocz. Takie sytuacje są szczególnie trudne jeśli dotyczą dzieci.
Częstomocz w cukrzycy
Częste oddawanie moczu może być jednym z pierwszych objawów cukrzycy. Dzięki temu organizm pozbywa się nadmiaru glukozy. Jeśli towarzyszą temu omdlenia niezbędna jest pilna wizyta u lekarza.
Bibliografia:
"Zakażenia układu moczowego" pod red. Kazimierza A. Wardyna i Katarzyny Życińskiej, Wydawnictwo Czelej Sp. z o.o., Lublin 2006
"Prostata", Paweł Nurzyński, Weltbild Polska Sp. z o.o., Warszawa 2011
"Wpływ częstomoczu nocnego na sen i jakość życia polskich mężczyzn", Zbigniew Wolski, Urologia Polska 2007/60/1
Przeczytaj także:
