Allicyna to substancja należąca do związków siarkoorganicznych. Jest fitonocydem, a więc substancją naturalnie wydzielaną przez rośliny, która hamuje rozwój mikroorganizmów. "Fitonocyd" oznacza dosłownie "wytępiony przez roślinę". Ma zatem właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze, często też zwalczające wirusy.
Allicyna posiada charakterystyczny zapach; powstaje, gdy takie rośliny jak cebula czy czosnek ulegną uszkodzeniu. Ma oleistą konsystencję i żółtawą barwę. Co ciekawe, allicyna jest reakcją obronną czosnku - chroni go przed chorobami i szkodnikami.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Allicyna: powstawanie
Allicyna nie jest substancją "pierwotnie" występującą w czosnku czy cebuli. Do powstania allicyny potrzebny jest jej prekursor, substancja o nazwie alliina. Sama alliina jest bezbarwna i nie ma zapachu. Gdy rozdrabniamy (czyli po prostu uszkadzamy) czosnek, uaktywniamy enzym, allinazę. Allinaza powoduje, że alliina ulega hydrolizie. W ten sposób powstaje allicyna. Oprócz niej z tego procesu tworzą się również kwas pirogronowy i amoniak.
Wzór powstawania allicyny Yikrazuul / domena publiczna
Allicyna nieodwracalnie dezaktywuje się w środowisku o pH poniżej 3, dlatego też jeśli zjemy nieuszkodzony ząbek czosnku lub czosnek sproszkowany, allicyna się nie wytworzy (pH w żołądku wynosi około 1,5). To substancja nietrwała; "wyparuje" już po kilkunastu godzinach w temperaturze pokojowej.
Allicyna: działanie
Właściwości allicyny to:
- działanie przeciwbakteryjne (na przykład hamowanie rozwoju groźnej i bardzo powszechnej Helicobacter pylori),
- działanie przeciwgrzybicze - na strukturze allicyny powstają środki przeciwgrzybicze,
- obniżanie ciśnienia krwi,
- obniżanie poziomu cholesterolu,
- działanie odkażające drogi oddechowe.
Warto wspomnieć, że czosnek posiada również inne lecznicze substancje. Są to ajoen, winyloditiina, adenozyna, alliksyna, kwercetyna, skordynina, garlicyna i allistatyna. Pomagają w odpowiedniej pracy naczyń wieńcowych, leczą biegunkę i schorzenia dróg moczowych. Wykazują właściwości zwalczające bakterie gronkowca i pałeczki okrężnicy (Escherichia coli).
Niewielkie badania kliniczne wykazały, że allicyna w dużych dawkach - około dwudziestokrotnie większym stężeniu niż w ząbku czosnku - działa jako profilaktyka przeziębień. Ale uwaga! Jedzenie zbyt dużych ilości czosnku źle wpływa na wątrobę (dużo związków siarki) oraz nerki.
Fitonocydy: źródła
Gdzie jeszcze szukać fitonocydów - substancji, do których między innymi należy allicyna? Źródła fitonocydów to przede wszystkim:
- czosnek,
- cebula,
- dziki por
- papryka,
- szałwia,
- anyż,
- jałowiec,
- czarna porzeczka.
